Στη δεκαετία του 1970, οι εργαστηριακές μέλισσες ζούσαν στην πλειοψηφία τους πάνω από ένα μήνα. Σύμφωνα όμως με μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports, οι εργαστηριακές μέλισσες ζουν μόνο για περίπου δύο εβδομάδες.

Η μείωση της διάρκειας της ζωής των εντόμων στο μισό (από 34,3 ημέρες τη δεκαετία του 1970 σε 17,7 ημέρες τη δεκαετία του 2010) αποτελεί μόνο ένα από τα πολλά ανησυχητικά σημάδια για ένα είδος που παίζει κρίσιμο ρόλο στο περιβάλλον μας, καθώς οι μέλισσες έχουν υποστεί τεράστιες πληθυσμιακές απώλειες τα τελευταία χρόνια.

Τα πρόσφατα ευρήματα προέκυψαν όταν μια ερευνητική ομάδα μελετούσε πώς ανταποκρίνονταν οι εργαστηριακές μέλισσες σε διαφορετικούς τύπους νερού (απιονισμένο, απιονισμένο με μια πρέζα αλάτι και νερό βρύσης). Διαπίστωσαν ότι η παροχή διαφόρων τύπων νερού και όχι μόνο σιροπιού ζάχαρης , παρέτεινε τη μέση διάρκεια ζωής των μελισσών. Αλλά κατά τη διάρκεια της έρευνας αυτής, η ομάδα διαπίστωσε την εκπληκτική διαφορά μεταξύ της διάρκειας ζωής των σύγχρονων μελισσών και της διάρκειας ζωής που καταγράφηκε τη δεκαετία του 1970.

«Λίγο προτού ενηλικιωθούν, απομονώνουμε τις μέλισσες από το μελίσσι, οπότε ότιδήποτε μπορεί να μειώνει τη διάρκεια της ζωής τους συμβαίνει πριν από αυτό την περίοδο», δήλωσε ο Anthony Nearman, εντομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Maryland και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Οι μέλισσες είναι απαραίτητα μέλη των περισσότερων οικοσυστημάτων λόγω του ρόλου τους στην επικονίαση των φυτών. Η επικονίαση βοηθά τα φυτά να διασκορπιστούν και να πολλαπλασιαστούν και διατηρεί τη γενετική ποικιλομορφία των πληθυσμών. Τώρα, φαίνεται ότι μπορεί να είναι η ίδια η έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας των μελισσών που τις βλάπτει.

«Αυτό εισάγει την ιδέα μιας γενετικής συνιστώσας», προσθέτει ο Nearman. «Αν αυτή η υπόθεση είναι σωστή, παρουσιάζει επίσης μια πιθανή λύση. Αν μπορέσουμε να απομονώσουμε κάποιους γενετικούς παράγοντες, τότε ίσως μπορέσουμε να αναπαραγάγουμε μέλισσες με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής».

Οι μέλισσες είναι ανεκτίμητης αξίας για την επικονίαση, αλλά τα έντομα εξοντώνονται από τα φυτοφάρμακα, την καταστροφή των ενδιαιτημάτων, τις ασθένειες και παράγοντες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως η ξηρασία. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων FDA έχει παράγει ακόμη και τρία αντιβιοτικά ειδικά για την προστασία των «ιπτάμενων δολαρίων»  από την αμερικανική φυλλοξήρα, μια βακτηριακή ασθένεια που αφανίζει ολόκληρες αποικίες.

Επίσης, η μειωμένη διάρκεια ζωής του εντόμου δεν είναι ανάλογη με την καλύτερη εργαστηριακή μεταχείριση των ζώων σήμερα, η οποία οφείλεται στα τυποποιημένα πρωτόκολλα που αφορούν τη διατήρηση των μελισσών στα εργαστήρια που αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 2000. «Θα περίμενε κανείς ότι η διάρκεια ζωής θα ήταν μεγαλύτερη ή ότι τουλάχιστον θα παρέμενε αμετάβλητη, επειδή γινόμαστε καλύτεροι σε αυτό, σωστά;» δήλωσε ο Nearman. «Αντ’ αυτού, παρατηρήσαμε διπλασιασμό του ποσοστού θνησιμότητας».

Σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας, η μείωση της διάρκειας ζωής των μελισσών συσχετίστηκε με τη μείωση της παραγωγής μελιού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα επόμενα βήματά τους είναι να συγκρίνουν τις τάσεις της διάρκειας ζωής των μελισσών στην Αμερική με με τις διεθνείς αποικίες μελισσών- αν υπάρχουν διαφορές, η ομάδα μπορεί να διερευνήσει αν συγκεκριμένα γενετικά στοιχεία, φυτοφάρμακα ή παθογόνα που μπορεί να οδηγούν στην ανησυχητική άνοδο του ποσοστού της θνησιμότητάς τους.