Ο Ίλον Μασκ έχει καταφέρει να αλλάξει πάρα πολλά στον κόσμο του 2025 με κινήσεις χειρουργικής ακρίβειας. Η απόκτηση του Twitter (νυν Χ) έδειξε τον δρόμο παρ΄ότι επιχειρηματικά γνώριζε καλά πως δε θα του αποφέρει άμεσο κέρδος. Κατάφερε όμως να έχει ένα “όπλο χειραγώγησης” της κοινής γνώμης. Αυτός ήταν ο στόχος του και για να τα καταφέρει άλλαξε τον χαρακτήρα του Twitter, κάνοντας εκατοντάδες απολύσεις με το “καλημέρα”. Τα θέματα ελέγχου και “ηθικής” πέρασαν σε δεύτερη μοίρα κι όπως φαίνεται αυτή ήταν μόνο η αρχή …
Μετά την εμφατική νίκη – επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο παρατηρείται μία στροφή των κολοσσών της Τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Η αποχώρηση χιλιάδων χρηστών από το Χ με προορισμό το Bluesky έδειξε μία διέξοδο για τους χρήστες, αλλά δεν είναι αρκετή. Την πολιτική μου όμως αλλάζει κι ο Ζάκεμπεργκ (Facebook, Instagram, Threads) με αποτέλεσμα να γιγαντώνεται η σύγχυση και να δημιουργείται ένα κίνημα με σύνθημα το “cancel” προς όλα αυτά τα Μέσα, που νιώθουν πως πλέον δεν τους σέβονται. Η πραγματικότητα είναι πως αρκετοί έχουν δομήσει τη ζωή και την εργασία τους με τέτοιον τρόπο που είναι εξαιρετικά δύσκολα να αποχωρήσουν ακόμα κι αν διαφωνούν. Τα περιθώρια ευελιξίας είναι ελάχιστα.
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης δημιουργήθηκαν προκειμένου να ξεπεράσουν τα σύνορα και τον σκόπελο της απόστασης και να δημιουργήσουν γέφυρες ενδιαφερόντων και συνεργασίας. Θεωρητικά στην αφετηρία τους ήταν ένα μέσο για τους πολλούς. Η διαρκής “μετατόπιση” του αλγορίθμου σε συνδυασμό με την “εξόρυξη δεδομένων” έχει μεταβάλει αυτήν την πραγματικότητα και την έχει μετατρέψει σε ψευδαίσθηση. Οι CEO ποντάρουν στο επίπεδο εξάρτησης και εθισμού που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των πλατφορμών και των χρηστών. Δεν είναι εύκολο για τον καθένα να κάνει το βήμα, ειδικά αν σε πραγματικό χρόνο βιώνει τη μοναξιά.
Βρισκόμαστε όπως γίνεται κατανοητό σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η εκλογή Τραμπ έδωσε φτερά στον Μασκ που οργανώνει τα ταξίδια του στην Ευρώπη και προσπαθεί να επηρεάσει τις εξελίξεις σε χώρες-σταθμούς της Ευρώπης, όπως η Γερμανία. Αρκετοί χρήστες των social media δεν ενδιαφέρονται για όλα αυτά κι απλά σκρολάρουν στην αρχική τους σελίδα και “τσατάρουν”. Μάλιστα αυτή η προσέγγιση τους φαίνεται μακρινή και μάλλον υπερβολική. Δεν έχουν σκοπό να θυσιάσουν τη συνήθειά τους για να στείλουν κανένα μήνυμα σε κανέναν ηγέτη, σε καμία κυβέρνηση, σε κανέναν μεγιστάνα που νιώθει Homo Deus. Δεν τους αγγίζει όλη αυτή η συζήτηση περισσότερο από την κατάργηση των “φίλτρων ομορφιάς”.
Φυσικά όλα αυτά τα γνωρίζουν έμπειροι αναλυτές σε συνεργασία με ψυχολόγους και επικοινωνιολόγους προκειμένου να μεταφέρουν τη χάραξη στρατηγικής με ιδανικό τρόπος προς όφελός τους. Η καλοστημένη βιομηχανία συνδεόμενη άρρηκτα και με τη διαφήμιση έχει οικοδομήσει τέτοια θεμέλια που μόνο ένας σεισμός μεγατόνων (δε φαίνεται στο προσκήνιο) μπορεί να την κλονίσει. Σε όλη αυτή τη διαδρομή των 15 ετών, τα βήματα ήταν άρτια μελετημένα. Από τη δωρεάν πρόσβαση σε όλους, από τις διεθνείς κοινότητες, στην μεταβολή του αλγορίθμου, στα μπλε σηματάκια και στις επί πληρωμή συνδρομές για να μείνουν οι χρήστες – όχι τόσο υψηλής εμβέλειας – στο προσκήνιο. Αυτή η κλιμακούμενη αλλαγή φτάνει πλέον στο να αλλάξει τον χαρακτήρα των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.
Το 2025 αυτά μετατρέπονται σε οχήματα μισαλλοδοξίας και φανατισμού σαν μία αρένα που λειτουργεί εκτονωτικά, αντικραδασμικά ώστε να μην υπάρχουν τριγμοί στις κοινωνίες που δοκιμάζονται διαδοχικά. Κάποια στιγμή βοήθησαν τους ανθρώπους να οργανωθούν, να “αντιπολιτευτούν”, να διεκδικήσουν. Σήμερα όλα αυτά ανήκουν στη λήθη, μυρίζουν “ναφθαλίνη” και η μετ-εξέλιξη έχει άρωμα άκρατου καταναλωτισμού και σκοτεινής προπαγάνδας μακριά από αξίες που δόθηκαν ιστορικοί αγώνες, ώστε να θεωρηθούν κεκτημένα. Όλα αυτά θα έρθουν στη συζήτηση αργά ή γρήγορα και τότε στόχος είναι να μην επικρατήσει για άλλη μία φορά ιστορικά το “δόγμα του σοκ”.
