H έκθεση «Πέραν της κλασσικής Ελλάδας – Ο Σαντιάγο Καλατράβα στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου», αποκαλύπτει την επιρροή την οποία άσκησε η αρχαία ελληνική τέχνη πάνω στον διάσημο αρχιτέκτονα. Πρόκειται αποκλειστικά για εκθέματα από γλυπτικά και ζωγραφικά του έργα εμπνευσμένα από τα αετώματα του ναού της Αφαίας στην Αίγινα τα οποία βρίσκονται στην βαυαρική πρωτεύουσα εδώ και 200 χρόνια.
Το 1811, μια ομάδα Άγγλων και Γερμανών ερευνητών ανασκάπτοντας έφερε σε φως εξαιρετικής ποιότητας γλυπτά των αετωμάτων του Ναού της Αφαίας τα οποία παρέμεναν θαμμένα. Δωροδοκώντας ντόπιους προεστούς απέκτησαν -μεταξύ άλλων ευρημάτων- 17 αγάλματα και τα μετέφεραν όλα μέσω Πειραιά στην -αγγλοκρατούμενη τότε- Ζάκυνθο, χωρίς να συναντήσουν κάποιο εμπόδιο από τις οθωμανικές αρχές και στην συνέχεια στην Μάλτα.
Τα αποσπασματικά σωζόμενα αριστουργήματα δημοπρατήθηκαν και τελικά πλειοδότησε ο απεσταλμένος του ελληνολάτρη βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄, ο πατέρας του Όθωνα. Έτσι, κατέληξαν -μέσω Ιταλίας- στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου όπου εκτίθενται από το 1827. Αποτελούν δε τα πολυτιμότερα εκθέματά της αφού πρόκειται για τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της στροφής της αρχαίας ελληνικής τέχνης μεταξύ της ύστερης αρχαϊκής (δυτικό αέτωμα) και της πρώιμης κλασσικής (ανατολικό αέτωμα) εποχής. Στην δυτική πλευρά απεικονίζεται ο πρώτος, ο μυθολογικός, τρωικός πόλεμος υπό τον Ηρακλή, ενώ στην δυτική ο ομηρικός.
Αυτά ακριβώς τα γλυπτά εντυπωσίασαν τόσο πολύ τον Σαντιάγο Καλατράβα όταν επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη Γλυπτοθήκη του Μονάχου πριν από δύο και πλέον δεκαετίες, ώστε τον ώθησαν να δημιουργήσει τους «Αιγηνίτες», ένα εκτενές γλυπτικό και ζωγραφικό έργο. «Καθώς στεκόμουν μπροστά στους πολεμιστές του Ναού της Αφαίας στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου, έγινα μάρτυρας ενός απροσδόκητου μοντερνισμού ο οποίος βρίσκεται πέραν της τελειότητας του κλασικισμού. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν ο ρυθμός με τις ασπίδες, οι διαφορετικές στάσεις του ανθρώπινου σώματος, ο άνθρωπος ως μέτρο όλων των πραγμάτων. Σε όλη τη διάρκεια της καριέρας μου, η ιστορία και ο πολιτισμός έπαιξαν μεγάλο ρόλο στη σχεδιαστική μου διαδικασία, κάτι που είναι εμφανές και στους Αιγινήτες», έχει πει.
Το γλυπτικό και ζωγραφικό έργο το οποίο εμπνεύσθηκε από τα αετώματα του ναού της Αφαίας και επεξεργαζόταν τα τελευταία 20 χρόνια παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Την έκθεση «Πέραν της κλασσικής Ελλάδας», επιμελήθηκαν η Κριστίνα Καρίγιο ντε Αλμπόρνοθ / Cristina Carrillo de Albornoz, (τεχνοκριτικός και συγγραφέας βιβλίων για διάσημους καλλιτέχνες όπως ο Κινέζος Άι Γουέι-Γουέι / Ai Weiwei ή συνέγραψε από κοινού, όπως με τον Καλατράβα) και o Γενικός Διευθυντής της Γλυπτοθήκης Φλόριαν Κνάους. Η έκθεση αυτή, η οποία θα διαρκέσει έως τις 23 Οκτωβρίου 2022, προσφέρει έναν ασυνήθιστο καλλιτεχνικό διάλογο μεταξύ της μόνιμης συλλογής αρχαίων της Γλυπτοθήκης και του καλλιτεχνικού έργου του διάσημου αρχιτέκτονα.
«Οι Αιγηνίτες» είναι μια σειρά από 14 γλυπτά μεγάλης κλίμακας, σχεδόν σε φυσικό μέγεθος, από σφυρήλατο σίδηρο, τοποθετημένα σε παλαιωμένη βάση δρυός και εκατοντάδες σχέδια στο πνεύμα των δυναμικών εικαστικών συνθέσεων των αετωμάτων του ναού της Αφαίας, εκπεφρασμένα όμως με ένα μοντέρνο εικαστικό λεξιλόγιο. Έτσι, μοιάζουν με σύγχρονες, σχεδόν αφηρημένες παραλλαγές των αρχαίων πολεμιστών.
Η έκθεση στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου είναι αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στο έργο του Καλατράβα ως καλλιτέχνη, στα γλυπτά και τα σχέδιά του. Μακέτες, φωτογραφίες ή σχέδια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού δεν υπάρχουν. Κι όμως ο αρχιτέκτονας Καλατράβα αιωρείται στην ατμόσφαιρα των εκθεσειακών χώρων.
Παράλληλα με τους «Αιγηνίτες» η έκθεση περιλαμβάνει και μια επιλογή από 30 σχέδια, ακουαρέλες και προκαταρκτικές μελέτες του διάσημου αρχιτέκτονα, καθώς επίσης και μια προηγούμενη σειρά γλυπτών από κυκλαδίτικο μάρμαρο, εμπνευσμένων και αυτών από ελληνικά γλυπτά των Κυκλάδων. Και αυτά τα έργα αποδεικνύουν το ενδιαφέρον του Καλατράβα αφενός μεν για την φύση, η οποία συνεχίζει να εμπνέει το αρχιτεκτονικό του στυλ και αφετέρου το ενδιαφέρον του για την απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος, το μεγάλο θέμα που απασχολούσε διαρκώς την αρχαία ελληνική τέχνη.
Το συνολικό γλυπτικό και ζωγραφικό έργο του διάσημου αρχιτέκτονα καταδεικνύει με ενάργεια πώς ο Καλατράβα επηρεάστηκε από τον αρχαίο κόσμο και την κληρονομιά της Ελλάδας.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
