Το 2024 μάς έφερε πολλή μουσική, αλλά και άλμπουμ που μοιάζουν με θραύσματα ονείρων, κομμάτια ενός κόσμου που ξεγλιστρά από την ποπ γλώσσα και φωλιάζει κάπου ανάμεσα στις σκιές και το φως. Δεν είναι ήχοι, είναι αίσθηση. Είναι το βάρος της βροχής πάνω από μια πόλη, η αντήχηση ενός κενού δωματίου, ο απόηχος ενός σύμπαντος που ποτέ δεν υπήρξε.
Σε αυτά τα άλμπουμ οι τόνοι μοιάζουν να αιωρούνται στο κενό, ενώ φωνές απόκοσμες – ή μήπως φανταστικές; – σέρνονται σαν ομίχλη μέσα από τα αυλάκια του βινυλίου. Δεν υπάρχουν αρχές ούτε τέλη· μόνο η αίσθηση ότι η μουσική είναι ζωντανή, μια μορφή που αναπνέει και αλλάζει σχήμα κάθε φορά που την αγγίζεις, ακούγοντάς την.
Lapsed Pacifist – Hypatia
Το “Hypatia”, το ντεμπούτο άλμπουμ του Colin Dunkerley με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Lapsed Pacifist, μοιάζει με αργά σκαλισμένο γλυπτό ήχων – ένας φόρος αγάπης και υπομονής, φτιαγμένος στον χρόνο που «κερδίζει» ανάμεσα στις υποχρεώσεις του. Την ημέρα, ο Dunkerley φορά τη στολή του επαγγελματία ηχολήπτη, ρυθμίζοντας μικρόφωνα και συντονίζοντας αρμονίες για άλλους, ενώ κρυφά ονειρεύεται τη στιγμή που κάποιος άλλος ηχολήπτης θα κάνει το ίδιο για εκείνον. Με το “Hypatia”, όμως, βρίσκει καταφύγιο στο roster της A Strangely Isolated Place, όπου τα κύματά του από =συνθεσάιζερ – συχνά αιωρούμενα πάνω από τον υπόκωφο, ατίθασο βόμβο των sawtooth τόνων – ξεδιπλώνονται σε μελωδίες που λιώνουν σε ψηφιακή σκόνη προτού καν τις προλάβεις. Κομμάτια όπως το “Almost Remembered” ταξιδεύουν πάνω σε φασματικές, γυάλινες αποχρώσεις, οδηγώντας τον ακροατή σε έναν αιθέριο ορίζοντα που μοιάζει να του διαφεύγει συνεχώς. Από την άλλη, το φινάλε, το “Garden”, δεν φέρνει καμία κάθαρση, αλλά γίνεται το soundtrack μιας αποκάλυψης – μιας εξερεύνησης σε έναν ηχητικό κόσμο που δεν ξέρεις αν είναι φιλικός ή εχθρικός. Όπως κάθε αριστουργηματική κυκλοφορία της ASIP, η ένταση διαχέεται σε κάθε στροφή. Η ατμόσφαιρα είναι πλούσια και γαλήνια, όμως κάτω από κάθε σύνθεση σιγοβράζει μια ανησυχία, μια μικρή υπενθύμιση ότι η ομορφιά είναι πάντα εύθραυστη. Για κάποιους, αυτή η λεπτή ένταση μπορεί να είναι εμπόδιο. Όμως το πρώτο βήμα του Lapsed Pacifist βρίσκει την ομορφιά στην αβεβαιότητα, ζητώντας από τον ακροατή να αντιμετωπίσει το άγνωστο χωρίς φόβο, γιατί – πραγματικά – τι άλλο μπορούμε να κάνουμε σ’ αυτόν τον κόσμο;
Dynastor – The Dream Collector I
Αυτό το άλμπουμ αντλεί την έμπνευσή του από όνειρα που ο δημιουργός Maurits Nieuwenhuis καταγράφει επιμελώς εδώ και έξι χρόνια. Σε κάθε νύχτα που περνούσε, βυθιζόταε σε κόσμους που γεννιούνται από τη φαντασία, κόσμους όπου η κατάκτηση του ελέγχου τους φαντάζει σαν μια τέχνη αρχαία και μυστηριακή. Αυτό το άυλο πεδίο, γεμάτο παραδοξότητες και δυνατότητες, τον ενέπνευσε βαθιά. Κάπου εκεί, στη δική του φαντασία, εμφανίζεται ένας μυθικός συλλέκτης εντόμων· όχι από αυτά που πετούν στις σκιές, αλλά από εκείνα που είναι φτιαγμένα να ζουν στα όνειρα. Ο συλλέκτης περιπλανιέται στις εσοχές της λήθης, συγκεντρώνοντας όνειρα και σημειώσεις από ένα ημερολόγιο 6+ χρόνων που έχουν ήδη διαγραφεί από τη μνήμη της καθημερινότητας. Στο βιβλίο του, μια αλλόκοτη συλλογή από κόσμους που υπήρξαν μόνο για μια στιγμή – κατακερματισμένες πραγματικότητες, θραύσματα φαντασίας – ζωντανεύει ξανά, όχι σαν ανάμνηση, αλλά σαν μοναδικό μουσικό έργο τέχνης.
