Το πιανιστικό σύνολο Piandaemonium, με 26ετη πλέον παρουσία στα μουσικά πράγματα, επανεμφανίζεται στην Αθήνα με τρεις μοναδικές συναυλίες, στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2024 στην κεντρική αίθουσα του ιστορικού Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός».

Το Olafaq μίλησε με τους πιανίστες Μελίνα Τσινάβου και Στέφανο Θωμόπουλο, με αφορμή την παρουσία του συνόλου στην ιστορική σκηνή.

– Ποιά ανάγκη σε έσπρωξε στην συμμετοχή σου στο εγχείρημα του Piandemonium;
Στέφανος Θωμόπουλος: Το Piandemonium έγινε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1998, έχουν περάσει δηλαδή από τότε 26 ολόκληρα χρόνια, με πρωτοβουλία της μεγάλης ελληνίδας πιανίστας και παιδαγωγού Δόμνας Ευνουχίδου. Η Δόμνα θέλησε τότε να συγκεντρώσει τους τότε αρχάριους σπουδαστές και παλιούς μαθητές της σε ένα είδος ορχήστρας για να αποδείξει ότι οι πιανίστες μπορούν να «συνυπάρξουν». Από τότε το Piandemonium έχει κάνει πολλές συναυλίες, έχει εξελιχθεί, έχει αλλάξει πολλά μέλη και έχει πειραματιστεί με καινούργια ρεπερτόρια, αλλά η ιδέα παραμένει η ίδια: να παίξουμε όλοι μαζί πιάνο, ένα συχνά κατεξοχήν μοναχικό όργανο, σαν παρέα. Θα μπορούσε κανείς να διαφωνήσει με την «μοναχικότητα» του πιάνου λέγοντας ότι το πιάνο είναι επίσης ένα όργανο που θα κάνει μουσική δωματίου, που θα συνοδέψει, που θα συμμετέχει σε κάθε είδος συνόλου, αλλά και πάλι: είναι μία εμπειρία πρωτότυπη και σπάνια ο συνδυασμός του ήχου ενός πιάνου με τον ήχο ενός άλλου (όπως συνδυάζεται ο ήχος ενός βιολιού με τον ήχου ενός άλλου βιολιού στην ορχήστρα για να δημιουργηθεί μία συνήχηση και όχι δύο ξεχωριστοί ήχοι). Αυτό κάνουμε στο Piandemonium, αυτή είναι η ιδιαιτερότητά του και αυτό είναι που μας κάνει όλους να επιστρέφουμε σε αυτό το σύνολο.

Μελίνα Τσινάβου: Το καλοκαίρι του 2017 δέχτηκα πρόταση να συμμετέχω σε μια επερχόμενη τότε συναυλία του Piandaemonium. Δέχτηκα φυσικά με μεγάλη μου χαρά και συνεχίζω έκτοτε να αποτελώ σταθερό μέλος αυτού του τόσο ξεχωριστού και πρωτοποριακού μουσικού συνόλου. Η ανάγκη μου να μοιραστώ τη μουσική μαζί με άλλους 11 πιανίστες επί σκηνής καθώς και η περιέργεια μου να εξερευνήσουμε παρέα τις δυνατότητες και τα όρια αυτού του εγχειρήματος είναι οι θεμελιώδεις παράγοντες που ενθάρρυναν την απόφασή μου. Ακόμα, το γεγονός ότι η ίδρυση του συνόλου πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της αγαπημένης μου δασκάλας Δόμνα Ευνουχίδου, δημιουργεί σε εμένα έναν μεγάλο συναισθηματικό δεσμό με αυτό.

– Ποιό είναι το πιο δύσβατο στην υπόθεση του συντονισμού με άλλους 11 συναδέλφους σου;
Σ.Θ.: Το να ξεχάσεις το Εγώ ως ήχος και να αρχίσεις να σκέφτεσαι ως Σύνολο. Στις ορχήστρες αυτό γίνεται πιο εύκολα επειδή ο εγκέφαλος της δράσης είναι ένα άτομο, ο μαέστρος. Εμείς συνήθως παίζουμε χωρίς μαέστρο, οπότε πρέπει όλοι να προσαρμοστούμε σε έναν «φανταστικό» εγκέφαλο. Χωρίς να ξεχνάμε ότι η τεχνική του πιάνου καθιστά εκ των πραγμάτων τον συντονισμό δύσκολο, διότι η ατάκα του πλήκτρου του πιάνου είναι σύντομη και αρκετά κρουστή, έτσι ώστε ο απόλυτος συγχρονισμός να γίνεται κοπιαστικός.

