Μαζί του θα είναι οι Βασίλης Μπετσάκος και Μίλτος Τόσκας, αποσπάσματα στη Βέροια θα διαβάσει η Μάγδα Ναζλίδου-Ασίκη
Λίγα Λόγια για τα βιβλία
“Πίνοντας Καφέ με τον Σωκράτη”
Στήνεται μία γόνιμη κουβέντα με άμεσες – εύστοχες απαντήσεις. Έξυπνοι υπαινιγμοί, αυθορμητισμός, παρορμητικότητα. Καθαρότητα, απλότητα, σαφήνεια. Ένα ταξίδι στον χρόνο που εκτός των άλλων στόχο να αναδείξει την αξία της Δημοκρατίας σε μία περίοδο που θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος ερμηνεύονται κατά το δοκούν, ενώ άλλα ετοιμάζονται να αλλάξουν με την έλευση του 2024. Αν αναλογιστούμε τις εξελίξεις τόσο στην Ευρώπη, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα, είναι πολύ σημαντικό να μη ξεχνούμε τις αξίες του πολιτεύματός μας και να μη θεωρούμε τις κατακτήσεις ετών δεδομένες.
Ο Σωκράτης “φιλτράρεται”, καμία πλευρά του δε μένει ασχολίαστη. Γνώση, σοφία, πολιτική, έρωτας και θάνατος. Παράλληλα μέσα από τον “διάλογο” γίνεται αντιληπτή η κατάσταση του παρόντος που κυριαρχούν η ημιμάθεια, η άγνοια, η επανάπαυση κι οι πρόχειρες απαντήσεις. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου, ώστε να σκεφτεί η κοινωνία κάτι περισσότερο από την επιβίωσή της. Αν θυμηθούμε όμως τις προτροπές του σπουδαίου φιλοσόφου, πάντα προέκρινε την ενεργή συμμετοχή έναντι της παθητικότητας. Μέσα από το τεράστιό του έργο αποδόμησε τους σοφιστές (εκπροσώπους του φαίνεσθαι, της διάλεξης και του παραπλανητικού λόγου) και την τυραννία.
“Πίνοντας Καφέ με τον Πλάτωνα”
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτής της νέας έκδοσης είναι πως επαναφέρει τον πολιτικό στοχασμό στο προσκήνιο. Βασανιστικά ερωτήματα, ιδέες, συλλήψεις. Πρωταρχικό μέλημα της δημιουργίας του να προβληθούν στο σήμερα, στον σύγχρονο κόσμο και να μεταγγίσουν με εύληπτο τρόπο θεωρίες που αγγίζουν τον ηθικό και πνευματικό προβληματισμό του ανθρώπου. Από ερωτήματα – ίσως και ρητορικής φύσης μέχρι χρήσιμα, βιωματικά ζητήματα («πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια και πώς η εσωτερική ενότητα αποτελεί προϋπόθεση για τη συλλογική ευημερία;»)… Με αυτό τον τρόπο καλύπτεται η πολυδιάστατη, στοχαστική, ανθρώπινη διάσταση του μεγάλου φιλοσόφου. Η αναγνώριση της σημασίας της αληθινής παιδείας κι η στέρεα γνώση δημιουργούν “ενεργά όντα” στη δυστοπική χαοτικά αδιέξοδη πολιτικά εποχή μας. Στο παρόν η μελέτη δεν αποτελεί προτεραιότητα, αλλά προσεγγίζει τα όρια της περιφρόνησης, της αδιαφορίας ή ακόμα και του “σνομπισμού”.
Η ουτοπική πεποίθηση πως οι φιλόσοφοι έπρεπε να κυβερνούν τον κόσμο δηλώνει την μεγάλη πίστη του Πλάτωνα σε λεγόμενά του. Η πνευματική απογείωση, αυτό το αίσθημα ανάτασης επιτυγχάνεται παράλληλα με μία χαλαρωτική, ευχάριστη ανάγνωση μακριά από την απόλυτη ιδεοληψία και την υποκειμενική στειρότητα. Αντίθετα προτάσσεται η αμεσότητα του διαλόγου, η βαθύτερη κατανόηση των νοημάτων, δηλαδή των ουσίας των λόγων και η μεταφορά της δυναμικής επιρροής της στην ταραγμένη σύγχρονη Δημοκρατία μας.
