Southern trees bear a strange fruit
Blood on the leaves and blood at the root
Black bodies swingin’ in the Southern breeze
Strange fruit hangin’ from the poplar trees

Μάρτιος του 1933. West 4th’s Cafe Society, Νέα Υόρκη. Οι σερβιτόροι κάνουν μια παύση, οι καπνοί από τα τσιγάρα περικυκλώνουν το χώρο που μοιάζει με κινηματογραφικό σετ, κλείνουν όλα τα φώτα και ένας προβολέας φωτίζει μία 23χρονη jazz τραγουδίστρια που κλείνει τη συναυλία της με το κομμάτι Strange Fruit. Μόλις τελειώνει, ανάβουν τα φώτα και εκείνη εξαφανίζεται από τη σκηνή χωρίς να βγει για encore.

Ήταν η τελευταία φορά που τραγούδησε πριν αποσυρθεί από τη μουσική και τα αμέτρητα βραβεία της και 21 χρόνια μετά, στα 44 της, έφυγε από τη ζωή.

Αυτό το κορίτσι ήταν η Billie Holiday. Γεννήθηκε στις 7 Απριλίου του 1915 στη Φιλαδέλφεια με το όνομα Elinore Harris. Όταν πέρασε στην εφηβεία, υιοθέτησε το όνομα Billie γιατί αγαπούσε πολύ την ηθοποιό Billie Dove και λίγο μετά, έβαλε δίπλα το επίθετο του μπαμπά της, Holliday με μία μικρή παραλλαγή (Halliday) και μπήκε έτσι στα βιβλία της μουσικής ιστορίας με τις ατελείωτες σελίδες και τα γράμματα που γυαλίζουν. Κι αν απορείς γιατί τη συνοδεύει το Lady Day είναι γιατί έτσι ήθελε να την αποκαλεί ο Lester Young.

Η ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ

Το Strange Fruit, που το TIME το είχε αναδείξει ως το τραγούδι του αιώνα, δεν είναι απλά μια μεγάλη επιτυχία της. Σήμαινε πάρα πολλά για εκείνη και η ιστορία του ξεπερνά τα μουσικά όρια.

Πάμε στην αρχή. Το 1930, ο Εβραίος δάσκαλος και ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Abel Meerpol, που ζούσε στο Bronx, είδε μία φωτογραφία με τον απαγχονισμό δύο Αφρικανών στην Indiana και εμπνεύστηκε για να γράψει το ποίημα Bitter Fruit, το οποίο μελοποίησε η γυναίκα του και το παρουσίασαν σε συνδικαλιστικές εκδηλώσεις και στο Madison Square Garden, με τη Laura Dunkan στα φωνητικά. Στο κοινό ήταν ο σκηνοθέτης Robert Gordon (Holiday’s Cafe Society), που σκέφτηκε πως θα ταίριαζε στη Billie και της το έδωσε να το ακούσει. Εκείνη συγκινήθηκε πάρα πολύ με τους στίχους  γιατί της θύμιζε τον μπαμπά της, ο οποίος μπήκε στο νοσοκομείο λόγω μιας σοβαρής ασθένειας στους πνεύμονες αλλά τον έδιωξαν λόγω της εθνικότητας του. Δυστυχώς πέθανε στα 39 του και δεν πρόλαβε να ακούσει το κομμάτι χαραγμένο στα βινύλια.