Saapato – On Fire Island
Παρά την παρουσία του “On Fire Island” ως επίγειου παράδεισου ηδονιστικών ambient ξεφαντωμάτων, ο Brendan Principato δημιουργεί εκεί μια γαλήνη που μοιάζει να κρύβεται πίσω από τα κύματα της υπερβολής. Το άλμπουμ μοιάζει με έναν ακουστικό περίπατο στη φύση, μέρα μεσημέρι. Είναι η αίσθηση του αέρα που διαπερνά τα δάχτυλα, μεταφρασμένη σε ψιθυριστές πινελιές συνθεσάιζερ. Οι τίτλοι των κομματιών ανοίγουν παράθυρα στο περιεχόμενό τους· το “Midday Storm Dissolving” ξεκινά με ηχογραφήσεις μιας καταιγίδας που λούζει τις πλούσιες κορυφές των δέντρων, μόνο για να μεταμορφωθούν οι σταγόνες σε τρεμάμενες, ψηφιακές νότες που στροβιλίζονται σαν χορεύτριες στον άνεμο. Το “Ebbing (Shoreline, Dunes, Butterflies, Silence)” φέρνει τους ήχους των κυμάτων, μικρόφωνα που γράφουν την άμμο, σιωπές που αναπνέουν μέσα σε έναν ψηφιακό καμβά. Αλλά το 17λεπτο τελευταίο κομμάτι, με τον τίτλο που κλείνει όλο το έργο, είναι εκεί που ο Principato βρίσκει την απόλυτη έκφραση. Οι μελωδίες του απλώνονται και αναπνέουν, χαρίζοντας μια αυθεντική γαλήνη που σε απορροφά. Και, παρότι κάθε ambient άλμπουμ κινδυνεύει να κουράσει, το “On Fire Island” βρίσκει τη δική του διαχρονική ισορροπία – ένας τόπος όπου μπορούμε να επιστρέψουμε ξανά και ξανά, σαν να περπατάμε σε έναν κύκλο που δεν κλείνει ποτέ, όπου ο χρόνος κυματίζει και τα κύματα τραγουδούν μνήμες που ποτέ δεν ζήσαμε.
Alora Crucible – Oak Lace Apparition
Ο Toby Driver, ένας μουσικός ταξιδιώτης που χτίζει κόσμους με κάθε του έργο, καταφέρνει πάντα να προκαλεί εκείνη την παράξενη αίσθηση του οικείου – σαν να συναντάς έναν παλιό φίλο που φέρνει μαζί του ιστορίες από μέρη που δεν έχεις πάει ποτέ. Υπάρχει σίγουρα μια τεχνική εξήγηση για το τι κάνει τις συνθέσεις του τόσο ξεχωριστές, αλλά η αλήθεια είναι ότι η μουσική του αγγίζει εκείνο το ονειρικό πεδίο που πλέει ανάμεσα στο αφηρημένο και το απόλυτα ξεκάθαρο, γεμάτη εμπιστοσύνη στη μουσική ως γέφυρα προς το παράξενο και το υπερβατικό. Όταν οι Alora Crucible έκαναν το ντεμπούτο τους με το “Thymiamatascension” το 2021, όλα φάνηκαν αμέσως αναγνωρίσιμα ως μέρος του Driver-σύμπαντος. Το έργο αποτύπωνε την αγάπη του για το αναλογικό και το μυστηριακό, προσθέτοντας ταυτόχρονα το βάθος του chamber μουσικού σχήματος που το υποστήριζε. Ήταν όμως περισσότερο μια φυσική επέκταση της προσωπικής του δισκογραφίας παρά ένας εντελώς νέος προορισμός. Με το “Oak Lace Apparition”, όμως, οι Alora Crucible ανοίγουν μια πύλη προς έναν εντελώς διακριτό κόσμο. Το New Age εδώ εξελίσσεται από κιθαριστικά τοπία σε περίπλοκες νεοκλασικές συνθέσεις που αγγίζουν το post-minimalism και τη jazz της ECM, χωρίς να χάνει τον δικό του χαρακτηριστικό παλμό. Αλλά πέρα από τις τεχνικές επιδείξεις και τις δεξιοτεχνικές συνθέσεις, το “Oak Lace Apparition” αγγίζει κάτι βαθύτερο: έχει την καθαρότητα και την ελαφρότητα που βρίσκει κανείς στη μουσική δωματίου όταν είναι στα καλύτερά της. Οι μελωδίες του κυλούν σαν ρυάκι, οι εξελίξεις του είναι τόσο φυσικές όσο η ανάσα του ανέμου. Παρά τις ενίοτε σκοτεινές αποχρώσεις, το άλμπουμ αυτό αναδύει μια αίσθηση καθαρτήριας γαλήνης, φέρνοντας τον ακροατή πιο κοντά στη φύση, στον κόσμο και, ίσως, στον εαυτό του.
Henrik Meierkord – Proscenium
Ο Σουηδός Henrik Μeierkord, ένας συνθέτης που μοιάζει να αντλεί ήχους από το ίδιο το υλικό των αναμνήσεων, ξεκινά συνήθως τις μουσικές του δημιουργίες από το τσέλο, αφήνοντας στρώματα άλλων εγχόρδων – το κοντραμπάσο, το βιολί – να χτίζουν σιγά-σιγά έναν ονειρικό ιστό. Όμως, η διαδικασία του δεν ακολουθεί πάντα κανόνες· συχνά, αφήνεται στην παρόρμηση, στο ανεξήγητο, αφήνοντας έναν συνθεσάιζερ, ένα πιάνο ή ακόμη και ένα απλό πείραμα να δώσουν την αρχική ώθηση. Στο άλμπουμ “Proscenium”, ο Meierkord συγκέντρωσε συνθέσεις που μοιάζουν να γεννήθηκαν από την ίδια την καρδιά της νοσταλγίας και του πόθου για έναν άλλο κόσμο. Εύθραυστα πιάνα, συναισθηματικά έγχορδα και ένα βιολοντσέλο που μοιάζει να αναπνέει γη υφαίνουν σκηνές ονειρικές – στιγμές που ανακαλούν αχνές, γλυκόπικρες εμπειρίες, τόσο αληθινές όσο και ανέφικτες.
