Η σεξουαλική παρενόχληση και ο ρατσισμός είναι ευρέως διαδεδομένα στη μουσική βιομηχανία. Αλλά αυτό δεν είναι είδηση, ούτε κάτι που συμβαίνει τώρα.

Οι άνδρες παραγωγοί, τα στελέχη των δισκογραφικών εταιρειών και οι μουσικοί, εκμεταλλεύονται και κακοποιούν τις γυναίκες μουσικούς, τις γυναίκες που εργάζονται γενικότερα στη βιομηχανία. Οι ιστορίες κακομεταχείρισης του Phil Spector στη Ronnie Spector και του Ike στην Tina Turner, είναι γνωστές και γύρω απ’ αυτές έχουν γυριστεί διάφορα ντοκιμαντέρ.

Πέρσι, και μέσω του ντοκιμαντέρ “Jagged” που προβλήθηκε στο HBO, αποκαλύφθηκε ότι όταν η Alanis Morissette ήταν 15 ετών και έκανε τα πρώτα βήματά της στη μουσική βιομηχανία, βιάστηκε από διάφορους άντρες. Φέτος, ο R. Kelly κρίθηκε ένοχος για έξι από τις δεκατρείς κατηγορίες που του είχε απαγγείλει ομοσπονδιακό δικαστήριο και παραδέχθηκε πως είχε σεξουαλικές επαφές με την Aaliyah [πέθανε σε ηλικία 22 ετών, το 2001] όταν αυτή ήταν 13-14 ετών. Η Kesha είχε καταγγείλει τον παραγωγό Dr. Luke για κακοποίηση (την απέσυρε αργότερα), ενώ η Lady Gaga έχει μιλήσει για τον βιασμό της από έναν άνδρα μουσικό παραγωγό όταν ήταν 19 ετών.

Η Lily Allen, στο βιβλίο της “My Thoughts Exactly” που δημοσιεύθηκε το 2018, αφηγείται την ιστορία συναινετικού σεξ που είχε με ένα ηλικιωμένο στέλεχος δισκογραφικής στην θέση A&R, όταν έψαχνε για δισκογραφικό συμβόλαιο, πριν γίνει διάσημη με το πρώτο της άλμπουμ. «Ήταν σίγουρα συναινετικό. Απλώς εκείνος είχε όλη τη δύναμη και εγώ δεν είχα καμία. Απλώς εγώ έψαχνα για βοήθεια και εκείνος συμπεριφερόταν σαν να μου έκανε χάρη».

Το πρόβλημα όμως φαίνεται να εντείνεται. Μια νέα έρευνα, διαπίστωσε ότι η σεξουαλική παρενόχληση, ο ρατσισμός και ο εκφοβισμός είναι «σε καταστροφική κλίμακα» διαδεδομένα στη μουσική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου. Η έρευνα που διεξήχθη από την Incorporated Society of Musicians (ISM), διαπίστωσε επίσης ότι δεν υπάρχουν «ουσιαστικές επιπτώσεις» για τους θύτες.

Πρόσθεσαν, ότι οι διακρίσεις στη βιομηχανία «χρησιμοποιούνται συχνά ως μηχανισμός επίδειξης δύναμης και ελέγχου σε άλλους που συχνά είναι νεότεροι, γυναίκες και προσπαθούν να εδραιώσουν την καριέρα τους στη μουσική».

Το 80% των ερωτηθέντων που προσδιορίστηκαν τόσο ως γυναίκες αλλά και ως άτομα με αναπηρία, βίωσαν διακρίσεις, ενώ το 94% των ερωτηθέντων μαύρων Βρετανών, αλλά και αυτών που προέρχονται από νησιά της Καραϊβικής ή χώρες της Αφρικής, ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν διακρίσεις.

Η έκθεση περιείχε και ανώνυμες ιστορίες που μοιράστηκαν με τους ερευνητές. «Έπεσα θύμα σεξουαλικής επίθεσης κατά τη διάρκεια μιας παράστασης και αισθάνθηκα ότι δεν μπορούσα να το πω σε κανέναν, καθώς είχαμε ακόμα τρεις μήνες συνεργασίας. Ήταν μια από τις πιο δύσκολες στιγμές για μένα», ανέφερε ένας/μια από αυτούς. «Ο υπεύθυνος της ορχήστρας είπε ότι ήθελε να με φιλήσει και όταν αρνήθηκα, δεν με ξανακάλεσε στην παράσταση», είπε κάποια που συμμετείχε στην έρευνα του ISM.

