Δεν είναι διόλου εύκολη η μουσική του σχήματος Mihalis Kalkanis Group. Αφενός επειδή κινείται σε αυτήν την μουσική terra incognita που πολλοί θεωρούν την τζαζ με οργανικές και αυτοσχεδιαστικές προεκτάσεις και αφετέρου γιατί το ίδιο το μουσικό background του πολυοργανίστα Μιχάλη Καλκάνη είναι τόσο πολυσυλλεκτικό – από την κλασική μουσική των ωδείων, μέχρι την ανατολίτικη και μικρασιατική παράδοση της οικογένειάς του (ο παππούς του έπαιζε πνευστά με τον Μανώλη Χιώτη) – που δεν αφήνει πολλά περιθώρια προκειμένου να η μουσική του γκρουπ του να «ταγκαριστεί» ή να κατηγοριοποιηθεί σε ένα και μοναδικό είδος.

Οπότε, αυτό που, εντέλει, καταφέρνει το εξαιρετικό νέο άλμπουμ τους, με τον τίτλο «Emotions» είναι να λειτουργήσει ταυτόχρονα ως παυσίλυπο (έστω και όχι με την έννοια που μας προσκόμισε προ εικοσιπενταετίας ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας), αλλά και ως ένα όχημα μουσικής απόδρασης προς κάθε γωνιά του πλανήτη. Και αυτό το στοιχείο είναι που καθιστά, αυτοστιγμεί, εύκολη την ακρόαση του νεόυ τους άλμπουμ.

Για να το πούμε ορθά κοφτά, το «Emotions» – το οποίο ηχογραφήθηκε σχεδόν impromptu, σε μία υψηλού επιπέδου ζωντανή ηχογράφηση η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2020 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – είναι ένα πολυμορφικό μουσικό οικοδόμημα που στηρίζεται εξίσου στην τζαζ, την έθνικ και τον οργανικό αυτοσχεδιασμό.

«Αυτό το άλμπουμ είναι ένα ορόσημο της διαδρομής του Mihalis Kalkanis Group, μια αποτύπωση της τριετούς έως τώρα πορείας του σχήματος. Στο ταξίδι αυτό, μαζί με πέντε ξεχωριστούς συνοδοιπόρους, στοχεύσαμε σε έναν σύγχρονο αλλά και αυθεντικό ήχο. Όλες αυτές οι μελωδίες με συγκινούν εξίσου δυνατά, και έτσι ήταν μια μεγάλη πρόκληση για μένα η ιδέα να καταφέρουμε να συνενώσουμε τα διαφορετικά χρώματα σε έναν όμορφο “μουσικό πίνακα”», λέει ο ίδιος ο Μιχάλης Καλκάνης, ο οποίος έπαιξε κοντραμπάσο, πιάνο, πλήκτρα και έκανε φωνητικά ενώ πλαισιώθηκε επάξια από τον Λευτέρη Ανδριώτη στη λύρα και το πιάνο, τον Βασίλη Μπαχαρίδη στα drums και τα κρουστά, τον Ορέστη Μπενέκα στο πιάνο, το synth bass, τα πλήκτρα, το sequencer και τις φωνητικές λούπες και τον Χρήστο Καλκάνη στο κλαρίνο και τα φωνητικά.

Στην συνομιλία που έχω με τον κ. Καλκάνη, τον ρωτάω πότε ήταν η τελευταία φορά που βγήκε από ένα στούντιο ηχογράφησης και είπε μέσα του «να, ορίστε, μόλις γράφτηκε κάτι πραγματικά αξιόλογο, μουσικά».

«Ναι, μια τέτοια στιγμή βίωσα πριν από λίγους μήνες με το τελευταίο single μου που έχει τίτλο «Believe», στο οποίο η μουσική μου «συνομιλεί» με το ποίημα «Πιστεύω» του Τάσου Λειβαδίτη μέσα από την καθηλωτική αφήγηση του Δημήτρη Καταλειφού. Μετά από αρκετό καιρό δουλειάς, θυμάμαι –το βράδυ που ένιωσα ότι είχε τελειώσει…– το άκουγα μόνος μου στο repeat ανακαλύπτοντας συνεχώς νέα αγαπημένα σημεία και «τρίπαρα» μόνος μου. Το ίδιο ένιωσα με πολλά κομμάτια από τον νέο δίσκο, «Emotions», που ηχογραφήσαμε με το σχήμα μου και ειδικά με το κομμάτι «Global Dance», στο οποίο πετύχαμε, νομίζω, τη μεγαλύτερη δυνατή αλληλεπίδραση που αναζητούσαμε καθ’ όλη τη διάρκεια των ζωντανών ηχογραφήσεων στο Μέγαρο. Στο συγκεκριμένο κομμάτι νομίζω ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο ο εμπνευσμένος αυτοσχεδιασμός του αδερφού μου Χρήστου Καλκάνη στο κλαρινέτο αλλά και η ανατροπή ρόλου από τον Λευτέρη Ανδριώτη, ο οποίος άφησε για λίγο την κρητική λύρα και κάθισε στο πιάνο».