Μ.Τ.: Η συμμετοχή σε μια ¨ορχήστρα πιάνων¨ ,όπως το Piandaemonium, είναι λόγω της φύσης του εγχειρήματος δύσκολη. Το δύσβατο της υπόθεσης δεν συνίσταται τόσο στην συνύπαρξη και στον συντονισμό με άλλους 11 πιανίστες κατά τη διάρκεια της μουσικής εκτέλεσης, όσο στο πρακτικό σκέλος της εύρεσης 6 πιάνων και της ευχέρειας όλων των συμμετεχόντων να διαθέσουν αρκετές ημέρες πριν τις συναυλίες για εντατικές και πολύωρες πρόβες στον χώρο.

– Ο επαναπροσδιορισμός του ήχου που μπορεί να προσφέρει το πιάνο ως όργανο πόσο και πως βοηθάει την εξέλιξη του καθενός σας προσωπικά; Το αντιμετωπίζεις ως εμπειρία που επιστρέφεται τεχνικά ή ως αυτόνομη δημιουργική χαρά;
Σ.Θ.: Είναι πολύ όμορφη κατάσταση να μπορείς να αφεθείς σε έναν συλλογικό ήχο. Για όλα τα άλλα όργανα που ενσωματώνουν από νωρίς την εμπειρία της ορχήστρας είναι κάτι που βιώνεται με τον πλέον φυσικό τρόπο, αλλά για εμάς τους πιανίστες αυτή η «χαρά» του συνόλου είναι κάτι το πρωτόγνωρο.

Μ.Τ.: Για κάθε πιανίστα είναι πράγμα πολύ γνώριμο το να παίζει μουσική δωματίου και να συμπράττει με άλλα όργανα ή και με έναν ακόμη πιανίστα παίζοντας είτε σε ένα πιάνο μουσική για τέσσερα χέρια είτε ρεπερτόριο γραμμένο για δυο πιάνα. Η συμμετοχή ωστόσο σε ένα σύνολο αποτελούμενο από 6 πιάνα και 12 πιανίστες είναι για μένα κάτι πολύ μοναδικό και ιδιότυπο και βοηθάει στον επαναπροσδιορισμό του ήχου από αμιγώς πιανιστικού σε  ¨πιανιστικά¨ ορχηστρικού.

– Πόσο δύσκολο είναι το γεγονός της εμπέδωσης μιας σχέσης με τους συναδέλφους σου όταν μεσολαβεί το δεδομένο της γεωγραφικής απόστασης;
Σ.Θ.: Υπάρχουν πολλά σύνολα που λειτουργούν έτσι, οι πρόβες γίνονται πια σε ένα συγκεκριμένο και περιορισμένο χρονικό διάστημα, και η εμπειρία μάς βοηθάει να προσαρμοστούμε πολύ γρήγορα στις απαιτήσεις των έργων και του συνόλου ενόψει της συναυλίας. Και ας μην ξεχνάμε πως ένα μέρος του συνόλου αποτελείται από φίλους που γνωρίζονται σχεδόν 40 χρόνια! Οπότε υπάρχει πείρα και συνοχή.

– Πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να βρει τον δρόμο της σε έναν κατά κοινή ομολογία ανδροκρατούμενο χώρο;
M.T.: Ως νέα πιανίστα, στα πρώτα μου βήματα στον χώρο της μουσικής καθώς και κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην Ελλάδα, δεν έλαβα ποτέ διαφορετική αντιμετώπιση ως κοπέλα. Μεγαλώνοντας και συνεχίζοντας στο εξωτερικό κατάλαβα τις δυσκολίες του να είσαι γυναίκα είτε αρχικά φοιτήτρια σε ένα ανδροκρατούμενο ακαδημαϊκό περιβάλλον είτε αργότερα ως επαγγελματίας πιανίστα. Στο στάδιο των σπουδών μου δεν ήρθα τόσο αντιμέτωπη με αδικίες όσο με περιστατικά που έχριζαν ειδικού χειρισμού και προσοχής. Σήμερα ως επαγγελματίας πιανίστα αλλά και γυναίκα στα 32 μου χρόνια, η δυσκολία έγκειται στην εύρεση της ισορροπίας και στον διαχωρισμό του επαγγελματικού και του προσωπικού χρόνου σε ένα επάγγελμα δίχως σαφή ωράρια.