Μιλώντας στο Dazed, η Deborah Annetts, διευθύνουσα σύμβουλος της ISM, λέει ότι ήταν «βαθιά συγκλονιστικό» να ακούει αυτές τις προσωπικές μαρτυρίες. «Οι άνθρωποι που μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους μαζί μας, επανειλημμένα είπαν ότι ήταν ευγνώμονες στο ISM που επιτέλους είχαν κάποιον για να μοιραστούν τις εμπειρίες τους», δήλωσε.

Το 77% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν ανέφεραν ή κατήγγειλαν κάπου τις εμπειρίες τους. Ο φόβος των αντιποίνων εμπόδισε το 45% των θυμάτων να προβούν σε καταγγελία, ένα ζήτημα που επιδεινώνεται από το γεγονός ότι πολλοί από όσους δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία της μουσικής είναι αυτοαπασχολούμενοι και δεν έχουν την πολυτέλεια να διακινδυνεύσουν να χάσουν τη δουλειά τους. Επιπλέον, το 48% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν είχαν κάποιον για να αναφέρουν τα παράπονά τους. Το 55% δήλωσε ότι δεν έκανε καταγγελία καθώς «έτσι είναι απλώς η κουλτούρα» στον τομέα της μουσικής.

«Χρειαζόμαστε πολιτισμική αλλαγή», λέει η Annetts. «Κανείς που εργάζεται στη μουσική δεν πρέπει να αισθάνεται ότι είναι εντάξει να παρενοχλεί σεξουαλικά ένα άλλο άτομο ή να κάνει διακρίσεις σε βάρος του με οποιονδήποτε τρόπο».

Η ISM είχε εκφράσει στο παρελθόν αυτές τις ανησυχίες σε μια έκθεση του 2018, αλλά τα τελευταία ευρήματά της δείχνουν ότι το πρόβλημα έχει επιδεινωθεί. Ενώ το 47% των ερωτηθέντων υποστήριξε ότι αντιμετώπισε διακρίσεις στην εργασία του το 2018, το ποσοστό αυτό έχει πλέον αυξηθεί στο 66%. «Η πρώτη μας έρευνα σχετικά με τις διακρίσεις στο χώρο έγινε το 2018. Έκτοτε, ασκήσαμε πιέσεις στην κυβέρνηση όσον αφορά τις νομικές αλλαγές που απαιτούνται, αλλά μέχρι στιγμής χωρίς αποτέλεσμα. Δεν θέλουν να ξέρουν», λέει η Annetts.

«Δεν θέλουμε να κάνουμε άλλη μια [έκθεση] σε τέσσερα χρόνια και να πούμε ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει», συνεχίζει. «Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να νομοθετήσει για να διασφαλίσει ότι το μουσικό εργατικό δυναμικό είναι. Χρειάζονται κάποιες αλλαγές, όπως η επαναφορά των ερωτηματολογίων σχετικά με τις διακρίσεις και η προστασία από την παρενόχληση τρίτων και η διασφάλιση ότι όλοι οι μουσικοί καλύπτονται από τον νόμο περί ισότητας».

Προσθέτει ότι η βιομηχανία της μουσικής έχει επίσης σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει και πως το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μόνο τις κυβερνήσεις: «Όσοι απασχολούν μουσικούς και καθηγητές μουσικής, πρέπει να έχουν μηδενική ανοχή απέναντι στην κακή συμπεριφορά, αναλαμβάνοντας αποφασιστική δράση. Οι επαγγελματικοί φορείς πρέπει να είναι πολύ σαφείς σχετικά με τις συμπεριφορές που αναμένουν και επιτρέπουν από τα μέλη τους. Εάν ένα μέλος παραβιάζει τις υποχρεώσεις του, τότε πρέπει να υπάρχουν κυρώσεις. Τέλος, οι φορείς χρηματοδότησης πρέπει να καταστήσουν ρητά σαφείς τις συμπεριφορές που προϋποθέτουν τις επιχορηγήσεις», λέει η Annetts. «Πρέπει όλοι μαζί να εργαστούμε για αλλάξει η επικρατούσα κουλτούρα».

Μπορούν όμως ο ριζωμένος μισογυνισμός, η επικρατούσα πατριαρχία και ο βαθύς ρατσισμός να κάνουν ένα βήμα πίσω – αν όχι να εξαλειφθούν – έτσι ώστε η μουσική βιομηχανία να μετατραπεί σε έναν ασφαλή χώρο για τις γυναίκες και τις μειονότητες; Με κινήματα όπως το #metoo, το #BLM και με αυστηρά νομικά πλαίσια που ποινικοποιούν κακοποιητικές συμπεριφορές, ελπίζουμε πως ερχόμαστε πιο κοντά στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Και η ουτοπία για να γίνει πραγματικότητα, απαιτεί κάποιες «μάχες», γι’ αυτό και είμαστε δίπλα σε όλους αυτούς που το χρειάζονται. Καμία και κανένας μόνος.