Στις 24 Δεκεμβρίου 1968, οι αστροναύτες του Apollo 8 Frank Borman, Jim Lovell και Bill Anders έγιναν οι πρώτοι άνθρωποι που βρέθηκαν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και οι πρώτοι που είδαν τη Γη να ανατέλλει πάνω από τον άγονο σεληνιακό ορίζοντα και το απαθανάτισαν.

Περισσότερα από 50 χρόνια μετά τη λήψη της, η φωτογραφία αυτή της γης συνεχίζει να θεωρείται ως μια από τις πιο εμβληματικές περιβαλλοντικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ποτέ. Το θέαμα έκοβε την ανάσα. Οι αστροναύτες της Nasa αντίκριζαν με δέος τον πλανήτη τους να ανατέλλει πάνω από την άγονη επιφάνεια του φεγγαριού.

«Ω Θεέ μου, κοίτα αυτή την εικόνα! Έρχεται η Γη. Ουάου, είναι τόσο όμορφη!» Ο Bill Anders φώναξε στον αστροναύτη, Jim Lovell. «Έχεις έγχρωμο φιλμ, Jim; Δώσε μου ένα ρολό, γρήγορα!»

«Είναι υπέροχη λήψη», είπε ο Lovell καθώς ο Anders πάτησε το κουμπί και απαθανάτισε μια από τις πιο διάσημες φωτογραφίες στον κόσμο. Η εικόνα ονομάστηκε «Earthrise» (Ανατολή της γης) .

Ήταν η πρώτη έγχρωμη φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε από το διάστημα και κυκλοφόρησε γρήγορα σε όλο τον κόσμο. Η φωτογραφία πιστώνεται ευρέως ότι ώθησε το παγκόσμιο περιβαλλοντικό κίνημα και οδήγησε στη δημιουργία της Ημέρας της Γης, μιας ετήσιας εκδήλωσης που προωθεί τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό και την ευαισθητοποίηση, το 1970.

«Είναι απλώς η τέλεια εικόνα», λέει ο Michael Pritchard, διευθυντής προγραμμάτων στη Royal Photographic Society στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Ήταν μια έγχρωμη και καλή εικόνα υψηλής ανάλυσης που μπορούσε να αναπαραχθεί πολύ καλά και παρείχε μια προοπτική της Γης που δεν είχε ξαναδεί. Έδειχνε ξεκάθαρα τη Γη από το διάστημα, αλλά και την έβαλε σε ένα πλαίσιο που δεν είχαμε ξαναδεί», λέει. «Έδειξε ότι η Γη ήταν αυτή η πολύ ευάλωτη σφαίρα στο διάστημα».

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι περιβαλλοντικές προοπτικές και ο ακτιβισμός εξαπλώθηκαν γρήγορα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Οι περιβαλλοντικές ομάδες Friends of the Earth και Greenpeace ιδρύθηκαν το 1969 και το 1971, αντίστοιχα. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ίδρυσε την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος το 1970.
«Ήταν το μόνο πολύχρωμο πράγμα στο Σύμπαν»

Δεκαοκτώ μήνες αφότου οι αστροναύτες του Apollo 8 αποθανάτισαν το Earthrise, 20 εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε όλες τις ΗΠΑ για να διαμαρτυρηθούν για την καταστροφή του περιβάλλοντος στην πρώτη Ημέρα της Γης.

Η φωτογραφία Earthrise έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ενθάρρυνση των ανθρώπων να συμμετάσχουν στον περιβαλλοντικό ακτιβισμό.

«Αυτό έδωσε την αφορμή για την Ημέρα της Γης, στην οποία συμμετέχουν τώρα ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, και δημιούργησε ένα περιβαλλοντικό κίνημα παγκοσμίως», λέει ο Rogers. Οι αφίσες για την Ημέρα της Γης το 1970 είχαν όλες τη φωτογραφία της Ανατολής της Γης, λέει.

Πριν από την Ημέρα της Γης, οι άνθρωποι μιλούσαν για το πώς η εξερεύνηση του διαστήματος είχε καταστήσει πολύ πιο σαφές πόσο μοναδικοί είμαστε, προσθέτει ο Rogers. «Μόλις δημοσιεύτηκε η φωτογραφία, μέλη του Κογκρέσου και παγκόσμιοι ηγέτες άρχισαν να μιλούν για το πόσο εύθραυστη ήταν η Γη. Το Earthrise τόνισε τη μοναδικότητα της Γης σε αυτό το μεγάλο μαύρο σύμπαν και οδήγησε σε εκατομμύρια ανθρώπους πόσο βρώμικο ήταν ο πλανήτης μας».

Ο Pritchard προσθέτει ότι εικόνες όπως η φωτογραφία της Ανατολής της Γης μπορούν να πουν πολύ περισσότερα «από σελίδες και σελίδες εκθέσεων» από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
«Υπογράμμισε ότι η Γη δεν είναι κάτι από το οποίο μπορούμε να παίρνουμε συνεχώς, ότι πρέπει να τη διατηρήσουμε», λέει. «Εκεί βρίσκεται η πραγματική δύναμη και η σημασία του Earthrise… μπόρεσε να συνοψίσει τόσα πολλά σε μια μόνο εικόνα με τρόπο που ξεπερνούσε τα έγγραφα και τις αναλύσεις».

Λόγω της ιστορίας και του ισχυρού μηνύματός της, η φωτογραφία Earthrise συνεχίζει να πυροδοτεί την περιβαλλοντική συνείδηση.

Δείχνει τη Γη στην οποία ζούμε όλοι, μια μικρή μπλε σφαίρα που βρίσκεται μέσα σε αυτή τη μαύρη έκταση. Προτείνει τα πάντα, από την ευθραυστότητα μέχρι τη μοναδικότητά μας.