Λένε πως όταν ένας άνθρωπος φεύγει ο τόπος του μένει πάντα άδειος. Μπορεί κάποιος άλλος να παίρνει τη θέση του όμως ποτέ δεν είναι το ίδιο, ποτέ δεν είναι αρκετό. Αυτή είναι η πρώτη σκέψη που έκανα μόλις είδα το σκηνικό του “Γλάρου” σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή.
Η Άση Δημητροπούλου γέμισε τη σκηνή του Θεάτρου Σημείο με ανθρώπους που έχουν φύγει. Μπορεί όχι τους ίδιους και σίγουρα όχι κάποιους συγκεκριμένους μα όπως μου εκμυστηρεύτηκε και ο Αλέξανδρος Διαμαντής αυτή η παράσταση έχει να κάνει με τη μνήμη. Οι άδειες καρέκλες σε διάφορα σχήματα μαρτυρούν και τον χρόνο και την απουσία. Κι όμως ο συγκεκριμένος “Γλάρος” φαίνεται να είναι πολύ προσωπικός. Μοιάζει σαν να μας τον χρωστούσε ο σκηνοθέτης.
«Εμένα με ενδιαφέρει πολύ μια πολιτική γραμμή στο θέατρο. Βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που συμβαίνουν τεκτονικές στιγμές στην κοινωνία. Θεωρώ πως δεν έχει και τόση μεγάλη σημασία να κάνουμε μια παράσταση που να μιλά για τον έρωτα. Μην παρεξηγηθώ, τον τιμώ όμως είναι άλλος ο καιρός του, διαφορετικός από αυτόν που ζούμε τώρα. Η αρχική μου σκέψη ήταν να μην κάνω θέατρο φέτος. Ετοιμάζω το διδακτορικό μου και παράλληλα συγγράφω οπότε ο χρόνος μου είναι πραγματικά περιορισμένος. Ο “Γλάρος” ήταν κάτι που πάντα ήθελα να κάνω, αυτή είναι η αλήθεια και μάλιστα υπάρχει μια χαριτωμένη ιστορία πίσω από αυτό. Όταν ήμουν 18 χρονών είχα μαζέψει μια παρέα από φίλους μου –καμία σχέση με το θέατρο- και πήραμε απόφαση να ανεβάσουμε στην πάνω σκηνή τον “Γλάρο”. Είχαμε ξεκινήσει τις πρόβες –ο θεός να τις κάνει- όπου στην τρίτη, τέταρτη συνάντηση καταλήξαμε ότι πρέπει να πάμε για μπύρες. Έτσι απλά. Ποτέ όμως μέσα μου δεν εγκατέλειψα αυτό το έργο. Πάντα μέσα μου και πάντα γύρω μου. Μεγαλώνοντας η μνήμη απόκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη ζωή μου. Η μνήμη και η σχέση μας με αυτήν».
Μπορεί τα πρόσωπα να έχουν αλλάξει, οι ιστορίες να ειπώθηκαν από άλλα στόματα μα πάντα ο “Γλάρος” είναι το σκληρό παραμύθι της προσωπικής μας ενηλικίωσης. Όλοι είμαστε «Νίνα» και όλοι είμαστε «Τρέπλιεφ» και αν μας δοθεί η ευκαιρία ίσως να γίνουμε και «Αρκάντινα» και γιατί όχι και «Τριγκόριν» και ας θυμώνουμε μαζί του. Έτσι κι αλλιώς η ζωή πηγαίνει πέρα δώθε δοκιμάζοντας κάθε μας επιθυμία και ματαίωση έως ότου ο καρπός να επιστέψει στο χώμα. Αλήθεια, ψέματα ελάχιστη σημασία έχει.
