Κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να έχει αποθηκεύσει αρκετά τρόφιμα ώστε να είναι αυτάρκης προκειμένου να καταφέρει να επιβιώσει για τουλάχιστον 72 ώρες προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με το σχέδιο στρατηγικής ετοιμότητας της Ένωσης, το οποίο περιγράφει πιθανά σενάρια κρίσεων, από πόλεμο έως κυβερνοεπιθέσεις και από θανατηφόρες ασθένειες έως πλημμύρες που προκαλούνται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Το σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στο τομέα της διαχείρισης κρίσεων της Ε.Ε. και έχει δημιουργηθεί στα πρότυπα μοντέλων που ισχύουν στις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Όπως αναφέρει το έγγραφο το οποίο είδε το Politico «σε περίπτωση ακραίων αναταραχών, η αρχική περίοδος είναι η πιο κρίσιμη».

Πέντε χρόνια μετά το πρώτο lockdown εξαιτίας της πανδημίας Covid-19 και τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και με τις φυσικές καταστροφές και τους οικονομικούς κλυδωνισμούς να αποτελούν πάντα κίνδυνο, το σχέδιο δημιουργήθηκε, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει διαδοχικές κρίσεις. «Καμία από τις μεγάλες κρίσεις των τελευταίων ετών δεν ήταν μεμονωμένη ή βραχύβια. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να παραμείνει χωρίς να αντιδρά», αναφέρει χαρακτηριστικά το έγγραφο.

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Ροξάνα Μινζάτου, αναμένεται να παρουσιάσει το σχέδιο σήμερα, Τετάρτη (26/3). Το μήνυμά της είναι «φτιάξτε τη στέγη σας όσο ο ήλιος λάμπει», δήλωσε η Ροξάνα Μινζάτου στο Politico, προσθέτοντας ότι στόχος της Επιτροπής είναι «να βοηθήσει τα άτομα … σε επίπεδο νοικοκυριού».

Σύμφωνα με το σχέδιο των 17 σελίδων, η στρατηγική θα πρέπει να «δημιουργήσει μια ασφαλή και ανθεκτική Ε.Ε. με τις ικανότητες που απαιτούνται για την πρόβλεψη και τη διαχείριση απειλών και κινδύνων, ανεξάρτητα από τη φύση ή την προέλευσή τους».

Ακόμα το σχέδιο περιλαμβάνει την παροχή καθοδήγησης προς τα κράτη-μέλη για «την κάλυψη της αποθήκευσης βασικών προμηθειών, τον σχεδιασμό κρίσεων, τη διαθεσιμότητα καταφυγίων, τα μέτρα για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας κρίσιμων εδαφών και χώρων».

Λίγες εβδομάδες αφότου η Ευρώπη δημοσίευσε την πρώτη αμυντική στρατηγική της, το σχέδιο ετοιμότητας αναφέρει ότι είναι «επείγον» για την Ε.Ε. και τις χώρες της να ενισχύσουν την ετοιμότητά τους σε όλους τους τομείς.

«Ευρωπαϊκό σύστημα συναγερμού για την κυβερνοασφάλεια»

Το σχέδιο στρατηγικής ετοιμότητας χωρίς να φέρνει νέες αμυντικές πρωτοβουλίες, προτείνει ένα μοντέλο διαχείρισης κρίσεων βασισμένο στο μοντέλο που χρησιμοποιούν οι χώρες της βόρειας Ευρώπης, στο οποίο εμπλέκεται το σύνολο της κοινωνίας, από τους πολίτες μέχρι τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις.

Επίσης, βασίζεται στα συμπεράσματα της έκθεσης Νιινίστο, η οποία κατέθεσε προτάσεις για τη βελτίωση της ετοιμότητας της Ε.Ε. σε περίπτωση πολέμου αλλά και στη λειτουργία της πολιτικής άμυνας. Η απειλή γεωπολιτικών συγκρούσεων μπορεί να έρθει τόσο εικονικά όσο και με τη μορφή στρατιωτικών επιθέσεων.

Όπως αναφέρει το σχέδιο η Ευρώπη θα πρέπει να είναι περισσότερο προετοιμασμένη για κυβερνοεπιθέσεις. Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσία έχει αυξήσει τη δραστηριότητά της στον κυβερνοχώρο, στοχεύοντας μεταξύ άλλων σε κρίσιμες υποδομές όπως τα ενεργειακά δίκτυα. Η ανατολική πτέρυγα της Ευρώπης ειδικότερα έχει βιώσει ένα κύμα επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.

Η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα στοχεύουν επίσης συστηματικά δυτικές κυβερνήσεις, εταιρείες και άλλους βασικούς θεσμούς. Οι υβριδικές απειλές και κυβερνοεπιθέσεις που χρηματοδοτούνται από το κράτος έχουν γίνει «μόνιμο χαρακτηριστικό της σημερινής πραγματικότητας», υποστηρίζει το έγγραφο.

Μια βασική πρόταση είναι η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού συστήματος συναγερμού για την κυβερνοασφάλεια», το οποίο, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα βελτιώσει την ανίχνευση απειλών και την επίγνωση της κατάστασης στην Ευρώπη. Προτείνει επίσης ψηφιακή εκπαίδευση και βοήθεια για τις χώρες που ελπίζουν να ενταχθούν στην Ε.Ε., και ζητά περισσότερη διπλωματία στον κυβερνοχώρο και καλύτερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ.

Οι εταιρείες πρέπει επίσης να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην ετοιμότητα, καθώς υπάρχει ανάγκη ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά και συμμετοχής σε «στρατηγικές πρωτοβουλίες πρόβλεψης και πρόληψης», καθώς και κατάρτισης.