“Πίνοντας Καφέ με τον Αριστοτέλη”
Το μπόλιασμα των δύο δημιουργών της συνθήκης αυτής της “συνέντευξης” δείχνει πως η επιστημονική εγρήγορση και η ανησυχία για τα πεπραγμένα του Αριστοτέλη μπορεί να συνδυαστεί άριστα με την εμπειρία την ευρηματικότητα την αμεσότητα τον αυθορμητισμό, την επικοινωνιακή ευφυία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συναισθήματα και το ύφος ενός δημοσιογράφου που προσπαθεί να αλιεύσει από τον συνομιλητή του συγκεκριμένες απαντήσεις που τον απασχολούν υπαρξιακά. Από τη μία ο Βασίλης Μπετσάκος έχει ερευνήσει διεξοδικώς το έργο του Αριστοτέλη, από την άλλη ο Θανάσης Λάλας προσπαθεί πραγματικά με τον δικό του μοναδικό τρόπο να αντιμετωπίσει τον Αριστοτέλη σαν να τον έχει δίπλα του ή καλύτερα απέναντί του. Και ενώ στα προηγούμενα δύο έργα ουσιαστικά υπήρχαν έτοιμες οι απαντήσεις (Σωκράτη και Πλάτωνα) κι ο δημοσιογράφος ουσιαστικά έπρεπε να «επανεφεύρει» θα λέγαμε τις ερωτήσεις. Αυτή τη φορά γίνεται η ερώτηση και με έναν τρόπο ο καθηγητής Μπετσάκος απαντά σαν ένας άλλος Αριστοτέλης. Αυτό το γεγονός δίνει μια ιδιομορφία στο βιβλίο και το κάνει να ξεχωρίζει ως ένα βαθμό από τα δύο προηγούμενα.
Βασικός στόχος ήταν η προσέγγιση στο φιλοσοφικό έργο του Αριστοτέλη που δίνει ταυτόχρονα σημαντικές διαστάσεις της προσωπικότητάς του με επιλεκτικότητα, ευστοχία, πυκνότητα και τη δημιουργία αλληλουχίας ερωτήσεων που εμπλουτίζονται με σαφείς κατανοητές απαντήσεις απαντούμε σε αυτόν τον ουσιαστικό στοχαστικό προβληματισμό.
“Πίνοντας Καφέ με τον Θουκυδίδη”
Ο Θουκυδίδης συνδέει την προηγούμενη εποχή με τη δίνη του πολέμου, που έρχεται ως συνέχεια του μεγαλείου του Χρυσού Αιώνα του Περικλέους. Ένας διαχρονικός ιστορικός, προφητικός διορατικός, καταφέρνει η μελέτη – συζήτηση μαζί του να αποτελέσει μία σύγχρονη προσέγγιση της πολιτικής, κοινωνικής, ανθρώπινης φύσης του τότε 2500 χρόνια μακριά από το σήμερα, το αγγίζει και μας δείχνει μία διαδρομή με φόντο το μέλλον.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Θουκυδίδης έζησε την κλασική εποχή ακόμα, κάτι σαν το big bang της διανόησης, του στοχασμού, της Δημοκρατίας που άνοιξε το δρόμο για την επανάσταση του πνεύματος που ακολούθησε τον τέταρτο αιώνα πΧ. Ο Θουκυδίδης από τη μεριά του εισάγει, συλλαμβάνει, υλοποιεί την ιστορία ως επιστήμη. Με επιμονή, συστηματικά, κοπιαστικά, διακριβωμένα με όπλο του την έρευνα. Η μέθοδός του, δηλαδή αυτή της ιστορικής αιτιότητας βασίζεται στην αναζήτηση βαθύτερων αιτίων με οργανωμένη μελέτη στηριζόμενη στις δημηγορίες (αγορεύσεις στην εκκλησία του δήμου) και μαρτυρίες. Έχοντας εντρυφήσει, βιώσει, παρατηρήσει τα γεγονότα με κριτικό πνεύμα, αυστηρά αμερόληπτη ματιά περνάει την ιστορία από το όριο του μύθου στο γραπτό ιστορικό λόγο, με πολιτικό ρεαλισμό. Πάντα με ορθό λόγο, δίχως να τον παρασύρει το συναίσθημα και με την παράθεση των απόψεων όλων των πλευρών κρατώντας ίσες αποστάσεις. Αυτή είναι η υποχρέωση του ιστορικού, να φωτίσει την αλήθεια και να δείξει μέσα από τις αντιπαραθέσεις – αγορεύσεις στην αγορά του δήμου τι πραγματικά συνέβαινε και πώς οι αποφάσεις επηρέασαν την πόλη κράτος;
Τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