– Υπάρχουν όρια στο συγκεκριμένο εγχείρημα ή το αντιμετωπίζεις ως ένα ανοικτό γεγονός;
Σ.Θ.: Πιστεύω πως τα πάντα είναι δυνατά για το Piandemonium, και πάρα πολλά εξαρτώνται από τους ανθρώπους που είναι έτοιμοι να αφιερώσουν χρόνο στην εξέλιξη, υπεράσπιση και προώθηση αυτού του εγχειρήματος. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι που είναι έτοιμοι να το κάνουν, και για να είμαστε ακριβείς πρόκειται για τον Χαράλαμπο Αγγελόπουλο και τον Στέφανο Νάσο, οι οποίοι εδώ και κάποια χρόνια δίνουν πραγματική μάχη για την επιβίωση του Piandaemonium σε αυτούς τους δύσκολους για τον πολιτισμό καιρούς! Από εκεί και πέρα το σύνολο έχει αποδείξει ότι μπορεί να ανταπεξέλθει σε κάθε είδους απαιτήσεις, σε ρεπερτόριο πιο δημοφιλές στο ευρύ κοινό όπως επίσης και στη σύγχρονη δημιουργία. Σε κάθε μας συναυλία γίνονται πια παραγγελίες για την πλήρη διανομή του Piandaemonium (12 πιανίστες σε 6 πιάνα), έτσι ώστε να έχουμε πια διαθέσιμο ένα δικό μας ρεπερτόριο για να κάνουμε σχεδόν ολόκληρες συναυλίες όλοι μαζί, καθότι για αρκετό καιρό ήμασταν υποχρεωμένοι να παίζουμε κομμάτια σε μικρότερη διανομή (π.χ. για δύο ή τέσσερα πιάνα). Έχουμε πια μόνιμους συνεργάτες που κάνουν διασκευές για εμάς, όπως ο Θόδωρος Κοτεπάνος.

Μ.Τ.: Η μοναδικότητα της συμμετοχής στο συγκεκριμένο σύνολο έγκειται στην πληθώρα του ρεπερτορίου, των συνδυασμών και των καινοτόμων έργων που έχουμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε. Σίγουρα σε ένα τέτοιο εγχείρημα δεν διακρίνω όρια και περιορισμούς.

– Στην εκτέλεση ποιας μουσικής πράξης σου αρέσει να επιστρέφεις/εστιάζεις;
Σ.Θ.: Κάθε μουσική πράξη με ενδιαφέρει, και πάντα με ενδιέφερε, είτε είναι σόλο, μουσική δωματίου, σύνολο, κλασσικό ρεπερτόριο ή σύγχρονη δημιουργία, διδασκαλία ή έρευνα… αυτή η ευελιξία και η όρεξη για το καινούργιο είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά της καριέρας μου και με παρακινούν.

Μ.Τ.: Από τα χρόνια των σπουδών ακόμη, κάθε μουσικός αποκτά τριβή με μια διευρυμένη γκάμα ρεπερτορίου καθώς και εμπειρία στη σύμπραξη με άλλους μουσικούς. Στην πορεία μου μέχρι τώρα, έχοντας παίξει και σόλο αλλά και ως μέρος μικρών ή μεγάλων συνόλων,  η μουσική πράξη που θεωρώ ότι με εκφράζει και με αντιπροσωπεύει, είναι αυτή που εστιάζει στο σόλο παίξιμο, είτε σε μορφή ρεσιτάλ πιάνου είτε ως σολίστ με μία ορχήστρα. Η αίσθηση της ελευθερίας στις αποφάσεις της στιγμής καθώς και η ανεξαρτησία που σου προσφέρει, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που με ελκύουν σε αυτό.

Ποια είναι η Μελίνα Τσινάβου

Η Μελίνα Τσινάβου γεννήθηκε στις Σέρρες. Σπούδασε πιάνο στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (τάξη Γ. Κυράτσου και Π. Δημητριάδη) από όπου απέκτησε δίπλωμα πιάνου με Άριστα παμψηφεί. Συνέχισε τις σπουδές της στην Hochschule für Musik und Darstellende Kunst στο Graz με καθηγήτρια την Μilana Chernyavska, στο πανεπιστήμιο Mozarteum του Salzburg με καθηγητή τον Jacques Rouvier και στο Βασιλικό Ωδείο των Βρυξελλών με τον Jan Michiels. Παράλληλα, έχει λάβει μέρος σε σεμινάρια και θερινές ακαδημίες με τους Αndre de Groote, Alan Weiss, Aleksandar Madzar, Alfredo Perl, Catherine Vickers, ενώ μελέτησε για αρκετά έτη πλάι στην Δόμνα Ευνουχίδου.

