«Πιστεύω ότι η σκέψη ενός εικαστικού καλλιτέχνη αναπτύσσεται πιο ελεύθερα από την σκέψη ενός συγγραφέα ή στοχαστή. Ο φωτογράφος δουλεύει και με τα μάτια του και με το μυαλό του» είχε πει ο Manuel Álvarez Bravo. Η καινούργια έκθεση «Manuel Álvarez Bravo: Everyday Theatre» που φιλοξενεί η The Photographers’ Gallery συγκεντρώνει σπάνιες εκτυπώσεις του Μεξικανού φωτογράφου που αποκαλύπτουν τις λεπτές αποχρώσεις της δουλειάς του στον σκοτεινό θάλαμο.
Ο Álvarez Bravo ήταν εν πολλοίς αυτοδίδακτος και προτιμούσε την πλατινοτυπία, τεχνική στην οποία τον εισήγαγε το 1928 η Tina Mondotti. Λόγω δυσκολίας να βρει τα αναγκαία υλικά, για το μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής διαδρομής του δεν μπορούσε να τυπώσει με αυτόν τον τρόπο. Μόνον τη δεκαετία του 1970 επανήλθε σε αυτή την τεχνική στην οποία παρέμεινε αφοσιωμένος για το υπόλοιπο της ζωής του.
Άρχισε να τυπώνει τις φωτογραφίες του στην αρχή της καριέρας του με το τέλος της Μεξικανικής Επανάστασης, την περίοδο που έμεινε γνωστή ως «Μεξικανική Αναγέννηση». «Όταν ήμουν έφηβος και πήρα στα χέρια μου μια φωτογραφική μηχανή, είχα μεγάλο θαυμασμό για αυτή την εκπληκτική εφεύρεση. Ήταν ένα απίστευτο μέσο έκφρασης αυτό που πρόσφερε αυτή η απίστευτη τεχνολογία» είχε εξομολογηθεί, σε ηλικία 99 χρονών, στους Τάιμς της Νέας Υόρκης το 2001.
Εμπνεόμενος από τον Eugène Atget ο οποίος κατέγραφε ένα μεταβαλλόμενο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1900, ο Álvarez Bravo άρχισε να χρησιμοποιεί τη φωτογραφία για να εξερευνά και να ανακαλύπτει το ταχύτατα μεταβαλλόμενο τοπίο της Πόλης του Μεξικού. Σύντομα, άρχισε να αναζητά έμπνευση στην παράδοση. «Πριν την Κατάκτηση (από τους Ισπανούς) όλη η τέχνη ήταν από τον λαό και η λαϊκή τέχνη ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει στο Μεξικό» είχε γράψει.
Άρχισε να τυπώνει τις φωτογραφίες του στην αρχή της καριέρας του με το τέλος της Μεξικανικής Επανάστασης, την περίοδο που έμεινε γνωστή ως «Μεξικανική Αναγέννηση».
Το 1929 άρχισε να διδάσκει φωτογραφία στην Escuela Central de Artes Plásticas, όπου δούλευε ως διευθυντής ο Diego Rivera. Αργότερα, στο περιοδικό «Mexican Folkways» συνάντησε τον David Alfaro Siqueiros και τον José Clemente Orozco, καλλιτέχνες που μαζί με τον Rivera και τη Frida Kahlo έφεραν τη «Μεξικανική Τοιχογραφία» στο προσκήνιο της σύγχρονης τέχνης. Απέφυγε τη ρητή πολιτική προσέγγιση των συγχρόνων του καλλιτεχνών αλλά αγκάλιασε τις ντόπιες επιρροές της γενέτειρας γης του, κάτι το οποίο αυτό καθ’ εαυτό ήταν πολιτική πράξη. «Η τέχνη που κάνουν στο Μεξικό δεν είναι κάποιου είδους προ-Ισπανική τέχνη, είναι τέχνη του παρόντος» είχε πει στους Τάιμς της Νέας Υόρκης το 1993.
«Φωτογραφίστε αυτό που βλέπετε, όχι αυτό που σκέφτεστε. Η φιλοσοφία ενός φωτογράφου είναι να μην έχει φιλοσοφία» δίδασκε τους μαθητές του στο διάβα των χρόνων. Οι αινιγματικές φωτογραφίες του μιλούν για την αγάπη που έχει για την ομορφιά, την ποίηση και το μυστήριο της χώρας του. «Φέρνεις τη συσσωρευμένη ζωή σου στη στιγμή που κάτι σε πυροδοτεί να τραβήξεις μια φωτογραφία. Τα πάντα σε επηρεάζουν. Και είναι όλα καλά» έλεγε.
*Η έκθεση «Manuel Álvarez Bravo: Everyday Theatre» στην The Photographers’ Gallery του Λονδίνου ολοκληρώνεται στις 22 Μαΐου.
Δείτε μερικές εικόνες του Manuel Álvarez Bravo
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