Ο Αλφόνσο Κουαρόν έχει αποδείξει στη διαδρομή του προς είναι ευέλικτος και προσαρμοστικός στα δεδομένα της εποχής. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως ήταν ένας από τους πρώτους κορυφαίους δημιουργούς που επέλεξε να συνεργαστεί με το Netflix για το έργο ζωής του “Roma”. Οι κινηματογραφικές του στάσεις δηλώνουν μία ποικιλία θεματικών που τον απασχολούν. Από μια διασκευή του Ντίκενς, σε μια αισθησιακή road movie για δύο έφηβους, σε μια μεγάλη επιτυχία της σειράς Χάρι Πότερ, σε μια δυστοπία για την υπογονιμότητα, σε ένα θρίλερ που διαδραματίζεται σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη κι από εκεί σε ένα στοχαστικό δράμα σε ασπρόμαυρο φόντο για την οικιακή βοηθό σε μια πλούσια μεξικανική οικογένεια. Αυτό που ενώνει αυτές τις ιστορίες είναι η “κινηματογραφική του γλώσσα.” Η κάμερά του σπάνια σταματά να κινείται.
Η νέα του απόπειρα, πρώτη μετά από το 2018 και το “Roma” δεν είναι ταινία για την μεγάλη οθόνη, αλλά τηλεοπτική σειρά: το “Disclaimer” στο οποίο πρωταγωνιστούν οι Κέιτ Μπλάνσετ και Κέβιν Κλάιν και προβάλλεται στο Apple TV+. Στα επτά επεισόδια της σειράς τα μυστήρια ανατρέπονται, οι αφηγητές γίνονται αναξιόπιστοι, τα γεγονότα εξαφανίζονται και η άμμος δεν σταματά ποτέ να κινείται.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο σπουδαίος δημιουργός εξήγησε την επιλογή του. «Στην αρχή προσπαθούσα να βρω κάτι που μπορούσα να κάνω την περίοδο της πανδημίας και οργάνωσα να σταλούν χιλιάδες μάσκες στο Μεξικό για τους νοσηλευτές στα νοσοκομεία. Μετά άρχισα να δουλεύω στο “Disclaimer”. Η Ρενέ Νάιτ (η συγγραφέας του μυθιστορήματος του 2015 που ενέπνευσε τη σειρά) και εγώ έχουμε κοινούς γνωστούς. Μου έστειλε το κείμενο και μου άρεσε πολύ. Απλώς δεν ήξερα πως να το κάνω ως συμβατική ταινία. Οπότε πέρασε ο καιρός, πήγα να κάνω τη Roma, και προς το τέλος εκείνου του πρότζεκτ η Νάιτ με ενημέρωσε, λέγοντας, -Γεια, σε περίπτωση που σε ενδιαφέρει, τα δικαιώματα είναι διαθέσιμα. Ήταν μια στιγμή που ήμουν πολύ περίεργος να εξερευνήσω την τηλεόραση σε επίπεδο σειράς διαδοχικών επεισοδίων».
Σε μία κατάθεση ψυχής ο Κουαρόν υποστηρίζει πως στον κινηματογράφο παίρνεις εικόνες και τις τοποθετείς σε σχέση με άλλες εικόνες για να μεταφέρεις ένα νόημα. Για να το κάνεις αυτό, πρέπει να παραδοθείς σε αυτό. Στις σειρές ο τρόπος λειτουργίας είναι διαφορετικός. Πρέπει η αφήγηση να τρέχει συνεχώς προς τα μπροστά. Η αφήγηση οδηγεί τη σειρά—αυτή είναι η μεγάλη τους δύναμη. Μέχρι σήμερα πάντα προτιμούσα μια πιο κινηματογραφική γλώσσα για να μεταφέρω ιδέες, παρά απλώς μια έντονη αφηγηματική ώθηση. Η αρχή του κινηματογράφου είναι ο χρόνος, δηλαδή πώς ρέουν οι εικόνες μέσα στον χρόνο και όλα τα συναισθήματα που μεταφέρουν στον χρόνο. Η τηλεόραση από την άλλη, αφορά τη «παγώματα» του χρόνου με μία διαφορετική φιλοσοφία. “Σκοτώνει” τον χρόνο για να συνεχίσει η αφήγηση. Κάνοντας το “Disclaimer”, υπήρχαν κινηματογραφικές στιγμές που λάτρεψα. Πολλές σειρές έχουν απίστευτες κινηματογραφικές στιγμές. Το Chernobyl είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Το ίδιο και το The Bear.
Σχετικά με τον επίκαιρο χαρακτήτα του “Children of Men” ο σκηνοθέτης εκμυστηρεύεται το πως νιώθει: «Ήταν λίγο μετά την αλλαγή του αιώνα και ήθελα να καταλάβω τα πράγματα που θα διαμόρφωναν τον 21ο αιώνα. Διάβαζα πολλούς ειδικούς, κοινωνιολόγους, φιλοσόφους και μιλούσαν ήδη για αυτά. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Η διαφορά τώρα είναι ότι έρχεται πιο κοντά στη δική μας πόρτα… Οι άνθρωποι είναι καταπληκτικοί στη δημιουργία φρικαλεοτήτων. Και ήταν σαφές ότι η κοινωνικοπολιτική τάση ήταν προς έναν είδος λαϊκισμού και παρανοϊκή στάση για την μετανάστευση. Το 2024 φαίνεται δυστοπικό ακόμα και σε σύγκριση με το 2006, όταν κυκλοφόρησε το “Children of Men”. Ακόμα και τότε, ακούγαμε για αυτήν την παρανοϊκή στάση για τη μετανάστευση. Οι άνθρωποι μεταναστεύουν από τότε που ήμασταν άνθρωποι. Αυτός είναι ο λόγος που είμαστε άνθρωποι μεταναστεύσαμε και εποικήσαμε παντού τονίζει χαρακτηριστικά».
«Είμαστε τόσο συνηθισμένοι να λέμε ότι οι ταινίες διαρκούν περίπου δύο ώρες, αλλά ο κινηματογράφος ξεκίνησε με ταινίες που ήταν ενός λεπτού και μετά αυτές οι ταινίες έγιναν μεγαλύτερες. Ο κινηματογράφος κληρονόμησε πράγματα από το θέατρο. Δεν πιστεύω ότι ο χρόνος πρέπει να είναι περιοριστικός για τις ταινίες. Μιλώντας για την πραγματικότητα στο streaming, αυτό που βλέπεις ελέγχεται από έναν αλγόριθμο που είναι εντελώς φανταστικός. Ο αλγόριθμος σε εμποδίζει να ανακαλύψεις πράγματα που είναι διαφορετικά από αυτά που νομίζεις ότι σου αρέσουν”. Λίγο πριν το “Disclaimer” κάνει πρεμιέρα ο Κουαρόν δίνει και πάλι ένα μάθημα ζωής και ταυτόχρονα το έναυσμα για μία προσέγγιση χωρίς παρωπίδες σε μία περίοδο που οι τεχνολογικές μεταβολές δεν αφήνουν περιθώρια σε κάποιον να μείνει πίσω…».
