Μια από τις μεγαλύτερες και πιο γνωστές βραζιλιάνες μουσικούς, η Astrud Gilberto, πέθανε σε ηλικία 83 ετών.
Η Ζιλμπέρτο ηχογράφησε 16 άλμπουμ και δύο live δίσκους κατά τη διάρκεια της καριέρας της, η οποία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50.
Το τραγούδι έγινε παγκόσμια επιτυχία, πουλήθηκαν περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και ενίσχυσε το προφίλ της μουσικής μπόσα νόβα διεθνώς.
Η Άστρουντ Ζιλμπέρτο (το κανονικό της επίθετο ήταν Βάινερτ) γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1940, στην Μπαχία της Βραζιλίας από Βραζιλιάνα μητέρα και Γερμανό πατέρα. Ο Φριτς Βάινερτ δίδασκε ξένες γλώσσες και η Άστρουντ μεγάλωσε μιλώντας άπταιστα ιαπωνικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά και αγγλικά.
Παντρεύτηκε τον Ζοάο Ζιλμπέρτο το 1959 και απέκτησε έναν γιο, τον Ζοάο Μαρσέλο Ζιλμπέρτο πριν πάρουν διαζύγιο το 1964. Έχει έναν δεύτερο γιο από έναν δεύτερο γάμο, τον Γκρέγκορι Λαρσόσα. Αργότερα έκανε σχέση με τον συνεργάτη του άνδρα της, τον Αμερικανό σαξοφωνίστα της τζαζ Σταν Γκέτς. Το 1963 μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου διέμενε μέχρι και σήμερα.
Η Ζιλμπέρτο έγινε η αδιαμφισβήτητη μούσα της βραζιλιάνικης μπόσα νόβα (πορτ. bossa nova), ένα είδος της βραζιλιάνικης μουσικής που αναπτύχθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο και διαδόθηκε παγκοσμίως στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και την αρχή της δεκαετίας του 1960.
Η φράση «μπόσα νόβα» σημαίνει κυριολεκτικά «νέος ρυθμός» στα πορτογαλικά και είναι μια λυρική συγχώνευση της σάμπα και της τζαζ. Η μπόσα νόβα απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα στη δεκαετία του 1960 αρχικά στους νέους μουσικούς και τους σπουδαστές κολλεγίων.
Στην πραγματικότητα, η μπόσα νόβα ήταν ένας καινούργιος τρόπος να τραγουδάει κανείς την παραδοσιακή σάμπα. Απάλυνε το πάθος και την έντασή της απομακρύνοντας την κυριαρχία των κρουστών από τις ορχήστρες, απέδιδε στην κιθάρα και στο πιάνο τον πρωταγωνιστικό ρόλο και επέλεγε σαν χώρους ακρόασης μικρότερες αίθουσες όπου μπορούσε κανείς να παρακολουθήσει μέσα σε συνθήκες απόλυτης ηρεμίας.
Για τον μουσικολόγο Ζούλιο Μεντάλια είναι «η μουσική που όλοι μπορούν να τραγουδήσουν, αφού καταργεί την πρωτοκαθεδρία του τραγουδιστή-σολίστα», ενώ ο τραγουδιστής Κάρλος Λίρα (Carlos Lyra) παρατηρεί πως «τραγουδούσαμε σαν να ψιθυρίζαμε στο αυτί μιας γυναίκας». Ανάμεσα στους στίχους και τη μουσική υπήρχε πολύ στενή σχέση και το σύνολο απέπνεε αισιοδοξία, ελαφράδα, φως. Ηταν ένα «δημιούργημα της ημέρας» όπως χαρακτηριστικά την αποκάλεσαν.
Η ζωή της Ζιλμπέρτο άλλαξε για πάντα τον Μάρτιο του 1963, όταν συνόδευσε τον τότε σύζυγό της, Ζοάο Ζιλμπέρτο στα A&R Studios στο Μανχάταν ενώ εκείνος ηχογράφησε το άλμπουμ «Getz/Gilberto» με τον διάσημο σαξοφωνίστα της τζαζ Σταν Γκετζ. Το άλμπουμ αυτό, το οποίο παρέμεινε στα charts για 96 εβδομάδες και κέρδισε βραβεία Grammy στις κατηγορίες Άλμπουμ της χρονιάς, Καλύτερο Άλμπουμ Ορχηστρικής Τζαζ, ήταν αυτό που ευθύνεται για το ότι εκατομμύρια άνθρωποι ανά την υφήλιο έμαθαν την βραζιλιάνικη μπόσα νόβα.
Το «The Girl from Ipanema», το γνωστότερο τραγούδι της Ζιλμπέρτο, γράφτηκε το 1962 από τον Jobim και τον Moraes. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε το 1962 από τον Pery Ribeiro, αλλά έγινε παγκόσμια επιτυχία μόλις το 1964 με μια εκδοχή που ηχογραφήθηκε από την Astrud Gilberto και τον Stan Getz.
Η έμπνευση για το τραγούδι ήρθε ενώ οι δύο τραγουδοποιοί κάθονταν σε ένα καφέ-μπαρ στην παραλία Ipanema στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Κάθε μέρα έβλεπαν μια όμορφη νεαρή κοπέλα να περνάει από δίπλα τους ενώ πήγαιναν στην παραλία. Οι δύο άντρες μαγεύτηκαν από την ομορφιά της Heloísa Eneida de Menezes Paes Pinto (παρακάτω στη φωτό) και χρησιμοποίησαν το κορίτσι αυτό ως πηγή έμπνευσης για το νέο τους τραγούδι.
Είναι το δεύτερο τραγούδι με τις περισσότερες διασκευές στην ποπ – χάνοντας μόνο το «Yesterday» των Beatles – με εκδοχές που έχουν ηχογραφηθεί από ονόματα όπως η Amy Winehouse και η Ella Fitzgerald.
Το «The Girl From Ipanema» κέρδισε επίσης το Grammy για την «Καλύτερη Ηχογράφηση της Χρονιάς» το 1965.
Μία από τις πιο δημοφιλείς συνεργασίες της ήταν με τον Τζορτζ Μάικλ, ο οποίος ήταν οπαδός της μουσικής της, της φωνής της και γενικά της μπόσα νόβα. Το 1996, επανασυνδέθηκαν όταν ο Μάικλ της ζήτησε να τραγουδήσει σε ένα φιλανθρωπικό δίσκο για την έρευνα για το AIDS και ηχογράφησαν από κοινού μια εκδοχή του «Desafinado».
