Θα πας ΛΕΞ;
-Ωραία, τα λέμε εκεί!
Εδώ και μια βδομάδα τουλάχιστον ένιωθες ότι η πόλη σου, οι γνωστοί, οι φίλοι και τα στέκια σου κινούνταν στο ρυθμό του live του ΛΕΞ. Η προσμονή ήταν μεγάλη. Λίγο το γενικότερο κλίμα αυτού του καλοκαιριού που νιώθεις ότι ο κόσμος είναι σαν ένα σπίρτο που περιμένει να πάρει φωτιά, λίγο το ότι ο ΛΕΞ κάνει ελάχιστα live, η ατμόσφαιρα όσο πλησίαζαν οι μέρες έμοιαζε διαφορετική. Κατευθυνόμενος προς τη Νέα Σμύρνη έβλεπες πεντάδες και δεκάδες από μηχανάκια να κατευθύνονται μαζί προς το γήπεδο. Τα αμάξια στο φανάρι έπαιζαν κομμάτια του ΛΕΞ, στον δρόμο παρέες με μπλούζες του. Για όσους και όσες έχουν πάει σε κάποιο από τα μεγάλα ντέρμπυ ποδοσφαίρου της χώρας, η ατμόσφαιρα στη γειτονιά θύμιζε λίγο την προσέλευση σε ένα τέτοιου τύπου γεγονός. Ο κόσμος ανυπομονούσε.
Μπαίνοντας στο στάδιο του Πανιωνίου συνειδητοποιήσαμε τι σήμαινε Sold Out σε έναν τέτοιο χώρο. Έχοντας πάει στα πρώτα χιπ-χοπ live στην εφηβεία μου, σε μικρές σκηνές με 100-200 άτομα, η αίσθηση αυτή ήταν πρωτόγνωρη. Το χιπ-χοπ στην Ελλάδα πέρασε οριστικά σε άλλο επίπεδο κι αυτή ήταν η επικύρωση του γεγονότος.
Το πλήθος από μόνο του όμως μπορεί και να μη λέει κάτι. Αυτό ήταν όμως ένα πλήθος με δυναμική. Αναμένοντας να αρχίσει το live, οι συζητήσεις στις παρέες διακόπηκαν όταν μια ομάδα ανθρώπων κρατώντας ένα πανό αλληλεγγης στον αναρχικό Γιάννη Μιχαηλίδη ανέβηκαν στη σκηνή και διάβασαν ένα μήνυμα συμπαράστασης. Ακολούθησαν συνθήματα.
Στις 22:00 ακριβώς και ενώ ήδη συζητούσαμε μεταξύ σοβαρού κι αστείου το ενδεχόμενο ο ΛΕΞ να είναι τόσο αγχωμένος ώστε να μην εμφανιστεί ακούστηκαν οι πρώτοι στίχοι από το εισαγωγικό κομμάτι του τελευταίου άλμπουμ του ΛΕΞ: ‘’Γεννήθηκα με τον ομφάλιο λώρο γύρω από το λαιμό μου μπλεγμένο, γι’ αυτό χαίρομαι που ανασαίνω, δεν παίρνω τίποτα για δεδομένο’’. Το στάδιο πήρε φωτιά.
Ο κόσμος τραγουδούσε μαζί με τον ΛΕΞ από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο στίχο κι ας μην μπορούσε να τον διακρίνει από τους καπνούς των καπνογόνων. Κοιτώντας τριγύρω σου έβλεπες έναν κόσμο διαφόρων ηλικιών. Πιτσιρικαρία και φοιτητές, τριαντάρηδες, νέους γονείς και τη γενιά του ’90, άντρες και γυναίκες. Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος κι αποτυπωνόταν στα πρόσωπα και τις κινήσεις των διπλανών σου. Παρακολουθούσαμε με προσήλωση και ένα αίσθημα ότι παίρνουμε μέρος σε κάτι διαφορετικό, σε κάτι μεγάλο.
Ο ΛΕΞ μοίρασε το πρόγραμμα ανάμεσα στα τρία προσωπικά του άλμπουμ με μια ωραία ισορροπία και ταξίδευε από τον λυρισμό στον ωμό ρεαλισμό και από την οργή στη μελαγχολία. Μετά από κάθε κομμάτι άνθρωποι αγκαλιάζονταν, φιλιούνταν, πιάνονταν από τα χέρια. 25.000 άνθρωποι ήταν εκεί και το ζούσαν. Φαντάζομαι ότι ήταν δύσκολο κάποιος να μην επηρεάστηκε από αυτό που έβλεπε και ένιωθε τριγύρω του.
