Όλο και πιο έντονα γίνονται τα σημάδια της κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα, με την έντονη ξηρασία και τη λειψυδρία να αποτελούν μερικά από τα βασικά συμπτώματα.

Οι περιορισμένες βροχοπτώσεις της φετινής χρονιάς και οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες τουριστικές πιέσεις, επιδεινώνουν το πρόβλημα το οποίο απαντάται σε πολλές περιοχές της χώρας και κυρίως στα νησιά.

Μάλιστα, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του MEGA, τα υδάτινα αποθέματα της τεχνητής λίμνης του Μόρνου από την οποία υδροδοτείται η Αττική, εμφανίζονται συρρικνωμένα κατά 20% σε σχέση με πέρυσι, τη στιγμή που οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ εμφανίζουν μείωση αποθεμάτων κατά 24% σε σύγκριση με πέρυσι.

Την ίδια ώρα, σε κατάσταση συναγερμού είναι και αρκετά νησιά.

Στη Λέρο υπολειτουργούν οι μονάδες αφαλάτωσης, ενώ και οι γεωτρήσεις φαίνεται να στερεύουν. Στη Λευκάδα παρατηρείται μείωση της στάθμης της κεντρικής γεώτρησης σε επίπεδα συναγερμού λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας, ενώ διακοπές υδροδότησης λόγω λειψυδρίας ανακοινώθηκαν και στο Μεγανήσι.

Οξύ πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Χίος, όπου στερεύει το φράγμα του Κατράρη στον νότο, ενώ ραγδαία είναι η μείωση στο νερό των γεωτρήσεων.

«Το πρόβλημα του υπερτουρισμού είναι μπροστά μας»

Μιλώντας το πρωί της Τετάρτης (3/7) στο MEGA, η υδρολόγος και επιστημονική συνεργάτιδα του ΕΚΠΑ, Ελισάβετ Φελώνη μίλησε για το πρόβλημα της λειψυδρίας, αλλά και για τα νησιά που κινδυνεύουν να «στεγνώσουν».

«Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση», είπε αρχικά η κ. Φελώνη και συνέχισε:

«Αλλάζει το κλίμα μας και αυτό το βλέπουμε. Έχουμε αύξηση των θερμοκρασιών, είναι πολύ πάνω από αυτό που έχουμε συνηθίσει την τελευταία 15ετια, που σημαίνει αύξηση στη ζήτηση και ταυτόχρονα μεγαλύτερη εξάτμιση από τους επιφανειακούς ταμιευτήρες. Συνδυαστικά με το γεγονός ότι έχουμε μια παρατεταμένη ανομβρία -η μείωση στις βροχοπτώσεις το περασμένο 12μηνο σε πολλές περιοχές της Ελλάδας φτάνει και το 50%- οδηγεί στο αποτέλεσμα των μειωμένων αποθεμάτων στους ταμιευτήρες και όλο το κλίμα που διαφοροποιείται, οδηγεί σε χαμηλές στάθμες στους υπόγειους υδροφορίες».

«Το πρόβλημα του υπερτουρισμού είναι μπροστά μας, έχουμε θέμα με τις υποδομές, οι μονάδες αφαλάτωσης είναι συγκεκριμένης δυναμικότητας. Αυτό που βιώνουν τα ελληνικά νησιά σήμερα είναι κάτι το εξωπραγματικό, υπάρχει ανάγκη να ελέγξουμε τη ζήτηση. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει στις Κυκλάδες, ακόμα και σε νησιά των Δωδεκανήσων. Το πρόβλημα με τη Λευκάδα είναι κάπως διαφορετικό, έχει να κάνει με το νερό που φτάνει σε ημερήσια βάση στην περιοχή. Και η Κρήτη έχει πρόβλημα. Το πρόβλημα στην Ελλάδα εντοπίζεται περισσότερο στα ανατολικά και νοτιοανατολικά. Στη βόρεια Ελλάδα είναι κάπως καλύτερα τα πράγματα ως προς τα αποθέματα στα επιφανειακά συστήματα, όμως το ότι έχουμε πιο θερμούς χειμώνες και χαμηλότερες χιονοπτώσεις, δυσχεραίνει την κατάσταση με τα υπόγεια αποθέματα που είναι χαμηλές οι στάθμες», υπογράμμισε η υδρολόγος.

Ανήσυχοι και οι αγρότες

Παράλληλα, μεγάλο πρόβλημα φαίνεται πως αντιμετωπίζουν και οι αγρότες, οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν ορθή χρήση των υδάτινων πόρων.

