Υπό καταρρακτώδη βροχή ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ προκήρυξε το απόγευμα της Τετάρτης πρόωρες εκλογές για τις 4 Ιουλίου αναφέροντας ότι τα τελευταία πέντε χρόνια «η χώρα παλεύει με τις πιο δύσκολες προκλήσεις από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» και υποστήριξε πως «ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε η χώρα αυτά τα προβλήματα τον έκανε να νιώθει περήφανος που είναι Βρετανός».

Ο Κιρ Στάρμερ, ηγέτης των Εργατικών, αναμένεται να αναδειχθεί πρωθυπουργός παρά το γεγονός ότι είναι περίπου τόσο δημοφιλής όσο ήταν ο Εντ Μίλιμπαντ στις εκλογές του 2015. Οι Τόρις όμως βρίσκονται τόσο πίσω στις δημοσκοπήσεις που η επικράτηση των Εργατικών θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Guardian, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Εργατικοί θα κερδίσουν με μεγάλη πλειοψηφία τον Ιούλιο, αφού το κόμμα φαίνεται να προηγείται κατά 20 μονάδες, που ενδεχομένως να είναι αρκετές για μια σαρωτική νίκη.

Η απόφαση ήταν απρόσμενη καθώς ο Βρετανός πρωθυπουργός διεμήνυε όλο το τελευταίο διάστημα πως οι εκλογές θα διεξάγονταν το δεύτερο εξάμηνο του έτους, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν πως ο σχεδιασμός ήταν για μετά το φθινόπωρο. Υπενθυμίζεται πως κανονικά η θητεία του σημερινού κοινοβουλίου ολοκληρωνόταν στις 17 Δεκεμβρίου του 2024 και οι γενικές εκλογές θα έπρεπε να διεξαχθούν το αργότερο έως τις 28 Ιανουαρίου του 2025.

Ωστόσο, ο Ρίσι Σούνακ φαίνεται πως πείστηκε ότι παρά τα τελευταία «καλά νέα» από το μέτωπο της οικονομίας με την χαλιναγώγηση του πληθωρισμού, η πραγματική κατάσταση είναι απίθανο να βελτιωθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες. Παράλληλα διαπίστωσε πως το πρόγραμμα Ρουάντα για την απέλαση των μεταναστών, στο οποίο είχε «ποντάρει» πολλά για τη συσπείρωση των συντηρητικών ψηφοφόρων, δεν είχε να προσδοκώμενη απήχηση.

Financial Times: Το τελευταίο στοίχημα του Ρίσι Σουνάκ

Σε χθεσινό τους δημοσίευμα οι Financial Times προσπαθούν να εκτιμήσουν ποιο είναι το τελευταίο στοίχημα του Ρίσι Σουνάκ που θα προσπαθήσει να κερδίσει με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών αλλά όπως όλα δείχνουν έχει ξεμείνει από λύσεις.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα: «Μια αιφνιδιαστική εκλογή – ή τουλάχιστον μια ημι-έκπληξη – ήταν το τελευταίο χαρτί του Ρίσι Σουνάκ και το έχει παίξει. Και όμως, όπως τόσα πολλά από τα τζογαρίσματα του πρωθυπουργού, αυτή η κίνηση είναι προϊόν της πολιτικής του αδυναμίας. Είναι το παιχνίδι ενός ανθρώπου που έχει ξεμείνει από ιδέες, έχει ξεμείνει από επιλογές και δεν βλέπει κανένα λόγο για τον οποίο οι προοπτικές του μπορεί να βελτιωθούν.

Συνήθως ένας πρωθυπουργός τόσο πίσω στις δημοσκοπήσεις δεν βιάζεται για εκλογές. Μερικοί κοντά στον Σουνάκ υποστήριζαν από καιρό την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, αλλά η λογική στιγμή ήταν να διεξαχθεί παράλληλα με τις τοπικές εκλογές αυτού του μήνα. Ούτε αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να τον ενθάρρυναν: ήταν ομοιόμορφα καταστροφικά για το κόμμα του.

Τα επιχειρήματα για τον Ιούλιο είναι όλα αρνητικά. Πηγάζουν από φόβους ότι η χώρα θα μπορούσε να τιμωρήσει έναν ηγέτη επειδή προσκολλήθηκε, ότι η εσωκομματική πειθαρχία θα καταρρεύσει και η αναγνώριση ότι τίποτα από όσα έχει δοκιμάσει ο Σουνάκ δεν μετακίνησε το καντράν προς την κατεύθυνση του. Αν και οι οικονομικές προοπτικές έχουν βελτιωθεί, δεν τροφοδοτούν ακόμη την αίσθηση ευημερίας των ανθρώπων. Οι Εργατικοί απολαμβάνουν ένα σταθερό και επιβλητικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις για το ποιος θα διαχειριζόταν καλύτερα την οικονομία. Οι υπουργοί παραδέχονται ότι η χώρα έχει πάψει να ακούει την κυβέρνηση. Μια ξαφνική εκλογή θα ξανακερδίσει την προσοχή τους.

Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι το στοίχημα θα λειτουργήσει. Η βροχή που μούσκεψε τον Σουνάκ καθώς ανακοίνωνε τις εκλογές, προσπαθώντας να ακουστεί όταν ένας διαδηλωτής έπαιζε ένα παλιό προεκλογικό τραγούδι των Εργατικών, φαινόταν ως ένα δυσοίωνο προμήνυμα για αυτό που έρχεται. Τα πράγματα μπορούν μόνο να γίνουν πιο… μούσκεμα. Ο πρωθυπουργός φαίνεται να επισπεύδει τη διαδικασία για τους βουλευτές του. Όμως ο υπολογισμός είναι απλός. Αυτό είναι τόσο καλό όσο μπορεί να γίνει. Και υπάρχει λίγα για να βασιστεί κανείς.