Το σόου ήταν πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της συγκεκριμένης χιπ χοπ σκηνής. Δεν ήταν μόνο το μέγεθος της εξέδρας με τα video walls αλλά και το video art, οι χορευτές που ανεβοκατέβαιναν στη σκηνή, ακόμα και τα μηχανάκια Xmax που εμφανίστηκαν στη σκηνή για να συνοδεύσουν το ‘’Airmax’’. Ας μην το προσπεράσουμε. Το εισιτήριο για όλα αυτά ήταν 8 ευρώ. Απόλυτα προσιτό στον καθένα και την καθεμία. Αν θυμάμαι καλά ίδια ήταν η τιμή της πολύ πιο απλής συναυλίας του πριν λίγα χρόνια στην Πετρούπολη, όπου η δυναμική του ΛΕΞ φάνηκε για πρώτη φορά. Τότε κάπου δέκα χιλιάδες άτομα, με σαφώς χαμηλότερο ηλικιακό μέσο όρο, είχαν μαζευτεί να δουν τον ΛΕΞ, σε ένα πολύ πιο απλό σκηνικό όπου στο πίσω μέρος της σκηνής κρεμόταν ένα μαύρο πανό που έγραφε: ‘’Ο πόνος των φτωχών γίνεται η τέχνη των αστών’’.
Τρεις ακόμα στιγμές που δεν πρέπει να ξεχαστούν. Η πρώτη ήταν το πανό που ανάρτησαν οι οπαδοί του Πανιωνίου με έναν στίχο του ΛΕΞ: “Οι δρόμοι μεγαλώνουν τα σκληρότερα παιδιά”. Οι ίδιοι είχαν σπεύσει να τον υποδεχτούν μερικές μέρες πριν με μια ανακοίνωση από την επίσημη σελίδα τους. Αργότερα, ο ΛΕΞ τους το ανταπέδωσε τραγουδώντας το “Μπόμπαν” για τον αξέχαστο, μπασκετμπολίστα του Πανιωνίου, Μπόμπαν Γιάνκοβιτς. Αυτή ήταν η δεύτερη ξεχωριστή στιγμή. Μάλλον αυτή είναι και μια εξήγηση για τη διεισδυτικότητα του ΛΕΞ σε γενιές και ομάδες.
Η ευθεία, βιωματική αναφορά σε στιγμές που έχουν χαραχτεί στη συλλογική μας μνήμη. Το συγκεκριμένο κομμάτι έχει γίνει αφορμή να συζητήσουμε με διάφορους ανθρώπους για το πως είχαμε βιώσει το περιστατικό με τον τραυματισμό του Μπόμπαν ως παιδιά ή νέοι ενήλικες. Φαντάζομαι το ίδιο ισχύει και με άλλους στίχους, σε άλλες παρέες, από άλλες συνοικίες και πόλεις. Και χθες βρεθήκαμε (σχεδόν) όλοι εκεί. Τελευταία και δυνατότερη στιγμή. Το live έκλεισε με τον ΛΕΞ να φεύγει αφήνοντας μια σκοτεινή σκηνή και τα ηχεία να αντηχούν ένα κομμάτι του πρόσφατα χαμένου ράπερ, ΔΠΘ.
Ο ΛΕΞ δεν ξαναβγήκε στη σκηνή. Το έκλεισε απότομα στις 23.30. Πολύς κόσμος ξαφνιάστηκε και περίμενε κι άλλο. Ενώ η εμπειρία ήταν τόσο δυνατή, το απότομο κλείσιμο μας άφησε ταυτόχρονα με ένα αίσθημα ανικανοποίητου. Σήμερα, μια μέρα μετά, σκέφτομαι ότι έτσι έπρεπε.
Για να σκεφτόμαστε μια μέρα μετά, όχι τόσο τι είναι ο ΛΕΞ, αλλά τι ήταν αυτό που ζήσαμε χθες.
– Πώς κερδίζει ενώ λέει τα ίδια;
– Μεταξύ μας δε νικιέται η αλήθεια.
︎❈ Ο Γιώργος Μ. είναι ιστορικός και καθηγητής.Ενίοτε, θα τον βρεις και να διαλέγει μουσική σε στέκια της Αθήνας.
