«Μόρσο» στα ιταλικά σημαίνει «δάγκωμα», αν και ο όρος αυτός χρησιμοποιείται ευρέως στην ξυλουργική, δηλώνοντας έναν κλασικό και παραδοσιακό τύπο συνδέσμου της ξυλουργικής καθώς από τα αρχαία χρόνια ως και τις μέρες μας, το μόρσο αποτελεί έναν από τους συνηθισμένους τρόπους συνδεσμολογίας που απαντώνται σε ξύλινα έπιπλα και άλλες ξύλινες κατασκευές,
Ο Δημήτρης Μυστακίδης τιτλοφορώντας το προσωπικό του άλμπουμ «Μόρσο» δηλώνει στον δυνητικό του ακροατή μια διττή σημασία: αφενός τον σημαντικό ρόλο που παίζει η χρήση ενός «κλασικού και παραδοσιακού» τρόπου (είτε συνδεσμολογίας, είτε του τρόπου προσέγγισης της μουσικής, γενικότερα) και αφετέρου την σύνδεση πολλών διαφορετικών μουσικών ιδιωμάτων (ρεμπέτικο, παραδοσιακό, λαϊκό, κλασικότροπο, μέχρι και ηλεκτρονικά samples) για την κατασκευή ενός άρτιου άλμπουμ-«επίπλου» αποτελούμενου από διαφορετικά ξύλα και συνδέσμους.
Το «Μόρσο» είναι ο πρώτος δίσκος με καινούργια τραγούδια που κυκλοφορεί ο σημαντικός θεσσαλονικιός μουσικός και πολυοργανίστας Δημήτρης Μυστακίδης.
Ο 53χρονος Μυστακίδης γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και μετρά πάνω από τριάντα χρόνια επαγγελματικής ενασχόλησης με τη μουσική. Θεωρείται ένας από τους πιο έμπειρους, πολυοργανίστες μουσικούς της ελληνικής σκηνής.
Σε αυτή την πορεία έχει συνεργαστεί με την πλειοψηφία των Ελλήνων καλλιτεχνών (συνθέτες, μουσικούς, ερμηνευτές) και έχει συμμετάσχει σε πάνω από 100 ηχογραφήσεις δίσκων.
Από το 1994 ως το 2004 συμμετείχε στη μπάντα «Λοξή Φάλαγγα» του Νίκου Παπάζογλου παίζοντας κιθάρα και λαούτο, ενώ από το 2002 έως σήμερα συνεργάζεται με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου.
Με την κυκλοφορία του πρώτου του προσωπικού δίσκου «16 Ρεμπέτικα με Κιθάρα» το 2007 έφερε στην πρώτη γραμμή την λαϊκή κιθάρα και την ιδιαίτερη τεχνική της. Ο δίσκος αυτός έγινε αφορμή για να δημιουργηθεί ένα ολόκληρο ρεύμα νέων κιθαριστών που μελέτησαν και ανέπτυξαν την ξεχασμένη τεχνική της λαϊκής κιθάρας.
Επόμενοι δύο δίσκοι, οι «Αψιλίες» το 2009 με προπολεμικά και σμυρνέικα τραγούδια και το «Ψιθυρίζοντας το ρεμπέτικο» το 2013 με ρεπερτόριο ενορχηστρωμένο για λαϊκή κιθάρα και γιαϊλί ταμπούρ. Και οι δύο αυτοί δίσκοι καλύπτουν διαφορετικές τεχνοτροπίες της λαϊκής κιθάρας διατηρώντας όμως τη ζωντάνια και το πάθος που το ίδιο το ρεπερτόριο κουβαλά.
Ο επόμενος του δίσκος «Εσπεράντο» κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2015 και περιλαμβάνει μεταπολεμικά τραγούδια διασκευασμένα και ενορχηστρωμένα αποκλειστικά για λαϊκή κιθάρα με την συμμετοχή 16 σπουδαίων τραγουδιστών. Και σε αυτόν το δίσκο το ρεπερτόριο είναι η αφορμή για να φωτιστεί η σύγχρονη τεχνική της λαϊκής κιθάρας.