KMRU – Natur
Το “Natur” του Kamaru μοιάζει με ένα παράθυρο σε έναν κόσμο που βλέπει και ακούει διαφορετικά· έναν κόσμο όπου οι καθημερινοί ήχοι, αυτοί που εμείς προσπερνάμε, γίνονται πλούσιοι και γεμάτοι δράμα. Είναι ένας δίσκος που σε μαθαίνει να ακούς αυτό που εκείνος ακούει – να βλέπεις τη μουσική στις ρωγμές της πραγματικότητας. Η εμπειρία ξεκινά με έναν θολό, ζεστό παλμό, σαν να αναδύεται μια αδιόρατη ομίχλη από την επιφάνεια της σκέψης. Τα πρώτα δεκαπέντε λεπτά αγκαλιάζουν τον ακροατή, παρασύροντάς τον σε μια αχανή ατμοσφαιρική θάλασσα όπου οι φυσικοί ήχοι μπλέκονται με ηχογραφήσεις πεδίου που μοιάζουν να αναπνέουν, να ζουν, να αφηγούνται. Αυτή η ακουστική αγκαλιά οδηγεί προοδευτικά σε ένα υπνωτιστικό κρεσέντο, όπου οι ήχοι μοιάζουν να στροβιλίζονται σε έναν χορό συναισθημάτων. Οι μικρο-θόρυβοι είναι πανταχού παρόντες, σιωπηλοί συνοδοιπόροι, ποτέ όμως τόσο τραχείς ώστε να διαταράξουν τη ροή. Το τέλος του άλμπουμ προσφέρει κάτι σχεδόν συμπαντικό, μια απλωμένη αντήχηση που ανοίγει την πόρτα προς το σύμπαν – μια διασύνδεση με το κοσμικό και το άπειρο. Η μουσική του Kamaru εδώ είναι μια μυστηριώδης, ασκητική περιπλάνηση που αναδεύει τη ψυχή, σηκώνοντάς την ψηλά, εκεί που ο θόρυβος γίνεται ησυχία και η σιγή αποκτά νόημα.
Olli Aarni – Yö Näkyy
Το άλμπουμ είναι μια αργή, σχεδόν τελετουργική εξερεύνηση του χρόνου και του χώρου, απλωμένη σε δύο μεγάλες συνθέσεις όπου τα tapeloops κυριαρχούν σαν αιώνιοι, κυκλικοί ψίθυροι. Σαν να ακούς τον ήχο μιας μνήμης που δεν μπορείς να θυμηθείς πλήρως, μικρά αποσπάσματα και μακρόσυρτα κύματα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν, αλληλεπιδρώντας σαν παλίρροιες που αφήνουν ίχνη στην άμμο του μυαλού. Αυτή η ρυθμική, αργή ροή δημιουργεί ακουστικούς χώρους που μοιάζουν σαν δωμάτια του ονείρου – μέρη όπου ο ακροατής μπορεί να βυθιστεί και να νιώσει μια ασύλληπτη οικειότητα. Η τρυφερή απαλότητα της δουλειάς του καλλιτέχνη, σαν το χάδι μιας αόρατης παρουσίας, σε παρασέρνει, αποκαλύπτοντας μια φωνή μοναδική, γεμάτη ειλικρίνεια και θραύσματα από έναν κόσμο φτιαγμένο από ήχους που αναπνέουν. Ο χρόνος μέσα στις συνθέσεις του μοιάζει να σταματά και να συνεχίζει ταυτόχρονα, μια παύση και μια συνέχεια που σε κρατούν σε μια παράξενη, ευχάριστη αιώρηση. Αυτό που σε αγγίζει περισσότερο, όμως, είναι η αίσθηση πως κάθε loop, κάθε επανάληψη, είναι ένας καθρέφτης μιας βαθύτερης, πιο προσωπικής αφήγησης – μια ανάμνηση που ψιθυρίζεται πίσω από τα κύματα των ήχων.
Röyksopp – Nebulous Nights (An Ambient Excursion into Profound Mysteries)
Το “Nebulous Nights” είναι η απόκοσμη, ατμοσφαιρική επανερμηνεία της προηγούμενης σειράς άλμπουμ “Profound Mysteries” – ένα ambient ταξίδι που ηχογραφήθηκε ζωντανά, απογυμνωμένο και ωμό, αλλά γεμάτο αναλογική ζεστασιά. Είναι ένα νυχτερινό ταξίδι που αντηχεί φόρους τιμής, κρυμμένες αναφορές και θραύσματα του μυθολογικού κόσμου των Röyksopp. Όλα περιτυλιγμένα σε ένα εσωτεριστικό πέπλο, ένα ηχητικό σύμπαν που προσκαλεί τον ακροατή όχι μόνο να ακούσει, αλλά να ανακαλύψει – σαν να ψάχνει σε έναν λαβύρινθο γεμάτο πολύτιμα ευρήματα. Όμως, το “Nebulous Nights” δεν περιορίζεται στην ακουστική ευχαρίστηση. Είναι ένα μανιφέστο για τη σημασία της περιέργειας, της κριτικής σκέψης, και της εξερεύνησης του άγνωστου. Σε έναν κόσμο που συχνά πιέζει τη φαντασία μας να χωρέσει σε προκαθορισμένα καλούπια, το άλμπουμ αυτό μας ζητά να ανοίξουμε τα μάτια μας στο μυστήριο – να σταθούμε, όπως λέει και ο Αϊνστάιν, έκθαμβοι μπροστά στο άγνωστο, γιατί από αυτό πηγάζει κάθε τέχνη και επιστήμη. Αυτό είναι το απόλυτο (και κυριολεκτικά και μεταφορικά) “chill-out” άλμπουμ των 00s.
