Τα κεντρικά εδάφη της περιοχής Σαχέλ της Αφρικής αντιμετωπίζουν μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.
Σύμφωνα με έκθεση της Unicef, δέκα εκατομμύρια παιδιά που ζουν στην Μπουρκίνα Φάσο, στο Μαλί και στον Νίγηρα έχουν άμεση ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με το 2020 λόγω της αύξησης των συγκρούσεων.
Από το 2011, με το ξεκίνημα των ένοπλων συγκρούσεων στο Μάλι, η βία εξαπλώθηκε σε γειτονικές χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο και ο Νίγηρας και αποτέλεσε το έναυσμα για τη μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στον κόσμο. Οι άνθρωποι στις περιοχές αυτές προσπαθούν καθημερινά να διαφύγουν τις φρικαλεότητες των ένοπλων ομάδων και 4.000.000 έχουν καταφέρει να μετακινηθούν σε γειτονικές περιοχές.Εκτός από την ανασφάλεια που υπάρχει λόγω της βίας, οι χώρες αυτές μαστίζονται από ακραία φτώχεια και ελλείψεις πρόσβασης σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες απαραίτητες για τη διασφάλισης της διαβίωσης των κατοίκων τους.
Η Μπουρκίνα Φάσο, όπου το 2022 σημειώθηκαν δύο πραξικοπήματα, βρίσκεται από το 2015 σε ένα σπιράλ βίας από τζιχαντιστικές ομάδες οι οποίες είχαν κάνει την εμφάνισή τους στο Μαλί και στον Νίγηρα μερικά χρόνια νωρίτερα και επέκτειναν τη δράση τους πέρα από τα σύνορα των δύο αυτών χωρών.
Σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια παιδιά απειλούνται στις χώρες που γειτονεύουν με την Μπουρκίνα Φάσο, το Μαλί και τον Νίγηρα, εκτίμησε η Unicef. «Οι ένοπλες συγκρούσεις πλήττουν ολοένα και περισσότερα παιδιά, τα οποία είναι θύματα της αύξησης των ένοπλων συγκρούσεων ή γίνονται στόχοι μη κρατικών ένοπλων ομάδων», παρατήρησε η περιφερειακή διευθύντρια της Unicef για τη δυτική και κεντρική Αφρική Μαρί- Πιέρ Πουοριέ. «Το 2022 ήταν μια ιδιαίτερα βίαιη χρονιά για τα παιδιά του κεντρικού Σαχέλ. Όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές πρέπει να σταματήσουν αμέσως τις επιθέσεις εναντίον των παιδιών, αλλά επίσης και εναντίον σχολικών κτιρίων, κέντρων υγείας και σπιτιών», συνέχισε.
Σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ, ένοπλες ομάδες που είναι αντίθετες στο κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα καίνε και λεηλατούν σχολικά κτίρια, αλλά και απειλούν, εκτελούν ή κρατούν ομήρους εκπαιδευτικούς. Περισσότερα από 8.300 σχολεία έκλεισαν στις τρεις χώρες, είτε διότι έγιναν στόχος επιθέσεων είτε επειδή οι γονείς –και κατά συνέπεια τα παιδιά— εκτοπίστηκαν ή φοβούνται και δεν στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο.
«Καταστροφική» επισιτιστική ανασφάλεια
Στην Μπουρκίνα Φάσο τα στοιχεία της Uniced δείχνουν ότι ο αριθμός των παιδιών που σκοτώθηκαν τους εννέα πρώτους μήνες του 2022 ήταν τριπλάσιος σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2021. Τα περισσότερα από αυτά υπέκυψαν σε τραύματα από σφαίρες που δέχθηκαν κατά τη διάρκεια επιθέσεων εναντίον των χωριών τους ή ήταν θύματα αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών ή πυρομαχικών. Η κρίση αυτή εκτυλίσσεται σε μια από τις περιοχές της Γης που θεωρείται πιο ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή και όπου έχει παρατηρηθεί αύξηση της θερμοκρασίας και πιο ασταθείς βροχοπτώσεις. Παράλληλα κάποιες ένοπλες ομάδες καταφεύγουν σε τακτικές όπως ο αποκλεισμός πόλεων και χωριών και το σαμποτάζ των ταμιευτήρων νερού.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες ενισχύουν την επισιτιστική ανασφάλεια. Σύμφωνα με τη Unicef, περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι στη μεθόριο μεταξύ της Μπουρκίνα Φάσο, του Μαλί και του Νίγηρα θα βρεθούν ως τον Ιούνιο σε «καταστροφική» επισιτιστική κατάσταση.
Οι εχθροπραξίες επεκτείνονται πέρα από το κεντρικό Σαχέλ, ως τις περιοχές που συνορεύουν με το βόρειο τμήμα του Μπενίν, την Ακτή Ελεφαντοστού, την Γκάνα και το Τόγκο, όπου ζουν απομονωμένες κοινότητες χωρίς υποδομές και πόρους και όπου η πρόσβαση των παιδιών σε βασικές υπηρεσίες και προστασία είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Όμως οι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις δεν χρηματοδοτούνται επαρκώς. Το 2022 η Unicef έλαβε μόλις το ένα τρίτο των 391 εκατ. δολαρίων που είχε ζητήσει για τις δραστηριότητές της στην περιοχή. Για το 2023 έχει ζητήσει 473,8 εκατ. δολάρια.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Unicef, UNHCR