Ο δίσκος «Amerika» που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2017 είναι ο τελευταίος δίσκος επικεντρωμένος στη λαϊκή κιθάρα. Περιλαμβάνει τραγούδια της πρώιμης περιόδου του ρεμπέτικου που γράφτηκαν από Έλληνες μετανάστες στην Αμερική και είναι όλα διασκευασμένα με την τεχνική της «τσιμπητής» κιθάρας, μιας τεχνικής που είναι σαφώς επηρεασμένη από την fingerpicking τεχνική των Αφροαμερικάνων μουσικών των Blues.
Το 2019 και με την έκδοση του δίσκου «Εδώ & Εκεί», ο Δημήτρης Μυστακίδης πάει ένα βήμα παρακάτω, βάζοντας ό,τι κουβαλάει από τα μουσικά στυλ που έπαιξε ή αγάπησε ως σήμερα. Το Eδώ της Ανατολής, που παραμένει στη μελωδία της φωνής, συνδυάζεται με το μουσικό Eκεί της Δύσης, διαμορφώνοντας μια καινούργια οπτική σε διαχρονικά ρεμπέτικα και παραδοσιακά τραγούδια.
Έχει εκδώσει επίσης και δυο βιβλία. Το πρώτο, από τη σειρά «Παραδοσιακή Μουσική», το «Λαούτο, Τροπικότητα & Εναρμόνιση» και το δεύτερο, από τη σειρά «Αστική Λαϊκή Μουσική», το «Λαϊκή Κιθάρα, Τροπικότητα και Εναρμόνιση».
Ο Μυστακίδης έχει και μια αξιόλογη ακαδημαϊκή πορεία, καθώς είναι καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου διδάσκει λαϊκή κιθάρα, λαούτο και σύνολα, ενώ από το 2014 διδάσκει στο μεταπτυχιακό τμήμα της Σχολής Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Το «Μόρσο» και ο Δημήτρης Μυστακίδης
Στον δίσκο περιλαμβάνονται επτά συνθέσεις του Μυστακίδη και τέσσερις του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, ενώ τους στίχους υπογράφουν οι Δημήτρης Μυστακίδης, Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, Θάνος Παπανικολάου και Γιάννης Τσιαντής.
Συμμετέχουν, ερμηνεύοντας από ένα τραγούδι, η Ελένη Βιτάλη και η Μάρθα Φριντζήλα. Φωνητικά στο «Τι τρέχει στο Παγκράτι» κάνει η Αυγερινή Γάτση.
Παίζουν οι μουσικοί (αλφαβητικά): Αλέξης Αποστολάκης, Βαγγέλης Καρίπης, Βασίλης Μπαχαρίδης, Γιάννης Αντωνίαδης, Δημήτρης Τσεκούρας, Ηλίας Κατσιάνος, Ηρακλής Βαβάτσικας, Θανάσης Αρχανιώτης, Κωνσταντής Πιστιόλης, Κώστας Μητρόπουλος, Μανόλης Πάππος, Νίκος Τατασόπουλος, Σάκης Καρακώστας, Χάρης Λαμπράκης, Χρήστος Παπαδόπουλος.
Τα τραγούδια του «Μόρσο» (το Γεράκι, η Σκυτάλη, το Αχόρταγο σκυλί, το Αίμα και κρασί, το Τι τρέχει στο Παγκράτι κ.α.) εδράζονται άλλοτε σε πραγματικές ιστορίες και άλλοτε σε (πραγματικά ή φανταστικά) κοινωνικά γεγονότα, σαν και αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και που μεταφράζονται σε στίχους και τραγούδια περνώντας μέσα από το οξύτατο προσωπικό φίλτρο του, πάντα κοινωνικά ανήσυχου, Μυστακίδη.