Rafael Anton Irisarri – FAÇADISMS
Ένα drone μοιάζει να είναι η ιδανική ηχητική γλώσσα για να αποτυπώσει την τριβή του χρόνου. Οι εκτεταμένοι του τόνοι προσφέρουν την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας, αλλά η σταδιακή φθορά τους οδηγεί στην αποσύνθεση. Στο εναρκτήριο κομμάτι, οι συγχορδίες αναδύονται από το τίποτα, αναρριχώνται σε ύψη που θυμίζουν τους ορόφους του Πύργου της Βαβέλ, μόνο για να καταρρεύσουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος. Το ίδιο μοτίβο θα μπορούσε να περιγράψει πόλεις, έθνη και ιδεολογίες, που άλλοτε ακμάζουν, μόνο για να διαλυθούν στη σκόνη της ιστορίας. Όταν αναδύεται η πρώτη διακριτή μελωδία κιθάρας στο “A Little Grace Is Abundance” – ένας τίτλος που μοιάζει με ψίθυρο ελπίδας – γίνεται ξεκάθαρο ότι η μελωδία αυτή δεν θα αντηχήσει για πολύ. Και σε αυτό έγκειται η ομορφιά και το μήνυμά της: η παροδικότητα δίνει νόημα, όπως κάθε στιγμιαία λάμψη σε έναν κόσμο που φθείρεται. Το “Control Your Soul’s Desire for Freedom”, με τη συμμετοχή της Julia Kent στο βιολοντσέλο και της Hannah Elizabeth Cox στα φωνητικά, μοιάζει να προσπαθεί να προφυλάξει τον πολίτη μιας υποτιθέμενης δημοκρατίας από την απογοήτευση. Η μουσική, αν και πένθιμη, έχει μια λάμψη, μια μεγαλοπρέπεια, σαν το όνειρο που υπόσχεται πολλά αλλά σπάνια πραγματοποιείται. Η θλίψη και η γοητεία συνυπάρχουν εδώ – σαν να συνθέτει ο Irisarri έναν επιτάφιο, αλλά με την πίστη ακόμη ζωντανή, θυμίζοντας μια κηδεία χωρίς σώμα, επειδή τα λείψανα δεν βρέθηκαν ποτέ. Η σκοτεινή δίνη του “Hollow” γίνεται ακόμη πιο έντονη μετά την πλούσια υφή του “Control”. Εδώ, η μουσική απογυμνώνεται, αφήνοντας μόνο τη βασική της αρχιτεκτονική – μια κατασκευή χωρίς κατοίκους, ένας άδειος σκελετός. Στο “Forever Ago Is Now”, οι χορδές μοιάζουν να φωτίζουν το σκοτάδι, θυμίζοντας ότι η αναπροσαρμογή μπορεί να οδηγήσει σε έναν καλύτερο δρόμο. Ένα όνειρο μπορεί ακόμα να γίνει πραγματικότητα – αν αρκετοί βρουν το θάρρος να δράσουν.
Merely & Malibu – Essential Mixtape
Το “Essential Mixtape”, μια συνεργασία μεταξύ της Γαλλίδας παραγωγού Malibu και της Σουηδής Merely (Kristina Florell), μοιάζει να ξεκινά σαν ένα όνειρο που δεν ξέρεις αν το ζεις ή αν θυμάσαι. Τα πρώτα δευτερόλεπτα γεμίζουν με τιτιβίσματα πουλιών, το ελαφρύ κλικ ενός αναπτήρα ή μιας κασέτας που αρχίζει να παίζει, και τον ήχο ενός αυτοκινήτου που τρέχει – ο αέρας που σφυρίζει, λάστιχα πάνω σε χαλίκι, ο μετρονόμος ενός φλας που αναβοσβήνει. Κάπου εκεί, μακρινές φωνές αρχίζουν να ψιθυρίζουν χρώματα: «Ο μωβ ουρανός…», «το μπλε του ωκεανού…», «το κόκκινο της φωτιάς…». Ένας synth ήχος, διάφανος σαν νερό, κυλάει στο βάθος καθώς η συζήτηση συνεχίζεται: «Το μπλε της αυγής…», «το κίτρινο του ήλιου…». «Όχι, δεν θέλουμε περισσότερο κίτρινο». Ένα παράθυρο αυτοκινήτου κατεβαίνει και, ξαφνικά, ο ωκεανός συγκρούεται με τη γη – μια στιγμή χαοτικής ομορφιάς που σβήνει καθώς το ρεύμα απομακρύνεται από την ακτή. Το mixtape αυτό γεννήθηκε σε ένα ταξίδι των δύο φιλενάδων στη νότια Σουηδία, μια περιπλάνηση όπου οι ηχογραφήσεις πεδίου συνδυάζονται με samples, αιθέρια synths, σύννεφα αντήχησης και φωνές που απλώνονται και επιβραδύνονται, μοιάζοντας με αγγελικούς θρήνους. Στην προσωπική τους δουλειά, τόσο η Malibu όσο και η Merely παίρνουν pop μελωδίες και τις επανερμηνεύουν σε συνθέσεις που μοιάζουν ασύμμετρες, σαν να στροβιλίζονται ανάμεσα στον ρομαντισμό και την ελεύθερη έκφραση. Υπάρχει μια φανερή συγγένεια ανάμεσα στις νοσταλγικές, ατμοσφαιρικές επεξεργασίες της Merely, που ανεβάζει στο Bandcamp, και την ευφορική δουλειά της Malibu, από το alter ego της dj lostboi μέχρι την belmont girl, όπου όλες οι συνθέσεις παντρεύονται με μια lo-fi αισθητική: ήχοι αυτοκινήτων σε βρεγμένους δρόμους, φώτα πόλεων που φαίνονται από το παράθυρο ενός αεροπλάνου, ή ένα εγκαταλελειμμένο παραλιακό σπίτι που μοιάζει να το καταπίνει η θάλασσα. Το “Essential Mixtape” είναι μια ακουστική ανάμνηση ενός ταξιδιού, μιας θάλασσας που μιλά, μιας φύσης που ανασαίνει, μιας φιλίας που εκτείνεται πέρα από τις λέξεις.