Η καλλιτεχνική της δραστηριότητα περιλαμβάνει ατομικά ρεσιτάλ σε διάφορα φεστιβάλ όπως στο 1 ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής της Εθνικής Λυρική Σκηνής, στο Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης και στο φεστιβάλ “Το Piano στα Forte του”, αλλά και εμφανίσεις ως σολίστ με ορχήστρες όπως με την Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης, την Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Δήμου Λαρισαίων, και την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων (ΑΣΟΝ) μεταξύ άλλων.

Τον Οκτώβρη του 2014 συνέπραξε με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης στο έργο «Αζώθ» του Αντώνη Ανισέγκου σε πρώτη εκτέλεση για τον εορτασμό των 100 χρόνων του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Έχει βραβευτεί σε εθνικούς διαγωνισμούς όπως στον 2ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης, στον 2ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πιάνου του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας και στον 5ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό «Μαρία Χαιρογιώργου-Σιγάρα».

Από το 2018 είναι μέλος του συνόλου Piandaemonium (6 πιάνα-12 πιανίστες).

Ποιος είναι ο Στέφανος Θωμόπουλος

Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, ο Στέφανος Θωμόπουλος σπούδασε στην Musikhochschule της Κολωνίας, στο Conservatoire National Supérieur του Παρισιού, και στο Κονσερβατόριο του Amsterdam. Καθηγητές του υπήρξαν ο Jacques Rouvier, η Δόμνα Ευνουχίδου και η Marie-Françoise Bucquet, ενώ στην πορεία του τον συμβουλεύουν εξέχουσες μουσικές προσωπικότητες όπως ο Aldo Ciccolini και ο Dmitri Bashkirov. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του αποσπά πληθώρα διακρίσεων (Yamaha Music Foundation, Holland Music Sessions, Maria Canals, Hellexpo, Αλεξάνδρα Τριάντη, AG Leventis).

O Στέφανος Θωμόπουλος έχει δώσει συναυλίες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη νότια Αμερική και στην Ιαπωνία. Έχει εμφανιστεί επανειλημμένα σε αίθουσες όπως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, η Concertgebouw στο Amsterdam, η Salle Gaveau, το auditorium του μουσείου Orsay, η Unesco, το Hôtel National des Invalides, η Cité de la Musique στο Παρίσι και το Μικρό Θέατρο Επιδαύρου.

Έχει συμπράξει ως σολίστ με τις Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, την Κρατική Ορχήστρα Βελιγραδίου, την Καμεράτα Αθηνών, τη Netherlands Chamber Orchestra, Φιλαρμονική Ορχήστρα της Οδησσού, την Κρατική Ορχήστρα Κύπρου, την Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, την Ορχήστρα της Όπερας του Καΐρου.

Λίγα λόγια για την επανεμφάνιση του συνόλου στον «Παρνασσό»

Φέτος, το πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί τον Νοέμβριο περιλαμβάνει: 6 Ελληνικούς χορούς του Νίκου Σκαλκώτα, τον Αμερικάνο στο Παρίσι του George Gershwin, και την Piandaemonium Suite Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σεργκέι Προκόφιεφ σε διασκευή από τον Θόδωρο Κοτεπάνο. Επίσης, θα ακουστούν η πρωτότυπη σύνθεση Styx του Αντώνη Ανισέγκου με σύγχρονες τεχνικές και το κολλάζ Languido- Scorrevole του Γιώργου Κωνσταντίνου, βασισμένο σε συνθέσεις των Schubert και Debussy.

Συμμετέχουν οι πιανίστες/ριες (με αλφαβητική σειρά): Χαράλαμπος Αγγελόπουλος, Αντώνης Ανισέγκος, Εύη Γιαμοπούλου, Νίκος Ζαφρανάς, Στέφανος Θωμόπουλος, Βικτωρία Κιαζίμη, Γιώργος Κωνσταντίνου, Χρήστος Λενούτσος, Μαρία Μυλαράκη, Στέφανος Νάσος, Αντώνης Σελεμίδης, Μελίνα Τσινάβου, Κώστας Χάρδας.

ΙΝFO:

Παρασκευή 22/11, 21:00

Σάββατο 23/11, 18:30 και 21:00

Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός» (Πλ. Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, Αθήνα)

Προπώληση ΕΔΩ.

 

☞︎ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.