Η Ιρανή Ναργκίς Μοχαμαντί (Narges Mohammadi), υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών στο Ιράν, βραβεύεται με το φετινό Νόμπελ Ειρήνης.

«Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ αποφάσισε να τιμήσει την Ναργκίς Μοχαμαντί με το Νόμπελ Ειρήνης 2023 για τον αγώνα της κατά της καταπίεσης των γυναικών στο Ιράν και τη μάχη της να προωθήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία για όλους», ανέφερε η επιτροπή.

Όταν η Narges Mohammadi ήταν μικρό κορίτσι, η μητέρα της της είπε να μην πολιτευτεί ποτέ. Το τίμημα της καταπολέμησης του συστήματος σε μια χώρα όπως το Ιράν θα ήταν πολύ υψηλό.

Αυτή η προειδοποίηση αποδείχθηκε προφητική.

«Η παγκόσμια υποστήριξη και αναγνώριση της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με κάνει πιο αποφασισμένη, πιο υπεύθυνη, πιο παθιασμένη και πιο αισιόδοξη», είχε δηλώσει η Mohammadi σε γραπτή δήλωσή του στους New York Times τον Ιούνιο.

«Ελπίζω επίσης ότι αυτή η αναγνώριση κάνει τους Ιρανούς που διαμαρτύρονται για την αλλαγή πιο δυνατούς και πιο οργανωμένους. Η νίκη είναι κοντά».

Σύμφωνα με την Επιτροπή Νόμπελ, οι ιρανικές αρχές έχουν συλλάβει τη Μοχαμαντί 13 φορές, την έχουν καταδικάσει πέντε φορές και την έχουν καταδικάσει συνολικά σε 31 χρόνια φυλάκισης και 154 μαστιγώσεις, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς καριέρας της υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Mohammadi θα είναι τουλάχιστον ο τέταρτος νομπελίστας που επιλέγεται για την τιμή αυτή ενώ βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα της φυλακής. Η Berit Reiss-Andersen, πρόεδρος της επιτροπής, δηλώνει ότι «αν οι ιρανικές αρχές λάβουν τη σωστή απόφαση, θα την απελευθερώσουν ώστε να μπορέσει να είναι παρούσα για να παραλάβει αυτή την τιμή, κάτι για το οποίο ελπίζουμε πρωτίστως».

«Το φετινό βραβείο ειρήνης αναγνωρίζει επίσης τις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων που, κατά το προηγούμενο έτος, διαδήλωσαν κατά των πολιτικών διακρίσεων και καταπίεσης του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν που στρέφονται κατά των γυναικών», δήλωσε η επιτροπή.

«Το σύνθημα που υιοθέτησαν οι διαδηλωτές – “Γυναίκα – Ζωή – Ελευθερία” – εκφράζει κατάλληλα την αφοσίωση και το έργο της Narges Mohammadi».

Η Narges Mohammadi, η πιο εξέχουσα ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν, έχει αφιερώσει την καριέρα της στην καταπολέμηση της κυβερνητικής καταστολής με έμφαση στα δικαιώματα των γυναικών. Επί του παρόντος εκτίει ποινή φυλάκισης 10 ετών στις φυλακές Εβίν της Τεχεράνης για «διάδοση αντικρατικής προπαγάνδας».

Η Narges Mohammadi στο σπίτι της στην Τεχεράνη πέρυσι κατά τη διάρκεια ιατρικής άδειας από τη φυλακή / Φωτ.: Reihane Taravati

Τα 30 χρόνια ακτιβισμού της για να φέρει ειρηνικά την αλλαγή της βάσης στο Ιράν μέσω της εκπαίδευσης, της συνηγορίας και της πολιτικής ανυπακοής και για την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών, έχουν έρθει με βαρύ τίμημα: την ελευθερία της, την υγεία της και τον αποχωρισμό από τον σύζυγο, τα παιδιά και τους γονείς της.

Η Narges Mohammadi γεννήθηκε το 1972 στην πόλη Ζαντζάν του κεντρικού Ιράν από οικογένεια μεσαίας τάξης, επτά χρόνια πριν από την ιρανική επανάσταση. Η πορεία της προς τον ακτιβισμό ξεκίνησε με δύο παιδικές αναμνήσεις: η μητέρα της γέμιζε ένα κόκκινο πλαστικό καλάθι με φρούτα για τις εβδομαδιαίες επισκέψεις στη φυλακή με τον αδελφό της και όταν η μητέρα της καθόταν στο πάτωμα κοντά στην οθόνη της τηλεόρασης για να ακούσει τα ονόματα των κρατουμένων που εκτελούνταν κάθε μέρα.

Σπούδασε φυσική σε πανεπιστήμιο στο Καζβίν του Ιράν, όπου γρήγορα ασχολήθηκε με τον ακτιβισμό, ιδρύοντας μια γυναικεία ομάδα πεζοπορίας και μια άλλη ομάδα που επικεντρώθηκε στην εμπλοκή των πολιτών στα κοινά. Γνώρισε τον σύζυγό της, γνωστή προσωπικότητα στους πνευματικούς κύκλους του Ιράν, όταν παρακολούθησε ένα μάθημα που δίδασκε ο ίδιος για την κοινωνία των πολιτών. Το ζευγάρι μπαινόβγαινε στη φυλακή για το μεγαλύτερο μέρος του γάμου του και δεν ήταν μαζί ως οικογένεια με τα παιδιά τους από τότε που ήταν νήπια.

Η Mohammadi έχει κερδίσει πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων το βραβείο PEN/Barbey Freedom to Write Award στο ετήσιο γκαλά του στη Νέα Υόρκη φέτος. Τα Ηνωμένα Έθνη την ονόμασαν επίσης ως έναν από τους τρεις αποδέκτες του Παγκόσμιου Βραβείου για την Ελευθερία του Τύπου τον Μάιο.

«Πρέπει να έχω τα μάτια μου στον ορίζοντα και στο μέλλον, παρόλο που τα τείχη της φυλακής είναι ψηλά και κοντά και μου εμποδίζουν τη θέα», δήλωσε σε συνέντευξή της στους Times νωρίτερα φέτος.

Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, New York Times