☞︎ Για περισσότερες σπουδαίες ambient κυκλοφορίες από το 2024 ψάξτε και εδώ: Τα 50 καλύτερα άλμπουμ του 2024
Το 2024 μάς έφερε πολλή μουσική, αλλά και άλμπουμ που μοιάζουν με θραύσματα ονείρων, κομμάτια ενός κόσμου που ξεγλιστρά από την ποπ γλώσσα και φωλιάζει κάπου ανάμεσα στις σκιές και το φως. Δεν είναι ήχοι, είναι αίσθηση. Είναι το βάρος της βροχής πάνω από μια πόλη, η αντήχηση ενός κενού δωματίου, ο απόηχος ενός σύμπαντος που ποτέ δεν υπήρξε.
Σε αυτά τα άλμπουμ οι τόνοι μοιάζουν να αιωρούνται στο κενό, ενώ φωνές απόκοσμες – ή μήπως φανταστικές; – σέρνονται σαν ομίχλη μέσα από τα αυλάκια του βινυλίου. Δεν υπάρχουν αρχές ούτε τέλη· μόνο η αίσθηση ότι η μουσική είναι ζωντανή, μια μορφή που αναπνέει και αλλάζει σχήμα κάθε φορά που την αγγίζεις, ακούγοντάς την.
Lapsed Pacifist – Hypatia
Το “Hypatia”, το ντεμπούτο άλμπουμ του Colin Dunkerley με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Lapsed Pacifist, μοιάζει με αργά σκαλισμένο γλυπτό ήχων – ένας φόρος αγάπης και υπομονής, φτιαγμένος στον χρόνο που «κερδίζει» ανάμεσα στις υποχρεώσεις του. Την ημέρα, ο Dunkerley φορά τη στολή του επαγγελματία ηχολήπτη, ρυθμίζοντας μικρόφωνα και συντονίζοντας αρμονίες για άλλους, ενώ κρυφά ονειρεύεται τη στιγμή που κάποιος άλλος ηχολήπτης θα κάνει το ίδιο για εκείνον. Με το “Hypatia”, όμως, βρίσκει καταφύγιο στο roster της A Strangely Isolated Place, όπου τα κύματά του από =συνθεσάιζερ – συχνά αιωρούμενα πάνω από τον υπόκωφο, ατίθασο βόμβο των sawtooth τόνων – ξεδιπλώνονται σε μελωδίες που λιώνουν σε ψηφιακή σκόνη προτού καν τις προλάβεις. Κομμάτια όπως το “Almost Remembered” ταξιδεύουν πάνω σε φασματικές, γυάλινες αποχρώσεις, οδηγώντας τον ακροατή σε έναν αιθέριο ορίζοντα που μοιάζει να του διαφεύγει συνεχώς. Από την άλλη, το φινάλε, το “Garden”, δεν φέρνει καμία κάθαρση, αλλά γίνεται το soundtrack μιας αποκάλυψης – μιας εξερεύνησης σε έναν ηχητικό κόσμο που δεν ξέρεις αν είναι φιλικός ή εχθρικός. Όπως κάθε αριστουργηματική κυκλοφορία της ASIP, η ένταση διαχέεται σε κάθε στροφή. Η ατμόσφαιρα είναι πλούσια και γαλήνια, όμως κάτω από κάθε σύνθεση σιγοβράζει μια ανησυχία, μια μικρή υπενθύμιση ότι η ομορφιά είναι πάντα εύθραυστη. Για κάποιους, αυτή η λεπτή ένταση μπορεί να είναι εμπόδιο. Όμως το πρώτο βήμα του Lapsed Pacifist βρίσκει την ομορφιά στην αβεβαιότητα, ζητώντας από τον ακροατή να αντιμετωπίσει το άγνωστο χωρίς φόβο, γιατί – πραγματικά – τι άλλο μπορούμε να κάνουμε σ’ αυτόν τον κόσμο;
Dynastor – The Dream Collector I
Αυτό το άλμπουμ αντλεί την έμπνευσή του από όνειρα που ο δημιουργός Maurits Nieuwenhuis καταγράφει επιμελώς εδώ και έξι χρόνια. Σε κάθε νύχτα που περνούσε, βυθιζόταε σε κόσμους που γεννιούνται από τη φαντασία, κόσμους όπου η κατάκτηση του ελέγχου τους φαντάζει σαν μια τέχνη αρχαία και μυστηριακή. Αυτό το άυλο πεδίο, γεμάτο παραδοξότητες και δυνατότητες, τον ενέπνευσε βαθιά. Κάπου εκεί, στη δική του φαντασία, εμφανίζεται ένας μυθικός συλλέκτης εντόμων· όχι από αυτά που πετούν στις σκιές, αλλά από εκείνα που είναι φτιαγμένα να ζουν στα όνειρα. Ο συλλέκτης περιπλανιέται στις εσοχές της λήθης, συγκεντρώνοντας όνειρα και σημειώσεις από ένα ημερολόγιο 6+ χρόνων που έχουν ήδη διαγραφεί από τη μνήμη της καθημερινότητας. Στο βιβλίο του, μια αλλόκοτη συλλογή από κόσμους που υπήρξαν μόνο για μια στιγμή – κατακερματισμένες πραγματικότητες, θραύσματα φαντασίας – ζωντανεύει ξανά, όχι σαν ανάμνηση, αλλά σαν μοναδικό μουσικό έργο τέχνης.
