Δημοσιογράφοι, σχολιαστές και άνθρωποι κοιτούν την υπηρεσία που παλαιότερα γνωρίζαμε ως Twitter και αναρωτιούνται αν ήρθε η ώρα της αποχώρησης. Ακόμα και πριν ο Έλον Μασκ αναλάβει τον έλεγχο, η τοξικότητα ήταν ανεξέλεγκτη και οι «επιλεκτικά εφαρμοζόμενες αρχές ελευθερίας του λόγου» του Μασκ έκαναν τα πράγματα χειρότερα. Οι πανταχού παρούσες διαφημίσεις, συχνά χαμηλής ποιότητας που προωθούσαν clickbait ή έναν υποψήφιο που δεν θα ψηφίζατε ποτέ κατέστρεψαν ακόμα περισσότερο την εμπειρία. Παρ’ όλα αυτά, το X συνέχισε να φαίνεται ως ο μοναδικός χώρος με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για πολλούς το κόστος της αλλαγής φαινόταν υπερβολικά μεγάλο.

Μέχρι τις 5 Νοεμβρίου… Μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές ξαφνικά πολλοί αποφάσισαν ότι ήθελαν να βρεθούν σε ένα δίκτυο που δεν θα προωθούσε τις αναρτήσεις του δισεκατομμυριούχου φίλου του εκλεγμένου Προέδρου. Αυτοί οι άνθρωποι ανακάλυψαν μία εναλλακτική: μία ανοιχτού κώδικα υπηρεσία δύο ετών που προέκυψε κυριολεκτικά από το Twitter και ονομάζεται Βluesky. Σε λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα οι αριθμοί της εκτοξεύτηκαν από 14 εκατομμύρια σε 20 εκατομμύρια χρήστες με ρυθμό αύξησης ένα εκατομμύριο την ημέρα.

Το Bluesky έγινε αμέσως ο πιο δελεαστικός προορισμός για τους απογοητευμένους χρήστες του X. Ακόμα περισσότερο από το Threads της Meta, το οποίο χάρη στην αξιοποίηση των χρηστών του Instagram διαθέτει 275 εκατομμύρια χρήστες και ισχυρίζεται ότι έχει κερδίσει 15 εκατομμύρια από αυτούς μόνο αυτόν τον μήνα. Ένα πρόβλημα με το Threads, ωστόσο είναι ότι έχει συνειδητά μειώσει την πολιτική θεματολογία και τα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο, δύο βασικούς πυλώνες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μικρής φόρμας. Επιπλέον σε συμφωνία με τη φιλοσοφία του αλγόριθμου της Meta, το Threads χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο που ανταμείβει αναρτήσεις τύπου «clickbait».

Στο Bluesky τα πράγματα είναι διαφορετικά. Φαίνεται πως ακόμα υπάρχει το δικαίωμα της επιλογής για τον χρήστη. Επίσης έχει έναν μακροπρόθεσμο στόχο. Αυτός δεν είναι να αναδημιουργήσει το κλασικό Twitter, αλλά να επαναπροσδιορίσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με βάση την αρχή της διαφάνειας και του ελέγχου από τους χρήστες. Θυμάστε την κουλ αίσθηση που είχε το ίντερνετ πριν οι μεγάλες εταιρείες γίνουν μονοπωλιακές και κακόβουλες; Αυτή είναι η αντίληψη του Bluesky: μια ψηφιακή εκδοχή του «χίπικου ονείρου».

Η φράση-κλειδί για τα μέλη του είναι η «ριζική διαφάνεια»

Για να καθαρίσει την πλατφόρμα από παρανομίες και κακοποιούς το Bluesky έχει προσλάβει εξωτερικούς συνεργάτες για να υποστηρίξουν την ομάδα των περίπου 20 υπαλλήλων που εργάζονται αυτή τη στιγμή. Προσεχώς το μεγαλύτερο μέρος της εποπτείας του περιεχομένου αναμένεται να γίνει μέσω της κοινότητας. Λόγω του ανοιχτού σχεδιασμού του Bluesky, εξωτερικοί προγραμματιστές μπορούν να δημιουργήσουν συστήματα που εφαρμόζουν τα δικά τους πρότυπα. Όταν αυτό το σύστημα αναπτυχθεί πλήρως, οι χρήστες θα μπορούν να επιλέξουν το επίπεδο ελέγχου που ταιριάζει στις ανάγκες τους.

Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι η εκδοχή της επαλήθευσης χρηστών από το Bluesky. Αντί οι υπάλληλοι της εταιρείας να κάνουν τον έλεγχο, οι χρήστες μπορούν να ενσωματώσουν το δικό τους domain στη διεύθυνση του προφίλ τους υποδηλώνοντας έτσι την αξιοπιστία τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι περίπου το ένα τέταρτο της Γερουσίας των ΗΠΑ βρίσκεται ήδη στο Bluesky.

Ένας μεγάλος υποστηρικτής του Bluesky είναι ο δημοσιογράφος και ιδρυτής του Techdirt, Μάικλ Μάσνικ. Αυτό δεν είναι τυχαίο, καθώς ήταν το άρθρο του το 2019 με τίτλο “Πρωτόκολλα, Όχι Πλατφόρμες: Μια Τεχνολογική Προσέγγιση για την Ελευθερία του Λόγου” που ενέπνευσε τον τότε CEO του Twitter, Τζακ Ντόρσεϊ να ξεκινήσει το Bluesky ως εσωτερικό πρότζεκτ. Μετά την εξαγορά του Twitter από τον Μασκ, το Bluesky έγινε ανεξάρτητο. Ο Μάσνικ εντάχθηκε πρόσφατα στο διοικητικό συμβούλιο του Bluesky, αλλά διευκρινίζει ότι οι δηλώσεις του εκφράζουν προσωπικές απόψεις. Εντυπωσιάζεται από τον τρόπο με τον οποίο η ομάδα του Bluesky υλοποιεί το θεωρητικό πλαίσιο που είχε αρχικά σχεδιάσει.

Καθώς το Bluesky μεγαλώνει, οι προκλήσεις γίνονται πιο απαιτητικές. Θα καταφέρει να μην «τα κάνει θάλασσα»;

Η απάντησή της CEO του Bluesky, Τζέι Γκράμπερ, είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσει τους χρήστες είναι να τους δώσει τη δυνατότητα να φύγουν, παίρνοντας μαζί τους το δίκτυο επαφών και τη δραστηριότητά τους. Αν είναι δυσαρεστημένοι με το Bluesky, μπορούν να μεταφερθούν αλλού διατηρώντας την ψηφιακή τους ταυτότητα.

Όλα αυτά ακούγονται υπέροχα. Τα μεγάλα κοινωνικά δίκτυα δεν ξεκίνησαν με στόχο να γίνουν τόσο τοξικά, αυτό απλώς συνέβη ως συνέπεια της επιδίωξης του κέρδους. Υποστηρίζεται ότι το Bluesky, το οποίο είναι μια εταιρεία κοινής ωφέλειας έχει σχεδιαστεί για να αντιστέκεται σε τέτοιους πειρασμούς, ακόμα κι αν χρηματοδοτείται από επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων που από τη φύση τους ενδιαφέρονται για το κέρδος. «Οι επενδυτές που επιλέξαμε είναι ενθουσιασμένοι με το οικοσύστημα ανοικτής ανάπτυξης που δημιουργούμε και είναι φιλοσοφικά αφοσιωμένοι στη δημιουργία ενός νέου παραδείγματος για τα κοινωνικά δίκτυα».

Θα ήταν εξαιρετικό αν το όραμα των ανθρώπων της εταιρείας μπορέσει να υλοποιηθεί. Αυτό θα σήμαινε ένα ακμάζον οικοσύστημα εξίσου ανοιχτών κοινωνικών πλατφορμών, όπου ο ανταγωνισμός θα οδηγούσε το επίπεδο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης όλο και ψηλότερα.

*Με στοιχεία από το Wired.

 

➪ Διαβάστε επίσης: Πώς οι πλατφόρμες κατάφεραν να πάρουν απόσταση από τις αμερικανικές εκλογές του 2024