«Ο ρεαλισμός είναι κάτι που αντιπαθώ και πάντα ήθελα να τον δοκιμάσω στα όρια του. Εγώ έχω ασχοληθεί με έργα που ανήκουν σε ένα μυθικό περιβάλλον. Ο “Γλάρος” γράφτηκε σε μια εποχή που πρόταγμα του θεάτρου ήταν το ερώτημα αν πρέπει να δείχνουμε τη ζωή έτσι όπως είναι ή έτσι όπως θα έπρεπε να είναι ή ακόμα περισσότερο έτσι όπως τη βλέπουμε στο όνειρο μας όπως λέει ο Τσέχωφ δια στόματος Τρέπλιεφ. Στην ιστορία της τέχνης και ειδικά στη λογοτεχνία ο ρεαλισμός είναι ένα πάρα πολύ σπουδαίο κίνημα. Είτε μιλάμε για τον Μπαλζάκ είτε για τον Ντοστογιέφσκι είτε για τον δικό μας Παπαδιαμάντη δεν σημαίνει ότι ο ρεαλισμός δεν εμπεριέχει την έννοια της ψυχής. Το “Έγκλημα και τιμωρία” είναι ένα κείμενο που δείχνει τις συνθήκες ζωής στη Ρωσία εκείνης της εποχής με τον φτωχό φοιτητή και την Αγία πόρνη. Υπάρχει ο ρεαλισμός σαν κέλυφος μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η ποίηση. Στον Τσέχωφ και αυτό το λέω περισσότερο ως θεωρητικός και παρά ως καλλιτέχνης ο ρεαλισμός προβάλλει μέσα από την ποίηση και τον έρωτα. Προσωπικά έχω μια μεγάλη αμφιβολία για το αν πρέπει η τέχνη να δείχνει την πραγματικότητα και πώς πρέπει να τη δείχνει και να την αντιμετωπίζει. Ήθελα να ασχοληθώ με ένα κείμενο που ο λόγος του είναι «Τι ώρα έχει πάει – είναι ώρα για φαγητό». Ενώ, στον Σαίξπηρ δεν υπάρχουν αυτοί οι διάλογοι. Συναντάμε συζητήσεις όπως «καταριέμαι τη μάνα μου, η Ρώμη πρέπει να καταστραφεί». Σίγουρα στον ρεαλισμό δεν νιώθω ασφαλής αλλά οπωσδήποτε όσο και να τον αντιπαθώ με συναρπάζει. Εξάλλου να τεντώνω τα όρια μου είναι ένα στοίχημα για εμένα. Στην ουσία έχουμε φύγει αρκετά από τον Τσέχωφ, όπως ίσως το φαντάζεται κανείς. Εν προκειμένω όλοι οι χαρακτήρες εκφράζουν την όραση που έχει πάνω της μία ψυχή. Είναι ένας Γλάρος ο οποίος μιλάει για την πιο προσωπική μας ιστορία. Ο καθένας από εμάς έχει τη δική του στιγμή να διηγηθεί, τη δική του ψυχή να μοιραστεί. Μια ιστορία ιδωμένη μέσα από τον τρόπο που τους θυμάται ο Τρέπλιεφ. Δεν τους βλέπουμε σε ένα χρόνο που ξεκινάει τώρα. Τους βλέπουμε σε ένα χρόνο εκ των υστέρων. Είδατε; Τον πείραξα τον ρεαλισμό. Αυτός είναι ο “Γλάρος” μας».
Όταν ένας ηθοποιός καταφέρνει να κάνει δικό του το κείμενο συνομιλώντας με τον συγγραφέα και τον σκηνοθέτη είναι ευλογία για μία παράσταση. Όταν όλος ο θίασος νιώθει, κινείται και μετατοπίζεται ως ένα σώμα τότε έχουμε Θέατρο. Οι Ιωάννα Μακρή, Δημήτρης Μανδρινός, Μανταλένα Καραβάτου, Βαγγέλης Ρόκκος, Περικλής Μοσχολιδάκης και Δανάη Παπουτσή ξαναγεννιούνται πάνω στη σκηνή.
Με επηρέασε αρκετά η οπτική του Αλέξανδρου Διαμαντή πάνω στον “Γλάρο”. Με συγκίνησε η συνειδητοποίησή του. Ίσως και να με τάραξε λίγο. Ο χρόνος είναι ζωή είναι όμως και φθορά, οπωσδήποτε είναι και μνήμη. Αν όμως ρωτήσουμε ανθρώπους που υπήρξαν στην ίδια στιγμή πολύ φοβάμαι πως θα ακούσουμε διαφορετικές ιστορίες κι αυτό είναι οδυνηρό μα και συνάμα ελπιδοφόρο. Δεν ξέρω αν οι άνθρωποι εξελισσόμαστε μέσα από την απώλεια. Έχω δει πολλούς ανθρώπους να μην μπορούν να κάνουν βήμα από τον πόνο. Έχουμε υπάρξει αυτοί οι άνθρωποι. Η μνήμη όμως αναμφίβολα είναι αυτό που κάποτε θα δικαιώσει το πέρασμα μας από τη ζωή. Η μνήμη και ό,τι αγαπήσαμε!
Ταυτότητα Παράστασης
Διασκευή & Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Διαμαντής
Σκηνικά & Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
Κίνηση: Νικολέτα Γκριμέκη
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Διεύθυνση Παραγωγής: Βάσια Ζορμπαλή
Βοηθός Σκηνοθέτη: Εύα Πουλή
Φωτογραφίες & Βίντεο: Σταύρος Χαμπάκης
Γραφείο Τύπου – Προβολή: Μαρία Τσολάκη
Social Media -Διαφήμιση: Renegade Media / Βασίλης Ζαρκαδούλας
Παραγωγή: ΤΕΧΝΗΧΩΡΟΣ
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Ιωάννα Μακρή (Αρκάντινα)
Δημήτρης Μανδρινός (Τρέπλιεφ)
Μανταλένα Καραβάτου (Νίνα)
Βαγγέλης Ρόκκος (Τριγκόριν-Μεντβεντένκο)
Περικλής Μοσχολιδάκης (Ντορν-Σόριν)
Δανάη Παπουτσή (Μάσσα)
➪ Info
Θέατρο ΣΗΜΕΙΟ – Σκηνή lab | Χαριλάου Τρικούπη 4, Καλλιθέα
Τηλ. 210 9229579
Μέρες & Ώρες παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20:30, Κυριακή στις 19:30
Τιμές Εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: €17, Μειωμένο εισιτήριο (φοιτητές, 65 και άνω, άνεργοι, αμεα : €15, Ατέλειες: €10.
Ομαδικό (παρέες άνω των 10 ατόμων): €10.
Προπώληση: https://www.more.com/theater/o-glaros-1/