Saapato – On Fire Island
Παρά την παρουσία του “On Fire Island” ως επίγειου παράδεισου ηδονιστικών ambient ξεφαντωμάτων, ο Brendan Principato δημιουργεί εκεί μια γαλήνη που μοιάζει να κρύβεται πίσω από τα κύματα της υπερβολής. Το άλμπουμ μοιάζει με έναν ακουστικό περίπατο στη φύση, μέρα μεσημέρι. Είναι η αίσθηση του αέρα που διαπερνά τα δάχτυλα, μεταφρασμένη σε ψιθυριστές πινελιές συνθεσάιζερ. Οι τίτλοι των κομματιών ανοίγουν παράθυρα στο περιεχόμενό τους· το “Midday Storm Dissolving” ξεκινά με ηχογραφήσεις μιας καταιγίδας που λούζει τις πλούσιες κορυφές των δέντρων, μόνο για να μεταμορφωθούν οι σταγόνες σε τρεμάμενες, ψηφιακές νότες που στροβιλίζονται σαν χορεύτριες στον άνεμο. Το “Ebbing (Shoreline, Dunes, Butterflies, Silence)” φέρνει τους ήχους των κυμάτων, μικρόφωνα που γράφουν την άμμο, σιωπές που αναπνέουν μέσα σε έναν ψηφιακό καμβά. Αλλά το 17λεπτο τελευταίο κομμάτι, με τον τίτλο που κλείνει όλο το έργο, είναι εκεί που ο Principato βρίσκει την απόλυτη έκφραση. Οι μελωδίες του απλώνονται και αναπνέουν, χαρίζοντας μια αυθεντική γαλήνη που σε απορροφά. Και, παρότι κάθε ambient άλμπουμ κινδυνεύει να κουράσει, το “On Fire Island” βρίσκει τη δική του διαχρονική ισορροπία – ένας τόπος όπου μπορούμε να επιστρέψουμε ξανά και ξανά, σαν να περπατάμε σε έναν κύκλο που δεν κλείνει ποτέ, όπου ο χρόνος κυματίζει και τα κύματα τραγουδούν μνήμες που ποτέ δεν ζήσαμε.
Alora Crucible – Oak Lace Apparition
Ο Toby Driver, ένας μουσικός ταξιδιώτης που χτίζει κόσμους με κάθε του έργο, καταφέρνει πάντα να προκαλεί εκείνη την παράξενη αίσθηση του οικείου – σαν να συναντάς έναν παλιό φίλο που φέρνει μαζί του ιστορίες από μέρη που δεν έχεις πάει ποτέ. Υπάρχει σίγουρα μια τεχνική εξήγηση για το τι κάνει τις συνθέσεις του τόσο ξεχωριστές, αλλά η αλήθεια είναι ότι η μουσική του αγγίζει εκείνο το ονειρικό πεδίο που πλέει ανάμεσα στο αφηρημένο και το απόλυτα ξεκάθαρο, γεμάτη εμπιστοσύνη στη μουσική ως γέφυρα προς το παράξενο και το υπερβατικό. Όταν οι Alora Crucible έκαναν το ντεμπούτο τους με το “Thymiamatascension” το 2021, όλα φάνηκαν αμέσως αναγνωρίσιμα ως μέρος του Driver-σύμπαντος. Το έργο αποτύπωνε την αγάπη του για το αναλογικό και το μυστηριακό, προσθέτοντας ταυτόχρονα το βάθος του chamber μουσικού σχήματος που το υποστήριζε. Ήταν όμως περισσότερο μια φυσική επέκταση της προσωπικής του δισκογραφίας παρά ένας εντελώς νέος προορισμός. Με το “Oak Lace Apparition”, όμως, οι Alora Crucible ανοίγουν μια πύλη προς έναν εντελώς διακριτό κόσμο. Το New Age εδώ εξελίσσεται από κιθαριστικά τοπία σε περίπλοκες νεοκλασικές συνθέσεις που αγγίζουν το post-minimalism και τη jazz της ECM, χωρίς να χάνει τον δικό του χαρακτηριστικό παλμό. Αλλά πέρα από τις τεχνικές επιδείξεις και τις δεξιοτεχνικές συνθέσεις, το “Oak Lace Apparition” αγγίζει κάτι βαθύτερο: έχει την καθαρότητα και την ελαφρότητα που βρίσκει κανείς στη μουσική δωματίου όταν είναι στα καλύτερά της. Οι μελωδίες του κυλούν σαν ρυάκι, οι εξελίξεις του είναι τόσο φυσικές όσο η ανάσα του ανέμου. Παρά τις ενίοτε σκοτεινές αποχρώσεις, το άλμπουμ αυτό αναδύει μια αίσθηση καθαρτήριας γαλήνης, φέρνοντας τον ακροατή πιο κοντά στη φύση, στον κόσμο και, ίσως, στον εαυτό του.
Henrik Meierkord – Proscenium
Ο Σουηδός Henrik Μeierkord, ένας συνθέτης που μοιάζει να αντλεί ήχους από το ίδιο το υλικό των αναμνήσεων, ξεκινά συνήθως τις μουσικές του δημιουργίες από το τσέλο, αφήνοντας στρώματα άλλων εγχόρδων – το κοντραμπάσο, το βιολί – να χτίζουν σιγά-σιγά έναν ονειρικό ιστό. Όμως, η διαδικασία του δεν ακολουθεί πάντα κανόνες· συχνά, αφήνεται στην παρόρμηση, στο ανεξήγητο, αφήνοντας έναν συνθεσάιζερ, ένα πιάνο ή ακόμη και ένα απλό πείραμα να δώσουν την αρχική ώθηση. Στο άλμπουμ “Proscenium”, ο Meierkord συγκέντρωσε συνθέσεις που μοιάζουν να γεννήθηκαν από την ίδια την καρδιά της νοσταλγίας και του πόθου για έναν άλλο κόσμο. Εύθραυστα πιάνα, συναισθηματικά έγχορδα και ένα βιολοντσέλο που μοιάζει να αναπνέει γη υφαίνουν σκηνές ονειρικές – στιγμές που ανακαλούν αχνές, γλυκόπικρες εμπειρίες, τόσο αληθινές όσο και ανέφικτες.
