Στη σύγχρονη pop κουλτούρα υπάρχουν πολλά άλμπουμ που έρχονται για να εντυπωσιάσουν και κάποια άλλα, πιο σοβαρά, πιο αληθινά που “σκάνε” για να μας ρωτήσουν αν είμαστε ακόμη ικανοί να ακούμε. Το LUX της Rosalía μοιάζει με ένα τέτοιο άλμπουμ, το οποίο παρότι μπορεί αρχικά να μοιάζει ως πράξη επίδειξης, τελικά είναι μια τελετουργική αναπνοή σε έναν κόσμο που θέλει θόρυβο, ταχύτητα, ενθουσιασμό χωρίς βάθος.

Το άκουσα πρώτη φορά χθες τη νύχτα, χωρίς οθόνες γύρω, και συνειδητοποίησα κάτι απλό: εδώ δεν έχουμε μια pop που κοιτάζει προς την “υψηλή τέχνη” της κλασικής μουσικής. Έχουμε μια καλλιτέχνιδα που κουβαλά μέσα της ένα σώμα από αίμα, σπουδές, πληγές, και το αφήνει να μιλήσει χωρίς να το γυαλίσει. Σαν να λες: δεν φτιάχνει ένα άλμπουμ. Επιτρέπει σε ένα άλμπουμ να υπάρξει.

Η φωνή της δεν είναι πια φορέας εντυπωσιασμού, αλλά εργαλείο έρευνας. Κάτι σαν ερευνητικό όργανο του ίδιου της του εαυτού. Κι αυτό, πονάει. Και το ακούς.

Δεν υπάρχει εδώ το εύκολο “συγχώνευση φλαμένκο + συμφωνικής + ηλεκτρονικής”. Αυτό θα ήταν μια ευκολία που η Rosalía πια φαίνεται να σιχαίνεται. Αντίθετα, κάνει κάτι πιο δύσκολο: αφήνει τα υλικά να τρίβονται, να αντιστέκονται, να μη συμφωνούν. Το άκουσμα μοιάζει με δωμάτιο όπου η ανάσα και η σιωπή έχουν μεγαλύτερη ένταση από τα βιολιά.

Το LUX, λοιπόν, είναι ένα άλμπουμ που φαίνεται να φτιάχτηκε από κάποια που επέστρεψε από μια μεγάλη ήττα, αλλά έχει αποφασίσει να μην την εξηγήσει. Η προσωπική της ιστορία (οι χωρισμοί, οι επανατοποθετήσεις, οι αλλαγές γύρω από την φήμη) δεν εμφανίζεται ως κουτσομπολιό για τον κόσμο των celebrities, αλλά ως μηχανική του ήχου: οι μικρές βυθίσεις της φωνής, τα μετέωρα διαστήματα, εκείνα τα σημεία όπου η ενορχήστρωση σπάει και αφήνει ένα κενό που δεν γεμίζει.

Και είναι αυτό το κενό που μας αφορά. Εκεί κατοικεί η σύγχρονη εποχή, σε αυτή την παράξενη, κουρασμένη στάση του κόσμου που τρέχει αλλά νιώθει ακίνητος. Και η Rosalía, είτε το θέλει είτε όχι, γίνεται ο καθρέφτης αυτής της κόπωσης. Βέβαια, αυτή η κόπωση δεν σημαίνει απαραίτηα παραίτηση. Συγκεκριμένα, εδώ σημαίνει απογύμνωση. Σημαίνει να σταθείς χωρίς το θόρυβο που κρύβει τη φωνή.

Ναι, το LUX έχει αίγλη. Έχει τελετουργία. Έχει φωνές που μοιάζουν σαν να αιωρούνται ανάμεσα σε μοναστήρια και κλαμπ στις 4 το πρωί. Αλλά το πιο σημαντικό είναι αυτό: η Rosalía δεν προσπαθεί να αποδείξει τίποτα. Και όταν μια καλλιτέχνιδα σταματά να προσπαθεί να αποδείξει… τότε αρχίζει να δημιουργεί πραγματικά.

Δεν ξέρω αν το LUX είναι το άλμπουμ της χρονιάς. Στο Avopolis άφησα αυτό το ερώτημα να αιωρείται, δεν είμαι σίγουρος ακόμα, μετά από αρκετά παιξίματα. Ξέρω όμως ότι είναι ένα άλμπουμ που μας ζητάει περισσότερο χρόνο. Και ζούμε σε εποχή όπου ο χρόνος είναι το πιο ακριβό νόμισμα που έχουμε.

Αν του τον δώσουμε, και αν πραγματικά σταθούμε μαζί του, ίσως κάτι μέσα μας μετακινηθεί ανεπαίσθητα, αλλά οριστικά. Όπως μια στιγμή που δεν μπορείς να εξηγήσεις, αλλά ξέρεις ότι θα την θυμάσαι.

 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News