Το μεγαλύτερο επιχείρημα για την καθυστέρηση, εκτός από τον έμφυτο Micawberism της ελπίδας ότι κάτι θα συμβεί, ήταν ότι η βελτίωση των οικονομικών ειδήσεων θα άλλαζε τις αντιλήψεις των ψηφοφόρων, επιτρέποντας στον Σουνάκ να τους πει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αλλάξει πλεύση. Την Τετάρτη, είχε μια από αυτές τις στιγμές με στοιχεία για τον πληθωρισμό που έδειξαν ότι οι αυξήσεις των τιμών είναι και πάλι υπό έλεγχο. Την Πέμπτη (σ.σ. σήμερα) ελπίζει να δει βελτίωση στα στοιχεία της μετανάστευσης.

Υπάρχουν όμως λίγες ακόμα τέτοιες στιγμές στο προσκήνιο. Οι προσδοκώμενες μειώσεις των επιτοκίων φαίνεται πιθανό να καθυστερήσουν. Το περιθώριο για έναν ακόμη γύρο φορολογικών περικοπών φαίνεται όλο και πιο περιορισμένο. Και για τη λαθραία μετανάστευση, οι προοπτικές φαίνεται ότι θα χειροτέρευαν πριν βελτιωθούν. Μια πρώτη πτήση που στέλνει επίδοξους αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα μπορεί να απογειωθεί τον Ιούλιο, αλλά αυτό δεν θα είναι παρά συμβολικό. Αντίθετα, το καλοκαίρι καταγράφονται πάντα σημαντικές αυξήσεις στον αριθμό των διελεύσεων με μικρά σκάφη.

Ούτε οι ψηφοφόροι αισθάνονται ακόμη στοιχεία για σημαντικές βελτιώσεις στο NHS — ειδικά όσον αφορά τους χρόνους αναμονής. Και πάλι, δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε ότι αυτή η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντομα. Ως μπόνους για τους Τόρις, οι Εργατικοί έχασαν πρόσφατα κάποια υποστήριξη σχετικά με τη σύγκρουση στη Γάζα.

Τα ποσοστά του ίδιου του Σουνάκ στις δημοσκοπήσεις συνέχισαν να πέφτουν. Έτσι, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι καλύτερα να αδράξουμε τα καλά νέα για τον πληθωρισμό και να τα διακηρύξουμε ως απόδειξη της λογικής οικονομικής διαχείρισής του, ενώ παροτρύνουμε τους ψηφοφόρους να τηρήσουν το σχέδιο.

Δυστυχώς για τον Σουνάκ, η σύντομη, καταστροφική πρωθυπουργία της Λιζ Τρας κατέστρεψε τη φήμη των Τόρις για την οικονομική τους ικανότητα. Το κόμμα έπεφτε ήδη στις δημοσκοπήσεις υπό τον Μπόρις Τζόνσον, αλλά η Τρας επέτρεψε στους αντιπάλους τους να κατηγορήσουν την κυβέρνηση για την κρίση κόστους ζωής. Το Brexit, η πολιτική ορόσημο της τελευταίας δεκαετίας, δεν θεωρείται πλέον από την πλειοψηφία ως επιτυχία. Και, τουλάχιστον εξίσου σημαντικό, η ύπαρξη τριών πρωθυπουργών σε ένα χρόνο παγίωνε την εντύπωση μιας χαοτικής, εξουθενωμένης διοίκησης», καταλήγουν οι FT.

Τι θα γίνει μέχρι τις πρόωρες εκλογές στις 4 Ιουλίου

Ο Ρίσι Σουνάκ έλαβε άδεια από τον βασιλιά Κάρολο Γ’ για τη διάλυση του κοινοβουλίου. Η δυνατότητα προκήρυξης εκλογών επέστρεψε στο βασιλικό προνόμιο μετά την περίοδο από το 2011 έως το 2022, όταν οι βουλευτές ψήφισαν για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Συνήθως μεσολαβούν αρκετές ημέρες μετά την προκήρυξη εκλογών και τη διάλυση του κοινοβουλίου. Οποιαδήποτε τελευταία νομοθετήματα θα πρέπει να ψηφιστούν αυτές τις ημέρες.

Επίσης, τα πολιτικά κόμματα συνηθίζουν να δημοσιεύουν το προεκλογικό πρόγραμμά τους, περίπου τρεις έως τέσσερις εβδομάδες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι θέσεις τους δεν θα έχουν ξεχαστεί από τους ψηφοφόρους μέχρι τις κάλπες.

Οι κάλπες θα ανοίξουν στις 7 π.μ. (τοπική ώρα) την 4η Ιουλίου και θα κλείσουν στις 10 μ.μ. (τοπική ώρα). Μετά το κλείσιμο των καλπών, δημοσιεύεται ένα exit poll το οποίο τείνει να προβλέπει σωστά το αποτέλεσμα. Τα αποτελέσματα από κάθε εκλογική περιφέρεια αρχίζουν να προκύπτουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μέχρι το πρωί, τείνει να είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο νικητής, με τον πρωθυπουργό είτε να παραιτείται είτε να παραμένει στο αξίωμα την επομένη των εκλογών.

Πηγή: iEidiseis