Πέρυσι η κυβέρνηση Μπάιντεν όρισε όρια για τα PFAs στο πόσιμο νερό. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) υπό τον Ντόναλντ Τραμπ σχεδιάζει να χαλαρώσει δραστικά αυτόν τον κανονισμό. Nαι, σωστά ακούσατε. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) ανακοίνωσε ότι θα τροποποιήσει έναν κανονισμό που είχε ως στόχο την προστασία των Αμερικανών από τα forever chemicals στο πόσιμο νερό. Η υπηρεσία σχεδιάζει να παρατείνει την προθεσμία συμμόρφωσης για τον περιορισμό δύο βασικών χημικών ουσιών και να ανακαλέσει και να επανεξετάσει τους κανονισμούς για τέσσερις άλλες. 

Πέρυσι, η κυβέρνηση Μπάιντεν εξέδωσε έναν πολυαναμενόμενο κανονισμό που έθετε όρια για τα forever chemicals στα δημοτικά συστήματα πόσιμου νερού. Ο κανονισμός αυτός όριζε όχι μόνο χαμηλά επίπεδα για δύο από τα πιο μελετημένα αιώνια χημικά, τα PFOA και PFOS, αλλά και για τέσσερις ακόμη ουσίες που έχουν συνδεθεί με διάφορες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. 

Εκτός από την αφαίρεση των τεσσάρων αυτών χημικών ουσιών από τον κανονισμό, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος υπό τον Τραμπ δηλώνει πλέον ότι θα δώσει στα συστήματα πόσιμου νερού προθεσμία έως το 2031 για να απαλλαγούν από τις PFOA και PFOS στην παροχή νερού—δύο χρόνια μετά την αρχική προθεσμία του 2029. 

«Η Υπηρεσία Προστασία του Περιβάλλοντος έχει μία αποστολή: να προστατεύει την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον» δηλώνει η Kyla Bennett, διευθύντρια πολιτικής επιστήμης στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Public Employees for Environmental Responsibility. «Αυτό αντιβαίνει στην αποστολή τους και σε όλα όσα υποτίθεται ότι πρεσβεύουν». 

«Βρισκόμαστε σε πορεία εφαρμογής των εθνικών προτύπων του οργανισμού για την προστασία των Αμερικανών από τις ουσίες PFOA και PFOS στο νερό τους» ανέφερε σε δελτίο τύπου ο διοικητής της EPA, Lee Zeldin. «Ταυτόχρονα θα προσφέρουμε εύλογη ευελιξία υπό μορφή πρόσθετου χρόνου συμμόρφωσης. Αυτό θα στηρίξει τα υδροδοτικά συστήματα σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των μικρών συστημάτων σε αγροτικές κοινότητες, καθώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτούς τους ρύπους». 

Οι υπερ- και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες, γνωστές και ως PFAS ή forever chemicals αποτελούν μια κατηγορία χιλιάδων χημικών που χρησιμοποιούνται σε διάφορες βιομηχανίες και καταναλωτικά προϊόντα, από αντικολλητικά τηγάνια και αδιάβροχα μπουφάν, μέχρι αφρούς πυρόσβεσης και προστατευτικά υφασμάτων για έπιπλα. Η EPA έχει συνδέσει τις PFAS με μια πληθώρα προβλημάτων υγείας στους ανθρώπους, όπως καρκίνο, ορμονικές διαταραχές, μειωμένη γονιμότητα, καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά και εξασθενημένη απόκριση στα εμβόλια. 

Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να παραμείνουν στο περιβάλλον για χιλιάδες χρόνια και να συσσωρεύονται σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν όλοι οι Αμερικανοί έχουν ίχνη PFAS στο αίμα τους, ενώ στοιχεία της EPA που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα φέτος δείχνουν ότι το 50% του πληθυσμού των ΗΠΑ εκτίθεται σε PFAS μέσω του πόσιμου νερού. 

Παρά τη σωρευτική έρευνα που εδώ και χρόνια συνδέει τα forever chemicals με αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει τη ρύθμισή τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000 μια σειρά από αγωγές—συμπεριλαμβανομένης μιας ιστορικής υπόθεσης στη Δυτική Βιρτζίνια—αποκάλυψαν πώς οι παραγωγοί των PFAS φέρονται να απέκρυψαν τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από το κοινό και τις ρυθμιστικές αρχές. Ως αποτέλεσμα, οι μεγαλύτεροι Αμερικανοί παραγωγοί PFAS συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση για να καταργήσουν σταδιακά την παραγωγή των PFOA και PFOS, των δύο πιο κοινών forever chemicals. Αντί να εγκαταλείψουν εντελώς τις PFAS, οι βιομηχανίες στράφηκαν σε εναλλακτικές ουσίες, τις οποίες παρουσίασαν ως πιο ασφαλείς. 

Έγινε προσπάθεια αντικατάστασής τους, αλλά κι οι νέες ουσίες φαίνεται να συσσωρεύονται στο περιβάλλον και να είναι επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία. Η EPA έχει αναφέρει, για παράδειγμα, ότι το διμερές οξύ εξαφθοροπροπυλενίου και το αμμωνιακό άλας του παραμένουν στο περιβάλλον όσο και τα PFOA και PFOS. Η χημική εταιρεία Chemours άρχισε να κατασκευάζει μία νέα κατηγορία χημικών, γνωστή ως GenX, χρησιμοποιώντας αυτό το οξύ το 2009 ισχυριζόμενη ότι πρόκειται για μια «βιώσιμη αντικατάσταση» των PFOA. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η στοματική έκθεση σε χημικά GenX μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο ήπαρ, στα νεφρά και στο αναπαραγωγικό σύστημα. Ο κανόνας της κυβέρνησης Biden έθεσε όριο για τα GenX στο πόσιμο νερό τα 10 μέρη ανά τρισεκατομμύριο (ppt). Σε τεστ νερού που έγιναν το 2016 από εταιρεία ύδρευσης στη Βόρεια Καρολίνα κοντά σε εγκατάσταση της Chemours, οι συγκεντρώσεις των χημικών ήταν κατά μέσο όρο 631 ppt, με κάποια δείγματα να φτάνουν έως και τα 4.500 ppt. 