KMRU – Natur
Το “Natur” του Kamaru μοιάζει με ένα παράθυρο σε έναν κόσμο που βλέπει και ακούει διαφορετικά· έναν κόσμο όπου οι καθημερινοί ήχοι, αυτοί που εμείς προσπερνάμε, γίνονται πλούσιοι και γεμάτοι δράμα. Είναι ένας δίσκος που σε μαθαίνει να ακούς αυτό που εκείνος ακούει – να βλέπεις τη μουσική στις ρωγμές της πραγματικότητας. Η εμπειρία ξεκινά με έναν θολό, ζεστό παλμό, σαν να αναδύεται μια αδιόρατη ομίχλη από την επιφάνεια της σκέψης. Τα πρώτα δεκαπέντε λεπτά αγκαλιάζουν τον ακροατή, παρασύροντάς τον σε μια αχανή ατμοσφαιρική θάλασσα όπου οι φυσικοί ήχοι μπλέκονται με ηχογραφήσεις πεδίου που μοιάζουν να αναπνέουν, να ζουν, να αφηγούνται. Αυτή η ακουστική αγκαλιά οδηγεί προοδευτικά σε ένα υπνωτιστικό κρεσέντο, όπου οι ήχοι μοιάζουν να στροβιλίζονται σε έναν χορό συναισθημάτων. Οι μικρο-θόρυβοι είναι πανταχού παρόντες, σιωπηλοί συνοδοιπόροι, ποτέ όμως τόσο τραχείς ώστε να διαταράξουν τη ροή. Το τέλος του άλμπουμ προσφέρει κάτι σχεδόν συμπαντικό, μια απλωμένη αντήχηση που ανοίγει την πόρτα προς το σύμπαν – μια διασύνδεση με το κοσμικό και το άπειρο. Η μουσική του Kamaru εδώ είναι μια μυστηριώδης, ασκητική περιπλάνηση που αναδεύει τη ψυχή, σηκώνοντάς την ψηλά, εκεί που ο θόρυβος γίνεται ησυχία και η σιγή αποκτά νόημα.
Olli Aarni – Yö Näkyy
Το άλμπουμ είναι μια αργή, σχεδόν τελετουργική εξερεύνηση του χρόνου και του χώρου, απλωμένη σε δύο μεγάλες συνθέσεις όπου τα tapeloops κυριαρχούν σαν αιώνιοι, κυκλικοί ψίθυροι. Σαν να ακούς τον ήχο μιας μνήμης που δεν μπορείς να θυμηθείς πλήρως, μικρά αποσπάσματα και μακρόσυρτα κύματα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν, αλληλεπιδρώντας σαν παλίρροιες που αφήνουν ίχνη στην άμμο του μυαλού. Αυτή η ρυθμική, αργή ροή δημιουργεί ακουστικούς χώρους που μοιάζουν σαν δωμάτια του ονείρου – μέρη όπου ο ακροατής μπορεί να βυθιστεί και να νιώσει μια ασύλληπτη οικειότητα. Η τρυφερή απαλότητα της δουλειάς του καλλιτέχνη, σαν το χάδι μιας αόρατης παρουσίας, σε παρασέρνει, αποκαλύπτοντας μια φωνή μοναδική, γεμάτη ειλικρίνεια και θραύσματα από έναν κόσμο φτιαγμένο από ήχους που αναπνέουν. Ο χρόνος μέσα στις συνθέσεις του μοιάζει να σταματά και να συνεχίζει ταυτόχρονα, μια παύση και μια συνέχεια που σε κρατούν σε μια παράξενη, ευχάριστη αιώρηση. Αυτό που σε αγγίζει περισσότερο, όμως, είναι η αίσθηση πως κάθε loop, κάθε επανάληψη, είναι ένας καθρέφτης μιας βαθύτερης, πιο προσωπικής αφήγησης – μια ανάμνηση που ψιθυρίζεται πίσω από τα κύματα των ήχων.
Röyksopp – Nebulous Nights (An Ambient Excursion into Profound Mysteries)
Το “Nebulous Nights” είναι η απόκοσμη, ατμοσφαιρική επανερμηνεία της προηγούμενης σειράς άλμπουμ “Profound Mysteries” – ένα ambient ταξίδι που ηχογραφήθηκε ζωντανά, απογυμνωμένο και ωμό, αλλά γεμάτο αναλογική ζεστασιά. Είναι ένα νυχτερινό ταξίδι που αντηχεί φόρους τιμής, κρυμμένες αναφορές και θραύσματα του μυθολογικού κόσμου των Röyksopp. Όλα περιτυλιγμένα σε ένα εσωτεριστικό πέπλο, ένα ηχητικό σύμπαν που προσκαλεί τον ακροατή όχι μόνο να ακούσει, αλλά να ανακαλύψει – σαν να ψάχνει σε έναν λαβύρινθο γεμάτο πολύτιμα ευρήματα. Όμως, το “Nebulous Nights” δεν περιορίζεται στην ακουστική ευχαρίστηση. Είναι ένα μανιφέστο για τη σημασία της περιέργειας, της κριτικής σκέψης, και της εξερεύνησης του άγνωστου. Σε έναν κόσμο που συχνά πιέζει τη φαντασία μας να χωρέσει σε προκαθορισμένα καλούπια, το άλμπουμ αυτό μας ζητά να ανοίξουμε τα μάτια μας στο μυστήριο – να σταθούμε, όπως λέει και ο Αϊνστάιν, έκθαμβοι μπροστά στο άγνωστο, γιατί από αυτό πηγάζει κάθε τέχνη και επιστήμη. Αυτό είναι το απόλυτο (και κυριολεκτικά και μεταφορικά) “chill-out” άλμπουμ των 00s.