«Η Ε.Ε. πρέπει να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών σε στρατηγικούς τομείς όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, διασφαλίζοντας ότι οι ανάγκες του εργατικού δυναμικού και η εκπαιδευτική προσφορά είναι ευθυγραμμισμένες», σύμφωνα με το σχέδιο.

Φυσικές καταστροφές

Η ετοιμότητα «δεν αφορά μόνο τις πιθανές ανθρωπογενείς συγκρούσεις», δήλωσε ακόμα Μινζάτου. «Έχει να κάνει με το πώς αντιδρούμε στις πλημμύρες- είδαμε τι συνέβη στην Ισπανία», είπε χαρακτηριστικά, η οποία πέρυσι υπέφερε από «τερατώδεις» πλημμύρες με αποτέλεσμα να σκοτωθούν εκατοντάδες άνθρωποι.

Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν μπροστά στις φυσικές καταστροφές, είπε χαρακτηριστικά η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν. «Όλοι αυτοί οι τύποι κρίσεων απαιτούν κάποιο σύνολο βασικών δεξιοτήτων, κάποια κατανόηση και γνώση σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε πρώτα», υπογράμμισε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια στρατηγική διαχείρισης αποθεμάτων σε επίπεδο Ε.Ε. για την ενίσχυση της πρόσβασης σε κρίσιμους πόρους, μεταξύ άλλων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών και καταστροφών, ιατρικά αντίμετρα, κρίσιμες πρώτες ύλες, ενεργειακό εξοπλισμό και ενδεχομένως τρόφιμα και νερό. Σύμφωνα με το σχέδιο, η στρατηγική θα συνδυάζει τα κεντρικά αποθέματα της Ε.Ε. με τις συνεισφορές των χωρών.

Η Κομισιόν θα παρουσιάσει επίσης μια στρατηγική για τη στήριξη των ιατρικών αντιμέτρων κατά των απειλών για τη δημόσια υγεία, η οποία θα συμπληρωθεί από τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης που προτείνονται στον νόμο για τα κρίσιμα φάρμακα.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να ενισχύσει τον συντονισμό της για την αντιμετώπιση κρίσεων, δημιουργώντας ένα «κέντρο συντονισμού κρίσεων», με βάση το υφιστάμενο Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ERCC). Το συγκεκριμένο κέντρο θα επικεντρωθεί στην πρόβλεψη και τη διαχείριση των συνεπειών των κρίσεων σε όλους τους τομείς, θα παρέχει υποστήριξη για τη διαχείριση κρίσεων στις κύριες υπηρεσίες και θα παρακολουθεί τη συνολική αντιμετώπιση των κρίσεων.

Παρόλο που ορισμένες χώρες της Ε.Ε. επιθυμούν να επικεντρώσουν τις επενδύσεις στην άμυνα, άλλες θεωρούν πιο σημαντικά τα ζητήματα που σχετίζονται με την κλιματική κρίση. Σύμφωνα με τη Ροξάνα Μινζάτου πρόκειται για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

«Δεν μπορείτε να έχετε άμυνα, δεν μπορείτε να έχετε μια πράσινη Ευρώπη χωρίς ετοιμότητα και δεν μπορείτε να έχετε ετοιμότητα αγνοώντας τις πράσινες φιλοδοξίες και τους πράσινους στόχους της Ε.Ε.», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η καλύτερη προετοιμασία απαιτεί επίσης πιο ευέλικτη πρόσβαση σε μετρητά. Η Κομισιόν προτείνει την επανεξέταση των χρηματοδοτικών μέσων για την αντιμετώπιση κρίσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι μηχανισμοί χρηματοδότησης κρίσεων είναι επεκτάσιμοι και μπορούν να προσαρμοστούν στους εξελισσόμενους κινδύνους και κρίσεις. Η εκτελεστική εξουσία σχεδιάζει επίσης να ενσωματώσει την ετοιμότητα στις εξωτερικές επενδύσεις της Ε.Ε., μεταξύ άλλων μέσω της κλιμάκωσης της εφαρμογής έργων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και ανθεκτικότητας στις χώρες εταίρους.

Για την εδραίωση αυτών των μέτρων, η Κομισιόν μελετά μια νέα νομοθετική δέσμη για τον καθορισμό προτύπων και μετρήσιμων μακροπρόθεσμων στόχων ετοιμότητας.

«Η Κομισιόν θα αξιολογήσει την ανάγκη και τη σκοπιμότητα ενός νόμου της Ε.Ε. για την ετοιμότητα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών με τον καθορισμό κοινών προτύπων και μετρήσιμων μακροπρόθεσμων στόχων», αναφέρεται στο έγγραφο.

Η ετοιμότητα και η ασφάλεια «θα ενσωματωθούν» στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, τις πολιτικές και τα προγράμματα, σύμφωνα με το έγγραφο, το οποίο απαριθμεί 30 βασικές δράσεις στο πλαίσιο επτά θεμάτων, όπως η συνεργασία πολιτικού και στρατιωτικού τομέα, η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και η ετοιμότητα του πληθυσμού.

Ένα παράρτημα του σχεδίου απαριθμεί περίπου 60 βασικές δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν εντός των επόμενων δύο ετών, συμπεριλαμβανομένης της εντατικοποίησης της παρακολούθησης των ψευδών ειδήσεων, της αξιολόγησης του επιπέδου ετοιμότητας στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και της ενσωμάτωσης της ετοιμότητας στα σχολικά προγράμματα σπουδών, όλα για φέτος.

*Πηγή: ertnews.gr

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.