Η μουσική είναι κάτι μαγικό. Μπορεί να σε ταξιδέψει, να σε ηρεμήσει, να σε γεμίσει συναισθήματα, να σου ανεβάσει τη διάθεση, να σε κάνει να θες να ουρλιάξεις από χαρά ή και θυμό. Η μουσική είναι μία μορφή παγκόσμιας γλώσσας. Ακόμα και αν δεν έχεις μελετήσει νότες και αρμονίες, μπορείς συχνά να καταλάβεις, να αισθανθείς το συναίσθημα που μία συγχορδία μεταφέρει.
Η μουσική είναι το soundtrack της ζωής μας και καθένας μας έχει συγκεκριμένα κομμάτια, ήχους, μελωδίες που τα έχει συνδέσει με στιγμές, με ανθρώπους, εικόνες και καταστάσεις.
Μερικοί αντιδρούμε πιο έντονα σε ένα μουσικό άκουσμα από κάποιος άλλους. Δεν ξέρω αν σας έχει συμβεί, αλλά πολύ συχνά, η ακρόαση ενός κομματιού μπορεί να προκαλέσει ρίγη στη σπονδυλική στήλη, και να δημιουργήσει αυτό που λέμε ανατρίχιασμα.
Μία συγκινησιακή φόρτιση επικρατεί και οι τρίχες των χεριών ανασηκώνονται, ένας κόμπος υπάρχει στο λαιμό και ξαφνικά η ακρόαση αποκτά άλλο νόημα. Σκεφτείτε πώς αντιδρά το σώμα σας όταν ακούτε το αγαπημένο σας κομμάτι, ιδιαίτερα αν είναι σε μία συναυλία. Ή όταν ακούτε ένα κλασικό κομμάτι από πολυμελή ορχήστρα και χορωδία.
Ή όταν πάτε να δείτε ζωντανά μία αγαπημένη σας μπάντα και το live φτάνει σε ένα μαγικό αποκορύφωμα με πλήθος κόσμου να τραγουδά σε έκσταση και συγκίνηση. Εάν σας προκαλεί ανατριχίλα, τότε το μυαλό σας λειτουργεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Cognitive and Affective Neuroscience, υπάρχει ένας βαθύτερος λόγος για αυτό και δεν είναι απλά ότι κάποιοι άνθρωποι απλώς εκτιμούν τη μουσική περισσότερο από άλλους.
Οι ερευνητές μελέτησαν 20 φοιτητές, οι μισοί από τους οποίους ανέφεραν ότι είχαν ρίγη όταν άκουγαν μουσική.
Χρησιμοποίησαν τεχνικές διάχυσης στην απεικόνιση (DTI) με μαγνητικές τομογραφίες που χαρτογραφούν τον εγκέφαλο – για να εξετάσουν τις διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων αποκαλύπτοντας ότι οι άνθρωποι που έχουν ρίγη από τη μουσική μπορεί να έχουν δομικές διαφορές στον εγκέφαλό τους.
Όσοι ανέφεραν ρίγη είχαν έναν πιο πυκνό όγκο εγκεφαλικών ινών που συνδέουν τα τμήματα που επεξεργάζονται ακουστικές πληροφορίες και συναισθήματα. «Περισσότερες ίνες σημαίνει ότι έχετε πιο αποτελεσματική επεξεργασία μεταξύ των δύο τμημάτων», εξήγησε ο Matthew Sachs, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια.
Αυτοί οι δέκα συμμετέχοντες είχαν επίσης υψηλότερο προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος εμπλέκεται σε ορισμένους τομείς κατανόησης, όπως η ερμηνεία του νοήματος ενός τραγουδιού. Κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι όσοι έχουν αυτές τις ισχυρότερες συνδέσεις μπορεί να αισθάνονται πιο έντονα συναισθήματα γενικά, όχι μόνο όταν ακούν μουσική.
«Οι συναισθηματικές αντιδράσεις στα αισθητικά ερεθίσματα είναι συναρπαστικές εμπειρίες για τους ανθρώπους, καθώς είναι βαθιά ευχάριστες και ικανοποιητικές, αλλά και εξαιρετικά εξατομικευμένες», λέει η μελέτη.
«Η εύρεση των διαφορών συμπεριφοράς και νευρώνων μεταξύ ατόμων που βιώνουν και δεν βιώνουν τέτοιες αντιδράσεις μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του κυκλώματος ανταμοιβής και της εξελικτικής σημασίας της αισθητικής για τους ανθρώπους».
Όταν έχεις έντονα συναισθήματα για κάτι, η αδρεναλίνη απελευθερώνεται και τρέχει στο σώμα σου. Σύμφωνα με τον καθηγητή William Griffith, επικεφαλής της νευροεπιστήμης και της πειραματικής θεραπείας στο Texas A&M College of Medicine, αυτή η διαδικασία είναι βασικά προϊόν της απόκρισης μάχης ή φυγής μας.
Αυτή η απόκριση συνήθως πυροδοτείται όταν φοβόμαστε ή νιώθουμε ότι απειλούμαστε, καθώς η αδρεναλίνη προετοιμάζει το σώμα μας να αμυνθεί ή να τρέξει μακριά. Ωστόσο, οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις σε άλλα πράγματα, όπως μια παθιασμένη σκηνή σε μια ταινία ή η ακρόαση του αγαπημένου μας τραγουδιού, μπορούν επίσης να μας κάνουν να έχουμε αυτή την αντίδραση.
Οι λόγοι για αυτό δεν είναι ξεκάθαροι, αλλά μια θεωρία είναι ότι η απελευθέρωση αδρεναλίνης θα μπορούσε να συνδέεται με την αύξηση της ντοπαμίνης, μιας ορμόνης που εμπλέκεται στην ανταμοιβή του σώματος.
Μια άλλη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του York, διαπίστωσε ότι η μουσική θα μπορούσε να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Η ομάδα ήθελε να ανακαλύψει πώς η ακρόαση επιλεγμένων μουσικών κομματιών θα μπορούσε να προκαλέσει συναισθηματικές αντιδράσεις και ταυτόχρονα οι ακροατές να περάσουν καλά ακούγοντάς τα.
Διαπίστωσαν ότι η αναπαραγωγή «λυπημένων» τραγουδιών αντιδιαισθητικά θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους πιο χαρούμενους.
«Ένα από τα πιο σημαντικά κίνητρα για την ενασχόληση με την ακρόαση μουσικής είναι η συναισθηματική της επίδραση πάνω μας», έγραψε η ομάδα στον ιστότοπο του York.
«Οι ακροατές συχνά αναφέρουν ότι ακούν μουσική για να τους ηρεμήσει, να τους τονώσει, να τους φέρει σε θετική διάθεση ή να βιώσουν συναισθήματα όπως μελαγχολία ή νοσταλγία.
Επομένως, το να ακούς τον ήχο της μουσικής είναι μοναδικός τρόπος για να βιώσεις και να ασχοληθείς με διαφορετικά αντίθετα συναισθήματα, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε και να ρυθμίσουμε τη διάθεσή μας σύμφωνα με πολλές διαφορετικές καταστάσεις. Αυτό κάνει τη μουσική σημαντικό μέρος της συνολικής ψυχικής μας ευεξίας».
Είτε ανήκετε στην κατηγορία που το μυαλό τους αντιδρά με το να στείλει ρίγη στο σώμα είτε όχι, ένα είναι σίγουρο, ότι η μουσική έχει μία μαγική δύναμη η οποία δρα θεραπευτικά για το μυαλό και την ψυχή όλων.