«Προσπαθούμε να κάνουμε και εμείς μια πιο ορθολογική χρήση των νερών για την άρδευση. Δίνουμε αγώνα», είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του αγροτικού συλλόγου Νέστου, Σάββας Αργυράκης.

«Στη βόρεια Ελλάδα και την περιοχή του Νέστου είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα, δε μιλάμε για λειψυδρία σε τέτοιον βαθμό, αλλά υπάρχει ένα τεράστιο φράγμα στον Θησαυρό στη Δράμα, το οποίο γεμίζει από νερά που έρχονται από τη Βουλγαρία. Δεν υπάρχει χιονόπτωση ή βροχόπτωση όλο τον χειμώνα οπότε η στάθμη είναι πολύ χαμηλή. (…) Υπάρχουν σπαρτά τα οποία έχουν πληγεί και δε θα έχουν την αντίστοιχη παραγωγή με άλλες χρονιές. Γίνεται μια πολύ προσεκτική διαχείριση ώστε να υπάρχει νερό για τους παραγωγούς».

Η εικόνα σε Λευκάδα και Μεγανήσι

Σχετικά με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Λευκάδα, ο δήμαρχος του νησιού, Ξενοφών Βεργίνης, σημείωσε:

«Χρόνια τώρα η ανομβρία χτυπάει την πόρτα μας. Η περιβαλλοντική αλλαγή είναι πασίγνωστη. Στη Λευκάδα έχουμε μεν πηγές (…) αλλά πρέπει να έχουμε και σύγχρονο δίκτυο. Ο κεντρικός αγωγός είναι δεκαετιών με αποτέλεσμα να έχουμε αρκετές διαρροές κατά την πορεία του νερού. Επειδή ορισμένοι συνεχίζουν να μην κατανοούν ότι το νερό είναι πολύτιμο κάνουν και σπατάλες και παραβάσεις. Προκειμένου να ποτίσουν τα μποστάνια τους, καμία φορά βάζουν λάστιχα και γίνεται διαρροή πιο έντονη από ό,τι περιμένει κανένας».

Σχετικά με το Μεγανήσι, ίδιος ανέφερε ότι γίνονται σημαντικές διακοπές νερού «γιατί αρκετές από τις γεωτρήσεις έχουν στερέψει. Το Φρύνι στερείται νερού καμία 20αρια μέρες. Γίνεται μια προσπάθεια να τους πάμε νερό»

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Λέρος και η Σίφνος

Την ίδια στιγμή, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των φαινομένων λειψυδρίας κηρύχθηκε η Λέρος με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Όπως μεταδίδει η ΕΡΤ, στην απόφαση που υπογράφεται από τον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, αναφέρεται συγκεκριμένα:

«Αποφασίζουμε την κήρυξη σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Λέρου της Περιφερειακής Ενότητας Καλύμνου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, για την διαχείριση των συνεπειών που ενδέχεται να προκύψουν από την εκδήλωση φαινομένων λειψυδρίας στην παραπάνω περιοχή. Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσης και για έναν μήνα, ήτοι έως και 25 Ιουλίου 2024.

Μετά το πέρας του καθορισθέντος χρόνου, θα γίνει, δίχως νέο έγγραφο, άρση της παραπάνω κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας».

Σημειώνεται πως η δημοτική Αρχή Λέρου επιρρίπτει την ευθύνη για την κατάσταση στην προηγούμενη δημοτική αρχή υποστηρίζοντας πως δεν προχώρησε σε συντήρηση των Μονάδων Αφαλάτωσης.

Παράλληλα, εκτός από τη Λέρο, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε και η Σίφνος.

Η απόφαση, όπως εκδόθηκε από την Πολιτική Προστασία, ισχύει έως τις 22 Ιουλίου, όταν και θα αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης χωρίς νέο έγγραφο.

«ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ την κήρυξη σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Σίφνου της Περιφερειακής Ενότητας Μήλου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, για την διαχείριση των συνεπειών που ενδέχεται να προκύψουν από την εκδήλωση φαινομένων λειψυδρίας στην παραπάνω περιοχή.

Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσης και για έναν (1) μήνα, ήτοι έως και 22 Ιουλίου 2024.

Μετά το πέρας του καθορισθέντος χρόνου, θα γίνει, δίχως νέο έγγραφο, άρση της παραπάνω κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας», αναφέρει η απόφαση.

Πηγή: iEidiseis