«Το “Μόρσο” αποτελεί το επόμενο βήμα σε αυτό που εχω κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Είναι η φυσική εξέλιξη μιας καλλιτεχνικής πορείας σχεδόν 30 ετών, με την ενασχόλησή μου με την λαϊκή μουσική και την κλασική κιθάρα. Ήταν ένα βήμα που το φοβόμουνα και δεν ντρέπομαι να παραδεχτώ ότι δείλιαζα να το κάνω, αλλά πλέον που το έχω κάνει, είμαι πολύ χαρούμενος. Και η αλήθεια είναι ότι ούτε καλύτερος κιθαρίστας έγινα, ούτε καλύτερος καλλιτέχνης. Πιο ολοκληρωμένος ως άνθρωπος, σίγουρα έγινα πάντως», μού λέει ο, συν τοις άλλοις και εξαιρετικός συνομιλητής, Δημήτρης Μυστακίδης, προσθέτοντας για την επικείμενη συναυλία του:
«Είναι η πρώτη φορά που παίζω ζωντανά δικές μου συνθέσεις. Ο κύριος κορμός του live είναι τα καινούργια δικά μου τραγούδια και θα παίξουμε, εκτός από ρεμπέτικα και παραδοσιακά, και πιο σύγχρονα που αφορούν και στις μεγάλες μου συνεργασίες όλα αυτά τα χρόνια, από το Νίκο Παπάζογλου, μέχρι το Θανάση Παπακωνσταντίνου και τους Χειμερινούς Κολυμβητές», επισημαίνοντας εμφατικά ότι «είναι η πρώτη φορά που βρίσκομαι μπροστά και λέω σχεδόν αποκλειστικά δικά μου τραγούδια: αυτό σημαίνει το “όρθιος στο Κύτταρο”, ότι δεν υπάρχει πάλκο και ότι θα στέκομαι εγώ απέναντι στο κόσμο, στο κοινό».
Τα τραγούδια του «Μόρσο» βρίθουν κοινωνικού σχολιασμού και μιας ευρύτερης κριτικής ως προς την κατάσταση και τους καιρούς στους οποίους ζούμε. Μια κατάσταση για την οποία ο Δημήτρης δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος: «Υπάρχει εκεί εξώ μια αποχαύνωση πνευματική που δεν μας αφήνει να αντιδράσουμε σε αυτή την άσχημη κατάσταση γύρω μας. Είμαστε σαν το βατραχάκι του πειράματος που είναι μέσα στο βραστό νερό για πολλή ώρα και αυτό δεν μας αφήνει να αντιδράσουμε. Είμαστε και ζούμε όλοι μας μέσα σε μια κατσαρόλα όπου το νερό έχει φτάσει σε σημείο βρασμού. Πάντα υπάρχει αντίδραση. Μικρές κινήσεις, ο καθένας να επηρέασει τον διπλανό του και αυτό να μεγαλώσει ολοένα και περισσότερο, όπως γίνεται με τους ομόκεντρους κύκλους. Και να επηρεαστούν όλο και περισσότεροι άνθρωποι. Αυτα τα πολύ μαζικά που προκύπτουν ως αντιδράσεις δεν έχουν διάρκεια και δυστυχώς σπανίως φέρνουν και το επιθυμητό αποτέλεσμα», μού τονίζει με νόημα.
Τον ρωτάω ποια είναι μια συμβουλή που λέει στους φοιτητές του και σπεύδει να μου πει με έναν αέρα αναπόδραστης και αναντίρρητης «αξιωματικότητας» στην ρήση του ότι «Πρέπει στο θεωρητικό κομμάτι να είμαστε πρακτικοί και, αντίστροφα, στο πρακτικό κομμάτι να είμαστε πολύ θεωρητικοί», ενώ όταν του ζητάω να μου κατονομάσει το άλμπουμ που θυμάται σήμερα να έχει συμμετάσχει με πολλή αγάπη, είναι ξεκάθαρος: «Στο άλμπουμ “Στην Ανδρομέδα και στη Γη” του Θανάση Παπακωνσταντίνου από το 1994-1995. Το θυμάμαι ακόμη με νοσταλγία και τρυφερότητα. Δεν είχαμε ιδέα τι θα συμβεί μετά και το βλέπουμε τώρα ή έστω τα τελευταία χρόνια».
➪ Info
Την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, ο Δημήτρης Μυστακίδης και η μπάντα του θα σταθούν όρθιοι στη σκηνή του Κυττάρου και θα μας θυμίσουν ότι στη μουσική (όπως θα έπρεπε και στη ζωή) δεν υπάρχουν σύνορα, ταμπέλες ή αποκλεισμοί.
Μαζί του, ο Μιχάλης Ατσάλης στις κιθάρες και το μπουζούκι, ο Γιώργος Μακρής στη γκάιντα, την τσαμπούνα και το καβάλ, η Έλενα Αβραμιώτη στο βιολί και το τραγούδι, ο Πέτρος Λαμπρίδης στο μπάσο και ο Πρόδρομος Μυστακίδης στα τύμπανα.
