Ο επικεφαλής του ΟΗΕ Antonio Guterres ανέφερε ότι η νέα σημαντική έκθεση για την κλιματική αλλαγή είναι ένας «οδηγός επιβίωσης για την ανθρωπότητα».
Η καθαρή ενέργεια και η τεχνολογία μπορούν να αξιοποιηθούν για να αποφευχθεί η αυξανόμενη κλιματική καταστροφή, αναφέρει η έκθεση.
Αλλά σε μια συνάντηση στην Ελβετία για να συμφωνήσουν τα ευρήματά τους, οι επιστήμονες του κλίματος προειδοποίησαν ότι πιθανότατα θα χαθεί ένας βασικός στόχος της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Η έκθεσή τους περιγράφει πώς ταχείες περικοπές στα ορυκτά καύσιμα μπορούν να αποτρέψουν τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres λέει ότι όλες οι χώρες θα πρέπει να παρουσιάσουν τα net zero σχέδιά τους σε μια δεκαετία. Αυτοί οι στόχοι υποτίθεται ότι θα μειώσουν γρήγορα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που θερμαίνουν την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας.
Το Net Zero αναφέρεται σε μια ισορροπία μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και της απομάκρυνσής τους από την ατμόσφαιρα. Για να επιτευχθεί αυτή η ισορροπία, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν και οι μη αποφευχθείσες πρέπει να αντισταθμιστούν ή να «εξουδετερωθούν» μέσω της χρήσης μακροπρόθεσμων λύσεων δέσμευσης άνθρακα.
«Υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιριών που κλείνει γρήγορα για να εξασφαλίσουμε βιώσιμο μέλλον για όλους», αναφέρει η έκθεση.
Οι κυβερνήσεις είχαν προηγουμένως συμφωνήσει να δράσουν για να αποφευχθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από 1,5 C. Αλλά ο κόσμος έχει ήδη θερμανθεί κατά 1,1 C και τώρα οι ειδικοί λένε ότι είναι πιθανό να ξεπεράσει τους 1,5 C στη δεκαετία του 2030.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου απάντησε ότι η έκθεση καθιστά σαφές ότι οι χώρες πρέπει «να εργαστούν για πολύ πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις για το κλίμα» ενόψει της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP28 τον Νοέμβριο.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι παγκόσμιος ηγέτης στην προσπάθεια προς net zero, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε περισσότερο και πιο γρήγορα», είπε ένας εκπρόσωπος.
Τα μικρά νησιά στον Ειρηνικό είναι μερικές από τις χώρες που αναμένεται να πληγούν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Απαντώντας στην έκθεση, ο πρόεδρος της Συμμαχίας Μικρών Νησιωτικών Κρατών Fatumanava-o-Upolu III Dr. Pa’olelei Luteru είπε: «Ενώ οι άνθρωποι μας εκτοπίζονται από τα σπίτια τους και οι κλιματικές δεσμεύσεις δεν εκπληρώνονται, η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων απολαμβάνει δισεκατομμύρια σε κέρδη. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για αυτή τη συνεχιζόμενη έλλειψη δράσης».
Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή – του επιστημονικού φορέα που συμβουλεύει τον ΟΗΕ για την άνοδο της θερμοκρασίας – συμφωνείται από όλες τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις.
Η νέα μελέτη στοχεύει να συγκεντρώσει σε έναν λεπτό τόμο πολλά ορόσημα ευρήματα σχετικά με τις αιτίες, τις επιπτώσεις και τις λύσεις στην κλιματική αλλαγή που έχουν δημοσιευτεί από το 2018.
Περιγράφει τις σημαντικές επιπτώσεις που έχει ήδη η κλιματική αλλαγή στον κόσμο και εξηγεί ότι αυτές θα γίνουν πολύ χειρότερες.
Μέχρι το 2100, οι ακραίες παράκτιες πλημμύρες που λάμβαναν χώρα μια φορά τον αιώνα αναμένεται να συμβαίνουν τουλάχιστον ετησίως στις μισές τοποθεσίες παλίρροιας στον κόσμο – μέρη όπου γίνονται καταγραφές της στάθμης της θάλασσας.
Οι συγκεντρώσεις του θερμαινόμενου αερίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα είναι στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2 εκατομμυρίων ετών. Ο κόσμος είναι πλέον θερμότερος από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία 125.000 χρόνια – και πιθανότατα θα γίνει ακόμα θερμότερος την επόμενη δεκαετία.
«Ακόμη και βραχυπρόθεσμα, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι πιο πιθανό να φτάσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου ακόμη και κάτω από το σενάριο πολύ χαμηλών αερίων του θερμοκηπίου», αναφέρει η έκθεση.
«Αν στοχεύσουμε στον 1,5 C και πετύχουμε 1,6 C, αυτό είναι ακόμα πολύ καλύτερο από το να πούμε, είναι πολύ αργά, και είμαστε καταδικασμένοι και δεν προσπαθώ καν», δήλωσε η Dr Friederike Otto, από το Imperial College.
«Και νομίζω ότι αυτό που δείχνει πολύ, πολύ ξεκάθαρα αυτή η έκθεση, είναι ότι υπάρχουν τόσα πολλά να κερδίσεις προσπαθώντας».
Οι προβλεπόμενες εκπομπές CO2 από υπάρχουσες υποδομές ορυκτών καυσίμων, όπως πετρελαιοπηγές και αγωγοί φυσικού αερίου, θα εξαντλήσουν τον προϋπολογισμό άνθρακα – την ποσότητα του CO2 που μπορεί ακόμα να εκπέμπεται – για να παραμείνει κάτω από αυτό το βασικό όριο θερμοκρασίας.
«Δεν υπάρχει ημέρα διακοπής λειτουργίας (για τα ορυκτά καύσιμα), αλλά είναι σαφές ότι η υποδομή ορυκτών καυσίμων που ήδη διαθέτουμε θα ξεπεράσει αυτόν τον προϋπολογισμό άνθρακα», δήλωσε ο Dr Oliver Geden, από το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας και μέλος της βασικής ομάδας συγγραφής της έκθεσης.
«Ο υπόλοιπος προϋπολογισμός άνθρακα για το άνοιγμα νέων υποδομών ορυκτών καυσίμων σίγουρα δεν είναι συμβατός με τον στόχο 1,5C».
Το έγγραφο υποστηρίζει έντονα ότι η υπέρβαση του 1,5 C δεν θα είναι το τέλος του κόσμου, καθώς αυτό μπορεί να είναι μόνο μια «προσωρινή υπέρβαση».
Οι συγγραφείς λένε ότι είναι αισιόδοξοι και ότι δραματικές αλλαγές μπορούν να επιτευχθούν γρήγορα, αν εκμεταλλευτούμε δύναμη των εναλλακτικών πηγών, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια.
Επίσης, υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές που προκαλούνται από τους καταναλωτές όσον αφορά τη διατροφή, τη σπατάλη τροφίμων και τη μετάβαση στη μεταφορά χαμηλών εκπομπών άνθρακα μπορούν να επιτύχουν σημαντικές περικοπές στις εκπομπές από πολλούς τομείς.
Αλλά η έκθεση αναγνωρίζει επίσης ότι εκτός από την επίτευξη του net zero όσο το δυνατόν συντομότερα, θα χρειαστεί μεγάλης κλίμακας χρήση τεχνολογίας αφαίρεσης διοξειδίου του άνθρακα.
