Φανταστείτε κάποιον που δυσκολευόταν με τα μαθηματικά στο γυμνάσιο να τον ρωτούν για λογαρίθμους. Έτσι μοιάζουν πολλοί επενδυτές μετοχών όταν τους ρωτάς για τον συναλλαγματικό κίνδυνο. Όχι επειδή το ερώτημα είναι καινούριο—οποιοσδήποτε πελάτης μπορεί να καταλάβει ότι η τιμή μιας μετοχής ξένης εταιρείας ή μιας που δραστηριοποιείται διεθνώς, εξαρτάται από τις ισοτιμίες. Το πρόβλημα είναι ότι το ερώτημα είναι εύκολο να τεθεί, αλλά εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί. Η πρόβλεψη κερδών είναι ήδη δύσκολη. Γίνεται πολύ χειρότερη όταν πρέπει να κάνεις προβλέψεις για κάθε εταιρεία στο χαρτοφυλάκιο, να διαχωρίσεις κόστη και έσοδα ανάμεσα σε δώδεκα διαφορετικά νομίσματα και να τα καθαρίσεις όλα αυτά με αντισταθμιστικές κινήσεις (hedging) που έγιναν χρόνια πριν από κάποιον ταμία που έχει πλέον συνταξιοδοτηθεί. 

Τις τελευταίες εβδομάδες είναι πιο επείγον από ποτέ για τους επενδυτές να κατανοήσουν πως απρόσμενες αλλαγές στις ισοτιμίες μπορεί να επηρεάσουν τα χαρτοφυλάκιά τους—ειδικά καθώς τέτοιες μεταβολές έχουν ήδη συμβεί. Η άνοδος των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη έχει στείλει το ευρώ στα ύψη έναντι των υπολοίπων νομισμάτων. Η νέα επιθετική στάση της Τράπεζας της Ιαπωνίας κάνει πιο πειστική την ανοδική προοπτική του γεν. Οι ανησυχίες για τον μελλοντικό ρόλο του δολαρίου ως παγκόσμιου νομίσματος έχουν μειώσει την αξία του—και συχνά με πτώση των αμερικανικών μετοχών παράλληλα. Αυτό έσπασε μια μακροχρόνια σχέση αντιστάθμισης για διεθνείς επενδυτές, που έβλεπαν παλιότερα το δολάριο να ενισχύεται σε περιόδους κρίσης, αντισταθμίζοντας απώλειες από μετοχές. 

Ταυτόχρονα η πολυπλοκότητα του συναλλαγματικού κινδύνου σε κάποιες δημοφιλείς μετοχές αυξάνεται. Οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες κυριαρχούν στα διεθνή χαρτοφυλάκια επενδυτών—και επιλέγουν να εκδίδουν ομόλογα σε ευρώ αντί για δολάρια. Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Bloomberg, μέχρι στιγμής φέτος κολοσσοί όπως η Alphabet και η Pfizer έχουν πουλήσει ομόλογα αξίας 83 δισ. ευρώ (94 δισ. δολαρίων) στην Ευρώπη—ένα νέο ρεκόρ. Αυτές οι συμφωνίες “reverse Yankee” τιμολογούνται με βάση τις χαμηλές αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων, οδηγώντας σε φθηνότερο χρέος. Αποτελούν επίσης μια πηγή χρηματοδότησης λιγότερο ευάλωτη στις διακυμάνσεις της αγοράς των αμερικανικών ομολόγων και φαίνεται πως θα συνεχιστούν. 

Για τους μετόχους όμως, αυτό δημιουργεί ένα αίνιγμα. Αυξάνει ή μειώνει τον συναλλαγματικό κίνδυνο; Σίγουρα αποδυναμώνει την παλιά σχέση αντιστάθμισης ανάμεσα στις αμερικανικές μετοχές και τις ισοτιμίες, αφού ένα πιο αδύναμο δολάριο αυξάνει το κόστος του χρέους σε ευρώ, πλήττοντας τις μετοχές. Αν ο δανειζόμενος έχει και καθαρές υποχρεώσεις σε ευρώ, το πρόβλημα μεγαλώνει. Αντίθετα αν έχει έσοδα σε ευρώ, τότε το νέο χρέος μπορεί να εξισορροπεί την έκθεση σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Η μόνη σίγουρη απάντηση βρίσκεται στα λογιστικά στοιχεία της εταιρείας. 

Ακόμα κι έτσι, η αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου είναι εφιάλτης. Θεωρητικά υπάρχουν πολλά παράγωγα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, αλλά κανένα δε φαίνεται να λειτουργεί καλά στην πράξη με μετοχές. Τα προθεσμιακά συμβόλαια (forwards) κλειδώνουν μια ισοτιμία για μελλοντική ημερομηνία, αλλά δεν ξέρεις ποια θα είναι η τιμή πώλησης της μετοχής, οπότε προστατεύουν μόνο το αρχικό κόστος, όχι το κέρδος ή τη ζημιά. Τα options μπορούν να θέσουν ένα όριο στις απώλειες, αλλά το κόστος τους αυξάνεται γρήγορα όσο μεγαλώνει ο χρονικός ορίζοντας, και η συνεχής αγορά τους μειώνει τις αποδόσεις. Τα πιο σύνθετα συμβόλαια σχεδιάζονται κυρίως για να ωφελήσουν όσους τα πουλάνε. 

Οι όροι αυτών των συμβολαίων το τελευταίο διάστημα μοιάζει να έχουν επιδεινωθεί. Τα forwards ευνοούν όσους πωλούν νομίσματα με χαμηλά επιτόκια, αφού οι αντισυμβαλλόμενοι μπορούν να κερδίσουν από το επιτόκιο των ισχυρότερων νομισμάτων. Για χρόνια αυτό επέτρεπε σε Αμερικανούς και Ευρωπαίους επενδυτές να αντισταθμίζουν την έκθεση στο γεν με ευνοϊκή ισοτιμία. Πλέον όμως τα επιτόκια στην Ιαπωνία έχουν ανέβει και το πλεονέκτημα αυτό έχει χαθεί. Επιπλέον, η αυξημένη μεταβλητότητα έχει κάνει όλα τα συμβόλαια πιο ακριβά. 

Οι επενδυτές δεν μπορούν πλέον να αγνοούν το πρόβλημα του συναλλαγματικού κινδύνου, αυτό όμως δε σημαίνει ότι έχουν και πολλές επιλογές για να το περιορίσουν. 

*Με στοιχεία από τον Economist.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.