Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε από το Παρατηρητήριο Συγκρούσεων της Ουκρανίας, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ανθρωπιστικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Yale, η Μόσχα κρατά τουλάχιστον 6.000 παιδιά από την Ουκρανία, από τεσσάρων μηνών έως 17 ετών, σε τοποθεσίες στην Κριμαία και τη Ρωσία, με πρωταρχικό σκοπό την κατήχηση τους στο ρωσικό πολιτισμό, καθώς και την πολιτική και στρατιωτική τους καθοδήγηση.
Η έκθεση, με τίτλο «Το συστηματικό πρόγραμμα της Ρωσίας για την επανεκπαίδευση και την υιοθεσία των παιδιών της Ουκρανίας», υποστηρίζει ότι το Κρεμλίνο έχει ξεκινήσει μια οργανωμένη και μεγάλης κλίμακας «επαναμόρφωση» (όπως το αποκαλεί) παιδιών της Ουκρανίας τα οποία απομακρύνει από τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους για να τα «εκπαιδεύσει» ώστε να αποκτήσουν φιλορωσικά αισθήματα, ενώ αρκετά λαμβάνουν και στρατιωτική εκπαίδευση.
Μεταξύ των παιδιών περιλαμβάνονται και εκείνα που έχουν γονείς ή κηδεμόνες, εκείνα που η Ρωσία θεωρεί ορφανά, άλλα που ήταν υπό τη φροντίδα των ουκρανικών κρατικών ιδρυμάτων πριν από την εισβολή και εκείνα των οποίων η κηδεμονία ήταν ασαφής ή αβέβαιη λόγω του πολέμου.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Yale έχουν εντοπίσει τουλάχιστον 43 καταυλισμούς και άλλες εγκαταστάσεις, η πλειοψηφία των οποίων φαίνεται να είναι κατασκηνώσεις αναψυχής όπου κρατούνται παιδιά από εμπόλεμες και κατεστραμμένες περιοχές της Ουκρανίας με το πρόσχημα ότι θα φιλοξενηθούν για μικρό χρονικό διάστημα για διακοπές στη Ρωσία. Υπάρχουν όμως και εγκαταστάσεις όπου μεταφέρονται παιδιά που έχουν χάσει τις γονείς τους με σκοπό να δοθούν σε ανάδοχες οικογένειες. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 20 παιδιά δόθηκαν για υιοθεσία στην περιφέρεια της Μόσχας με τις ρωσικές αρχές να αρνούνται την επιστροφή τους σε συγγενείς στην Ουκρανία.
Πολλά από τα παιδιά φέρονται να μεταφέρθηκαν στη Ρωσία παρά τη θέλησή τους ενώ εντοπίστηκαν έγγραφα εξουσιοδότησης για την μεταφορά τους, με πλαστές υπογραφές αγνώστων. Η έκθεση υπογραμμίζει ακόμη ότι «σε πολλές περιπτώσεις, η ικανότητα των γονέων να παρέχουν ουσιαστική συγκατάθεση μπορεί να θεωρηθεί αμφίβολη, καθώς οι συνθήκες πολέμου και η σιωπηρή απειλή από τις δυνάμεις κατοχής αντιπροσωπεύουν συνθήκες καταναγκασμού».
Σύμφωνα με τον Nathaniel Raymond, διευθυντή του εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Yale, η έκθεση αποκαλύπτει μια «ξεκάθαρη παραβίαση της 4ης Σύμβασης της Γενεύης», που επιβάλλει την προστασία των αμάχων σε καιρό πολέμου. Από την αρχή του πολέμου, το Φεβρουάριο του 2022, η Ρωσία «σε πολλές περιπτώσεις έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Το δίκτυο σύμφωνα με την έκθεση- απλώνεται από τη μία άκρη της Ρωσίας ως την άλλη και ελέγχεται από τα ανώτατα κλιμάκια της ρωσικής κυβέρνησης συμπεριλαμβάνοντας κάθε κρατικό επίπεδο. «Δε μιλάμε για έναν ‘ύποπτο’ καταυλισμό, ή ένα διεφθαρμένο δήμαρχο ή κυβερνήτη» υποστήριξε ο Nathaniel Raymond. «Πρόκειται για μία τεράστια υλικοτεχνική επιχείρηση που δεν συμβαίνει τυχαία».
Οι περισσότερες από τις 43 εγκαταστάσεις βρίσκονται στην Κριμαία, άλλες 12 έχουν εντοπιστεί σε περιοχές γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα, και 10 γύρω από μεγάλες πόλεις όπως η Μόσχα, το Καζάν και η Αικατερινούπολη με την πιο απομακρυσμένη να βρίσκεται στην περιφέρεια Μαγκαντάν στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας κοντά στον Ειρηνικό Ωκεανό, περίπου 3.900 μίλια από τα σύνορα της Ουκρανίας.
Η πρεσβεία της Ρωσίας στις ΗΠΑ, απαντώντας στις σχετικές αναφορές, υποστήριξε ότι ισχυρισμοί σαν και αυτούς είναι άτοποι και ότι η Μόσχα δέχεται παιδιά, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία, στα πλαίσια μιας ανθρωπιστικής επιχείρησης. «Η Ρωσία υποδέχθηκε παιδιά που αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή μαζί με τις οικογένειές τους για να σωθούν από τους βομβαρδισμούς του πυροβολικού», ανέφερε η ρωσική πρεσβεία μέσω Telegram. «Κάνουμε τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια οι ανήλικοι να μένουν με οικογένειες και σε περιπτώσεις απουσίας ή θανάτου γονιών και συγγενών τα ορφανά να παραδίδονται σε ανάδοχους γονείς», πρόσθεσε χωρίς όμως να γνωστοποιήσει τον αριθμό των παιδιών που βρίσκονται στη Ρωσία ή τα μέρη όπου διαμένουν.
Με πληροφορίες από: The New York Times, Al Jazeera, Conflict Observatory