Η ενασχόληση, ως ακροατής, με την τζαζ μερικές φορές με κάνει να αναρωτιέμαι – και να θέλω να μάθω και την πλευρά των μουσικών τι πιστεύουν – σχετικά με τον σκοπό ενός αυτοσχεδιασμού. Υπάρχει ένας ευδιάκριτος στόχος σε όλη την διαδικασία;

«Προσωπικά αυτό που έχω ως καθημερινό στόχο είναι αυτή η μαγική στιγμή που έρχεται συνήθως όταν έχεις «ζεσταθεί» μετά από αρκετή ώρα μελέτης ή άλλης δημιουργικής διαδικασίας, όπως η σύνθεση, και έχεις την αίσθηση ότι δεν είναι από εσένα αυτό που βγαίνει εκείνη τη στιγμή. Σαν να μην είσαι εσύ που παίζεις κοντραμπάσο, π.χ., ή που έφτιαξες αυτή τη μουσική. Μια συνάντηση με κάτι το «υπερβατικό» με άλλα λόγια. Είναι ένα είδος τροφής για εμένα, πνευματικής τροφοδότησης. Ακριβώς μετά έρχεται και η ανάγκη για επικοινωνία με άλλους μουσικούς, με στόχο να βιώσουμε μια τέτοια μαγική στιγμή παρέα. Ακόμα πιο δύσκολο και σπάνιο, αλλά όταν συμβαίνει αξίζει πραγματικά τον κόπο!», μου επισημαίνει εμφατικά ο ίδιος, κάνοντας μια παύση και συνεχίζοντας «…είχαν ρωτήσει κάποιον καλλιτέχνη πόσο συχνά του έρχεται η έμπνευση και εκείνος απάντησε “…κάθε πρωί στις 9 που ξεκινώ να δουλεύω…” Είμαι κι εγώ από αυτούς που πιστεύουν ότι η έμπνευση υπάρχει, αλλά δεν έρχεται μόνη της. Έχω δει στην πράξη, δηλαδή, ότι όταν δίνω χρόνο και χώρο στη δημιουργική εργασία, τότε η έμπνευση βρίσκει πρόσφορο έδαφος και με επισκέπτεται συχνότερα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ούτως ή άλλως έχω αρκετά μέτωπα ανοιχτά για εξέλιξη και μελέτη που μπορώ να δουλέψω ώστε όταν αυτή έρθει να με βρει πιο δυνατό και έτοιμο».

Το δημιουργικό φίλτρο ενός τζαζίστα, όπως παραδέχεται ο ίδιος, επηρεάζεται κυρίως από «τις υπόλοιπες μορφές τέχνης που είναι στη ζωή μου, όπως το διάβασμα, μια δυνατή ταινία, μια παράσταση, ένας πίνακας, μια έκθεση, μια φωτογραφία. Όλα αυτά με εμπνέουν και διαμορφώνουν την αισθητική μου μέσα στον χρόνο. Κάτι που με ιντριγκάρει επίσης πολύ είναι η συνομιλία της μουσικής μου με άλλες μορφές τέχνης. Όπως στον προηγούμενό μου δίσκο, “World Echoes in Athens”, όπου συνεργάστηκα με τον ξεχωριστό φωτογράφο Τάσο Βρεττό ηχογραφώντας και φωτογραφίζοντας αντίστοιχα μετανάστες διαφόρων εθνικοτήτων και θρησκευμάτων που προσεύχονταν σε φανερούς και κρυφούς χώρους της Αθήνας. Πάντως αυτό που νομίζω ότι επηρεάζει περισσότερο τη δημιουργικότητα του καθενός μας είναι οι ίδιες οι ζωές μας. Η ξεχωριστή ζωή που ο καθένας μας έχει».

Αλήθεια, όταν ολοκληρώνει ένα τραγούδι ή έναν δίσκο, φαντάζεται μέσα στο κεφάλι του τυχόν αντιδράσεις των ακροατών;

«Ναι, φυσικά, είναι ένα είδος στιγμιαίας ονειροπόλησης, κάτι σαν αυτοαξιολόγηση. Για μια στιγμή φαντασιώνεσαι ότι είσαι ένας απλός ακροατής ή και μουσικός, και ακούς υποθετικά με τα δικά του αυτιά το κομμάτι σου. Και σκέφτεσαι και τις αντιδράσεις, φυσικά θετικές ή αρνητικές. Παρ’ όλα αυτά, νομίζω ότι δεν επηρεάζουν το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Μεγαλώνοντας απολαμβάνω όλο και περισσότερο να εμπιστεύομαι τη φωνούλα που κρύβεται κάπου εκεί μέσα μου», ενώ συνοψίζει τονίζοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό για εμένα είναι να κλικάρει με τη μουσική μου ένα παιδί αντίστοιχα με έναν μεγάλο. Ή να νιώσει την ίδια συγκίνηση κάποιος που ακούει κυρίως hip hop με κάποιον άλλο που ακούει jazz ή κλασική μουσική».

Ως μουσική κατακλείδα, τον ρωτάω τι έχει να πει σε όλους αυτούς που, όπως ο ίδιος παλιότερα, πιθανώς λένε σήμερα από μέσα τους «θέλω να αφιερώσω τον εαυτό μου στη μουσική»;

«Θα τους πρότεινα να διαβάσουν πρώτα δύο πολύ μικρά βιβλιαράκια που κάθε στίχος τους κουβαλάει μια μεγάλη αλήθεια για την τέχνη και τη βαθιά σχέση μας με αυτή. Τα «Γράμματα σ’ έναν νέο ποιητή» του Rainer Maria Rilke  και τη «Διαθήκη» του Auguste Rodin», καταλήγει με νόημα.

❈ Το άλμπουμ «Emotions» κυκλοφορεί από την United We Fly.