Ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει ένα ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα με τα ηλεκτρονικά απόβλητα. Έξυπνα ή όχι κινητά τηλέφωνα, τάμπλετς και φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οικιακές συσκευές, παιδικά παιχνίδια και διάφορα γκάτζετς – οι ηλεκτρονικές συσκευές είναι πλέον παντού στην καθημερινότητά μας.
Το WEEE Forum (Waste Electrical and Electronic Equipment Forum), ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός, εκτιμά ότι μόνο φέτος θα βρεθούν στα σκουπίδια περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια κινητά τηλέφωνα. Αν αυτά τα τηλέφωνα στοιβάζονταν το ένα πάνω στο άλλο, η στοίβα θα είχε ύψος 50.000 χιλιομέτρων – το ένα όγδοο της διαδρομής μέχρι τη Σελήνη.
Σύμφωνα με το WEEE, τα νοικοκυριά σε όλη την ΕΕ διαθέτουν κατά μέσο όρο 74 ηλεκτρονικές συσκευές, 17 από τις οποίες βρίσκονται σε συρτάρια και ντουλάπες, χωρίς καν να χρησιμοποιούνται. Οι περισσότερες από αυτές είναι μικρές ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης, όπως ακουστικά, καλώδια, εξωτερικοί σκληροί δίσκοι και smartphones.
«Οι άνθρωποι τείνουν να μην συνειδητοποιούν ότι όλα αυτά τα φαινομενικά ασήμαντα αντικείμενα έχουν μεγάλη αξία και ότι όλα μαζί σε παγκόσμιο επίπεδο αντιπροσωπεύουν τεράστιους όγκους», είπε ο γενικός διευθυντής του WEEE Pascal Leroy σε δηλώσεις του για την Παγκόσμια Ημέρα Ηλεκτρονικών Αποβλήτων. Επίσης, είναι πολύ πιθανό αυτές οι συσκευές να καταλήξουν στα σκουπίδια, παρά να ανακυκλωθούν σωστά.
Καθώς φαίνεται, οι Ευρωπαίοι είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί ηλεκτρονικών αποβλήτων. Η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU), ένας οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, παρακολουθεί στενά τα ηλεκτρονικά απόβλητα. Στην τελευταία της έκθεση για τα παγκόσμια ηλεκτρονικά απόβλητα, εκτίμησε ότι στην Ευρώπη το 2019, ο μέσος άνθρωπος παρήγαγε περισσότερα από 16 κιλά ηλεκτρονικών αποβλήτων, το οποίο αντιπροσωπεύει το υψηλότερο ποσοστό παραγωγής ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά κάτοικο στον κόσμο. Δεύτερη ήρθε η Ωκεανία με 16,1 κιλά ηλεκτρονικών αποβλήτων ανά κάτοικο, τρίτη η Αμερική με 13,3 κιλά ανά κάτοικο, ενώ η Ασία και η Αφρική παρήγαγαν αντίστοιχα 5,6 και 2,5 κιλά ανά κάτοικο.
Ωστόσο, η Ευρώπη έχει επίσης το υψηλότερο ποσοστό συλλογής και ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων παγκοσμίως, με ποσοστό 42,5%. Η Ασία κατέλαβε τη δεύτερη θέση με 11,7%, η Αμερική και η Ωκεανία ήταν παρόμοιες με 9,4% και 8,8%, αντίστοιχα, και η Αφρική είχε το χαμηλότερο ποσοστό με 0,9%. Ωστόσο, τα στοιχεία που συγκέντρωσε η ΕΕ δείχνουν ότι τα περισσότερα κράτη μέλη δεν επιτυγχάνουν τον στόχο για συλλογή 65%.
Υπάρχουν επίσης μεγάλες διαφορές στις επιδόσεις μεταξύ των χωρών. Η Κροατία έρχεται πρώτη με ποσοστό ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων άνω του 83%. Αυτό εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών στη χώρα υποχρεούνται να παραλαμβάνουν τα ηλεκτρονικά απόβλητα που φέρνουν οι πελάτες. Οι κανόνες αναφέρουν ότι εάν ένα κατάστημα λιανικής πώλησης διαθέτει περισσότερα από 400 τετραγωνικά μέτρα αφιερωμένα στον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, πρέπει να διασφαλίζει τη συλλογή μικρών ηλεκτρονικών αποβλήτων δωρεάν και χωρίς την υποχρέωση αγοράς νέου εξοπλισμού. Είναι επίσης δυνατό για οποιονδήποτε να ζητήσει την απομάκρυνση όλων των τύπων ηλεκτρονικών αποβλήτων δωρεάν οπουδήποτε στη χώρα.
Στο άλλο άκρο του φάσματος, η Μάλτα έχει ένα από τα χειρότερα ποσοστά στην ΕΕ, καθώς μόνο το 20,8% των ηλεκτρονικών αποβλήτων ανακυκλώνεται. Πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ απέδωσε το γεγονός αυτό κυρίως στην απουσία μιας υπερσύγχρονης υποδομής συλλογής ηλεκτρονικών αποβλήτων, στον ανταγωνισμό από τους συλλέκτες μεταλλικών απορριμμάτων και στη μη επιβολή της νομοθεσίας από τις αρχές.
Τη χειρότερη επίδοση μετά τη Μάλτα έχουν η Ισλανδία και η Ρουμανία, ενώ πολύ χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης ηλεκτρονικών συσκευών έχουν και η Ιταλία, η Γαλλία και η Ελλάδα.
Πηγή: Euronews
