Aρκετές νύχτες που ο ουρανός μοιάζει να θέλει κάτι να μας πει. Νύχτες που το φως δεν προέρχεται από πόλεις, φανάρια ή οθόνες, αλλά από ένα σιωπηλό σώμα που διαγράφει αιώνες πάνω από τα κεφάλια μας: τη Σελήνη. Πλησιάζει λίγο περισσότερο, λάμπει λίγο πιο έντονα, στέκεται λίγο πιο ψηλά από ό,τι συνηθίζουμε. Τότε μιλάμε για υπερπανσέληνο, δηλαδή μία μορφή της σελήνη ςπου δεν είναι απλώς γεμάτη αλλά υπερβολική, σχεδόν αδιανόητη. 

Σήμρα 4 Δεκεμβρίου λίγο μετά το σούρουπο, ο ουρανός θα μας χαρίσει την τελευταία υπερπανσέληνο του 2025. Η λεγόμενη “Κρύα Σελήνη “, ένα όνομα που δεν χρειάζεται εξηγήσεις. Είναι ο Δεκέμβρης, οι μέρες έχουν μικρύνει, ο αέρας έχει γίνει κοφτερός, οι σκιές μακραίνουν νωρίτερα και πάνω από αυτό το παγωμένο σκηνικό, το φεγγάρι θα φτάσει στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της λίγες ώρες πριν φωτιστεί πλήρως. 

Η τροχιά της Σελήνης δεν είναι κύκλος αλλά έλλειψη, άλλοτε απομακρύνεται, άλλοτε πλησιάζει σαν να ανασαίνει αργά και επίμονα. Στο περίγειο αυτής της αναπνοής φτάνει μέχρι περίπου τα 357.000 χιλιόμετρα από τη Γη, αρκετά ώστε το ανθρώπινο μάτι να την αντιληφθεί λίγο μεγαλύτερη μόλις 8% παραπάνω από το συνηθισμένο. Η μαγεία της δεν βρίσκεται στα ποσοστά, βρίσκεται στην αίσθηση ότι κάτι τόσο παλιό και σταθερό αποφασίζει να έρθει ένα βήμα πιο κοντά. 

Όσο κι αν χαιρόμαστε να φανταζόμαστε μια υπερσελήνη σαν ένα τεράστιο λευκό νόμισμα καρφωμένο στον ουρανό, η πραγματική διαφορά εντοπίζεται στο φως. Η Κρύα Σελήνη θα είναι έως και 16% φωτεινότερη από μια συνηθισμένη πανσέληνο, μια λάμψη που δεν καίει αλλά γλιστρά πάνω στα κλαδιά, στα πρόσωπα, στις ταράτσες. Ένα φως που δε ζητάει να το κοιτάξεις, ζητάει να σταματήσεις για ένα δευτερόλεπτο, μόνο και μόνο για να θυμηθείς ότι ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από το μικρό τετράγωνο της οθόνης σου. 

Η υπερπανσέληνος του Δεκεμβρίου είναι ξεχωριστή και για έναν άλλο λόγο: είναι η υψηλότερη πανσέληνος του χρόνου. Όσο ο Ήλιος κατηφορίζει προς το χειμερινό ηλιοστάσιο της 21ης Δεκεμβρίου, η Σελήνη η αιώνια αντίστιξή του ανεβαίνει. Ό,τι χάνεται από τη μέρα προστίθεται στη νύχτα. Ό,τι φωτίζεται λιγότερο από τον ένα πόλο, φωτίζεται περισσότερο από τον άλλο. Έτσι η Κρύα Σελήνη θα ανέβει σχεδόν κατακόρυφα πάνω από τον νυχτερινό ουρανό, σαν να την έχει τοποθετήσει κάποιος εκεί επίτηδες για να τη δούμε. 

Η στιγμή της πανσελήνου είναι ακριβής: 6:14 μ.μ., αλλά όλα τα ουράνια φαινόμενα έχουν τη δική τους ψυχολογία. Δεν τα ζούμε στο λεπτό που γράφει το ημερολόγιο, αλλά στη στιγμή που το βλέμμα μας συναντάει το φως. Η καλύτερη ώρα για να τη δούμε δεν είναι όταν βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της είναι στην ανατολή της. Τότε που ξεπροβάλλει από τον ορίζοντα σαν άγνωστο φεγγάρι, μεγάλο, παράλογα λαμπερό, σχεδόν υπερβολικό. Εκεί συμβαίνει το περίφημο “σεληνιακό είδωλο”, το ψυχολογικό φαινόμενο που κάνει τη Σελήνη να μοιάζει μεγαλύτερη όταν βρίσκεται χαμηλά. 

Βρείτε ένα σημείο χωρίς ψηλά κτίρια μπροστά. Ένα λόφο, μια παραλία, μια ταράτσα, ένα χωράφι. Ένα μέρος όπου ο ορίζοντας έχει χώρο να αναπνεύσει και σταθείτε εκεί γύρω στο σούρουπο. Δεν χρειάζεται να βγάλετε φωτογραφίες, δε θα την αποτυπώσουν όπως τη βλέπει το μάτι. Δε χρειάζεται να την ανεβάσετε στο Instagram, δεν είναι φτιαγμένη για likes. Χρειάζεται μόνο να την αφήσετε να σας κοιτάξει. 

Η Κρύα Σελήνη είναι η τελευταία υπερπανσέληνος της χρονιάς. Η τελευταία φορά που η Σελήνη θα πλησιάσει τόσο, που το φως της θα γίνει τόσο έντονο που ο ουρανός θα ανοίξει λίγο παραπάνω και σε μια χρονιά που έτρεξε, που θόλωσε που συχνά μας κατάπιε αυτό το φως να είναι υπενθύμιση ότι υπάρχει κάτι σταθερό ακόμη και στο απόλυτο σκοτάδι. 

Δεν χρειάζεται να είσαι αστρονόμος για να περιμένεις ένα τέτοιο φεγγάρι. Αρκεί να είσαι άνθρωπος που νιώθει ότι κάποιες νύχτες έχουν το δικό τους βάρος και αυτή η νύχτα, η νύχτα της τελευταίας Κρύας Σελήνης είναι μια από αυτές. 

*Mε στοιχεία από το Wired 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.