Rafael Anton Irisarri – FAÇADISMS
Ένα drone μοιάζει να είναι η ιδανική ηχητική γλώσσα για να αποτυπώσει την τριβή του χρόνου. Οι εκτεταμένοι του τόνοι προσφέρουν την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας, αλλά η σταδιακή φθορά τους οδηγεί στην αποσύνθεση. Στο εναρκτήριο κομμάτι, οι συγχορδίες αναδύονται από το τίποτα, αναρριχώνται σε ύψη που θυμίζουν τους ορόφους του Πύργου της Βαβέλ, μόνο για να καταρρεύσουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος. Το ίδιο μοτίβο θα μπορούσε να περιγράψει πόλεις, έθνη και ιδεολογίες, που άλλοτε ακμάζουν, μόνο για να διαλυθούν στη σκόνη της ιστορίας. Όταν αναδύεται η πρώτη διακριτή μελωδία κιθάρας στο “A Little Grace Is Abundance” – ένας τίτλος που μοιάζει με ψίθυρο ελπίδας – γίνεται ξεκάθαρο ότι η μελωδία αυτή δεν θα αντηχήσει για πολύ. Και σε αυτό έγκειται η ομορφιά και το μήνυμά της: η παροδικότητα δίνει νόημα, όπως κάθε στιγμιαία λάμψη σε έναν κόσμο που φθείρεται. Το “Control Your Soul’s Desire for Freedom”, με τη συμμετοχή της Julia Kent στο βιολοντσέλο και της Hannah Elizabeth Cox στα φωνητικά, μοιάζει να προσπαθεί να προφυλάξει τον πολίτη μιας υποτιθέμενης δημοκρατίας από την απογοήτευση. Η μουσική, αν και πένθιμη, έχει μια λάμψη, μια μεγαλοπρέπεια, σαν το όνειρο που υπόσχεται πολλά αλλά σπάνια πραγματοποιείται. Η θλίψη και η γοητεία συνυπάρχουν εδώ – σαν να συνθέτει ο Irisarri έναν επιτάφιο, αλλά με την πίστη ακόμη ζωντανή, θυμίζοντας μια κηδεία χωρίς σώμα, επειδή τα λείψανα δεν βρέθηκαν ποτέ. Η σκοτεινή δίνη του “Hollow” γίνεται ακόμη πιο έντονη μετά την πλούσια υφή του “Control”. Εδώ, η μουσική απογυμνώνεται, αφήνοντας μόνο τη βασική της αρχιτεκτονική – μια κατασκευή χωρίς κατοίκους, ένας άδειος σκελετός. Στο “Forever Ago Is Now”, οι χορδές μοιάζουν να φωτίζουν το σκοτάδι, θυμίζοντας ότι η αναπροσαρμογή μπορεί να οδηγήσει σε έναν καλύτερο δρόμο. Ένα όνειρο μπορεί ακόμα να γίνει πραγματικότητα – αν αρκετοί βρουν το θάρρος να δράσουν.
Merely & Malibu – Essential Mixtape
Το “Essential Mixtape”, μια συνεργασία μεταξύ της Γαλλίδας παραγωγού Malibu και της Σουηδής Merely (Kristina Florell), μοιάζει να ξεκινά σαν ένα όνειρο που δεν ξέρεις αν το ζεις ή αν θυμάσαι. Τα πρώτα δευτερόλεπτα γεμίζουν με τιτιβίσματα πουλιών, το ελαφρύ κλικ ενός αναπτήρα ή μιας κασέτας που αρχίζει να παίζει, και τον ήχο ενός αυτοκινήτου που τρέχει – ο αέρας που σφυρίζει, λάστιχα πάνω σε χαλίκι, ο μετρονόμος ενός φλας που αναβοσβήνει. Κάπου εκεί, μακρινές φωνές αρχίζουν να ψιθυρίζουν χρώματα: «Ο μωβ ουρανός…», «το μπλε του ωκεανού…», «το κόκκινο της φωτιάς…». Ένας synth ήχος, διάφανος σαν νερό, κυλάει στο βάθος καθώς η συζήτηση συνεχίζεται: «Το μπλε της αυγής…», «το κίτρινο του ήλιου…». «Όχι, δεν θέλουμε περισσότερο κίτρινο». Ένα παράθυρο αυτοκινήτου κατεβαίνει και, ξαφνικά, ο ωκεανός συγκρούεται με τη γη – μια στιγμή χαοτικής ομορφιάς που σβήνει καθώς το ρεύμα απομακρύνεται από την ακτή. Το mixtape αυτό γεννήθηκε σε ένα ταξίδι των δύο φιλενάδων στη νότια Σουηδία, μια περιπλάνηση όπου οι ηχογραφήσεις πεδίου συνδυάζονται με samples, αιθέρια synths, σύννεφα αντήχησης και φωνές που απλώνονται και επιβραδύνονται, μοιάζοντας με αγγελικούς θρήνους. Στην προσωπική τους δουλειά, τόσο η Malibu όσο και η Merely παίρνουν pop μελωδίες και τις επανερμηνεύουν σε συνθέσεις που μοιάζουν ασύμμετρες, σαν να στροβιλίζονται ανάμεσα στον ρομαντισμό και την ελεύθερη έκφραση. Υπάρχει μια φανερή συγγένεια ανάμεσα στις νοσταλγικές, ατμοσφαιρικές επεξεργασίες της Merely, που ανεβάζει στο Bandcamp, και την ευφορική δουλειά της Malibu, από το alter ego της dj lostboi μέχρι την belmont girl, όπου όλες οι συνθέσεις παντρεύονται με μια lo-fi αισθητική: ήχοι αυτοκινήτων σε βρεγμένους δρόμους, φώτα πόλεων που φαίνονται από το παράθυρο ενός αεροπλάνου, ή ένα εγκαταλελειμμένο παραλιακό σπίτι που μοιάζει να το καταπίνει η θάλασσα. Το “Essential Mixtape” είναι μια ακουστική ανάμνηση ενός ταξιδιού, μιας θάλασσας που μιλά, μιας φύσης που ανασαίνει, μιας φιλίας που εκτείνεται πέρα από τις λέξεις.
☞︎ Για περισσότερες σπουδαίες ambient κυκλοφορίες από το 2024 ψάξτε και εδώ: Τα 50 καλύτερα άλμπουμ του 2024