Η Billie το τραγούδησε ζωντανά και λίγες εβδομάδες αργότερα, πρότεινε στη δισκογραφική της, Columbia να το ηχογραφήσουν αλλά αρνήθηκαν. Εκείνη δεν πτοήθηκε και πήγε στην ανεξάρτητη δισκογραφική Commodore Records, όπου τελικά της έδωσαν το στούντιο και το κυκλοφόρησε ελεύθερη και ωραία μαζί τους.«Για τις mainstream εταιρίες και τους περισσότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς, δεν ήταν εμπορικό οπότε δεν το ακουμπούσαν καν. Φοβόντουσαν πολύ τις αντιδράσεις του κόσμου και το απέρριπταν συνεχώς. Αν εξαιρέσεις μια ομάδα αριστερών και ελάχιστων λευκών, οι περισσότεροι δεν ήθελαν να το ξέρουν. Ακόμα και τα έντυπα και οι σταθμοί των μαύρων δημοσιογράφων, το ανέφεραν ελάχιστα. Για εκείνη, το να τραγουδάει για μαύρους που έχουν δολοφονηθεί μόνο και μόνο λόγω της εθνικότητας και του χρώματος τους, ήταν ένα προσωπικό στοιχείο στο σύνολο του και το έκανε εντελώς βιωματικό. Είναι σίγουρος ότι λειτούργησε ως μια κάθαρση», είχε δηλώσει ο David Margolick, συγγραφέας του Strange Fruit: Billie Holiday and the Biography of a song.

Λόγω των επίπονων αναμνήσεων που της έφερνε, δεν το τραγουδούσε συχνά αλλά το θεωρούσε ως καθήκον της να το κάνει όχι γιατί το ζητούσε το κοινό αλλά γιατί πολλά χρόνια αφότου πέθανε ο μπαμπάς της, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει οπως είχε πει η Lady Day στη βιογραφία της. Και είναι κάτι που φυσικά, ισχύει και σήμερα.

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ 

ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ

Τη στιγμή που όλοι οι μαύροι ακτιβιστές διέδιδαν παντού το Strange Fruit και στα μαγαζιά ο κόσμος χειροκροτούσε σαν τρελός τη Billie όταν το ερμήνευε, υπήρξε κι ένας (απ)άνθρωπος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απαγόρευση του και στην καταστροφή της καριέρας της. Ήταν ο γνωστός ρατσιστής και ομοφοβικός, Harry Anslinger, διευθυντής της Δίωξης Ναρκωτικών, και επειδή έμαθε πως εκείνη κάπνιζε μαριχουάνα, την στοχοποίησε και άρχισε να δηλώνει δημόσια πως τα ναρκωτικά δαιμονίζουν του μαύρους ανθρώπους και τους κάνουν να χάνουν τον έλεγχο προκαλώντας πρόβλημα στην αμερικανική κοινωνία δημιουργώντας μουσική του διαβόλου. Μόλςι της απαγόρευσε να νην το τραγουδήσει ποτέ ξανά, εκείνη αρνήθηκε και ξεκίνησε το χυδαίο πλάνο του για τον αφανισμό της. Έβαλε κάποιους δικούς του να της πουλήσουν ηρωίνη και την συνέλαβαν όταν την εντόπισαν να κάνει χρήση κλείνοντας την στη φυλακή για ενάμιση χρόνο.

Μόλις η Holliday αποφυλακίστηκε στο 1948, οι αρχές δεν της επέτρεψαν να ανανεώσει την άδεια της να εμφανίζεται στα καμπαρέ και δεν μπόρεσε να κάνει αυτό που αγαπά περισσότερο. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, έκανε sold out εμφανίσεις στο Carnegie Hall αλλά δυστυχώς, επέστρεψε στη σκοτεινή πλευρά της και άρχισε να εθίζεται πάλι στην ηρωίνη. Το 1959 νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο της Νεάς Υόρκης με καρδιολογικα προβλήματα, σοβαρό θέμα σοτν πνεύμονα και κίρρωση του ήπατος λόγω των καταχρήσεων και παρόλο που η κατάσταση της ήταν τόσο άσχημη, ο Anslinger εμφανίστηκε για την αποτελειώσει. Ενώ η κατασταση της υγείας της πήγαινε καλύτερα και είχε μπει στη διαδικασία της ανάρρωσης, αυτός με την ομάδα του, την έδεσαν στο κρεβάτι και απαγόρευσε στους γιατρούς να συνεχίσουν τη αγωγή της.

Η Billie Holiday πέθανε λίγες μέρες αργότερα.