Η εκπρόσωπος της Chemours, Jess Loizeaux ανέφερε ότι η εταιρεία έχει επενδύσει πάνω από 400 εκατομμύρια δολάρια για τη μείωση των εκπομπών PFAS από το εργοστάσιό της στη Βόρεια Καρολίνα. Η εταιρεία επεσήμανε επίσης ότι η συγκεκριμένη χημική ουσία έχει μικρότερο χρόνο ημιζωής (διάρκεια κύκλου ζωής μέσα στο σώμα πριν την αποβολή) στο ανθρώπινο σώμα σε σχέση με τις PFOA και PFOS. 

«Η Chemours υποστηρίζει πλήρως τη θέσπιση λογικών και επιστημονικά τεκμηριωμένων ορίων για τις PFAS» τονίζει η Loizeaux. «Αλλά το να βασιζόμαστε σε σωστά επιστημονικά δεδομένα είναι απολύτως κρίσιμο … Χαιρετίζουμε την προθυμία της EPA να επανεξετάσει και να διορθώσει τα επιστημονικά θεμέλια των κανονισμών». 

«Η ιδέα ότι οι νέες χημικές ουσίες στις οποίες έχει στραφεί η βιομηχανία είναι κατά κάποιο τρόπο ασφαλέστερες είναι ανοησία» δηλώνει από την πλευρά του ο Erik Olson, ανώτερος διευθυντής στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Natural Resources Defense Council. «Η EPA έχει διαπιστώσει ότι αυτές οι χημικές ουσίες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες και γι’ αυτό ακριβώς ρυθμίζονται». 

Η εκπρόσωπος της EPA, Molly Vaseliou ανέφερε ότι ο οργανισμός επανεξετάζει τις κανονιστικές αποφάσεις για αυτές τις ουσίες ώστε να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τον Νόμο για Ασφαλές Πόσιμο Νερό (Safe Drinking Water Act). «Οι ενέργειες της EPA έχουν στόχο τη μείωση του “βάρους” για τα συστήματα ύδρευσης και του κόστους των λογαριασμών νερού, ενώ συνεχίζουμε να προστατεύουμε τη δημόσια υγεία και να διασφαλίζουμε ότι ο οργανισμός ακολουθεί τη νομοθεσία για τη θέσπιση ουσιαστικών κανονισμών όπως αυτοί» δήλωσε. 

Η νομική πορεία που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση Τραμπ για να αλλάξει τμήματα του κανονισμού για το πόσιμο νερό παραμένει ασαφής. Η παράταση της προθεσμίας συμμόρφωσης είναι «σαφώς παράνομη» υποστηρίζει ο Olson. Επισημαίνει διατάξεις του Safe Drinking Water Act που απαγορεύουν στους φορείς να «κάνουν πίσω» σε κανονισμούς. «Η ιδέα ότι μπορούν απλώς να παρατείνουν προθεσμίες και να ακυρώσουν πρότυπα — είναι σαφές από τον νόμο ότι αυτό δεν επιτρέπεται». 

Ένας συνασπισμός βιομηχανικών και χημικών ενώσεων είχε καταθέσει αγωγή κατά του αρχικού κανονισμού της κυβέρνησης Μπάιντεν πέρυσι, ισχυριζόμενος ότι αποτελεί κατάχρηση της αρμοδιότητας του οργανισμού βάσει του Safe Drinking Water Act. Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει ακόμη ανακοινώσει αν θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τον κανονισμό στο δικαστήριο. Τη Δευτέρα κατέθεσε αίτηση για 21ήμερη παράταση στη διαδικασία, «ώστε τα εμπλεκόμενα μέρη να μπορέσουν να διαβουλευτούν και να αναζητήσουν συμφωνία για τις προτάσεις που θα διέπουν τις επόμενες ενέργειες, εν αναμονή της ανακοίνωσης της EPA για πιθανές αλλαγές στους κανονισμούς που προσβάλλονται εδώ». 

Η απόπειρα ανατροπής των κανονισμών έρχεται ενώ η EPA φέρεται να έχει πάρει απόφαση να διαλύσει το Γραφείο Έρευνας και Ανάπτυξης (Office of Research and Development – ORD), ένα βασικό τμήμα του οργανισμού που παρέχει επιστημονική έρευνα για ποικίλα θέματα. Στο προσωπικό του ORD, που αριθμεί 1.500 άτομα δόθηκαν οδηγίες στις αρχές του μήνα να υποβάλουν αιτήσεις για λίγες άλλες επιστημονικές θέσεις εντός του οργανισμού και να αναμένουν περικοπές. Η κατάργηση του ORD “εξαφανίζει” μια κρίσιμη ομάδα αφιερωμένη στη μελέτη των επιπτώσεων των χημικών ουσιών στην υγεία — μια ομάδα που εδώ και καιρό βρίσκεται στο στόχαστρο βιομηχανικών συμφερόντων για κατάργηση. 

«Αν απολυθούν όλα αυτά τα άτομα, ανησυχούμε ότι ουσιαστικά θα χαθεί πάνω από μια δεκαετία προόδου σε σχέση με τα forever chemicals, κάτι που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό» δηλώνει ο Olson. 

*Με στοιχεία από το Wired. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.