Από τις εκλογές στις ΗΠΑ και τον διορισμό του Μασκ ως συμβούλου του εκλεγμένου Προέδρου Τραμπ οι χρήστες έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με την πραγματικότητα ότι η πλατφόρμα X θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο προπαγάνδας για τον νέο πρόεδρο και την “ακροδεξιά” πολιτική του.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα σχετικά με το μέλλον του Bluesky είναι πώς μπορεί να αποφευχθεί μια επανάληψη του σεναρίου εξαγοράς τύπου Μασκ. Οι λογαριασμοί για το κόστος των διακομιστών και των προγραμματιστών θα πρέπει να πληρωθούν. Η ιστορία έχει δείξει πως αυτοί που επενδύουν κεφάλαια ενδέχεται να αποκτήσουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την πλατφόρμα προς όφελός τους. «Πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα παγιδευτούμε ξανά σε μια πλατφόρμα αφού έχουμε επενδύσει χρόνο για να χτίσουμε ένα κοινωνικό δίκτυο;». Οι προγραμματιστές του Bluesky γνωρίζουν το πρόβλημα και το μότο τους είναι ότι η ίδια η εταιρεία θα μπορούσε να γίνει ο «εχθρός» του μέλλοντος για την πλατφόρμα.

Για αυτό το Bluesky βασίζεται σε αποκεντρωμένο πρωτόκολλο, το ATprotocol που είναι η βάση της «Ατμόσφαιρας» (ATmosphere). Στην ATmosphere, μπορούν να δημιουργηθούν διάφορες εφαρμογές, όπως η πλατφόρμα Bluesky. Στην πράξη αυτή τη στιγμή το Bluesky είναι η μόνη εξέχουσα πλατφόρμα, αν και υπάρχουν ενδιαφέροντα projects που αναπτύσσονται δυναμικά. Τεχνικά, οποιοσδήποτε θα μπορούσε να δημιουργήσει μια νέα εφαρμογή ή ακόμα και να αντιγράψει τον κώδικα του Bluesky, καθώς συγκαταλέγεται στις ανοιχτού κώδικα.

Στα αποκεντρωμένα δίκτυα η ιδέα είναι ότι οι χρήστες μπορούν να συνεχίσουν να επικοινωνούν μεταξύ τους ανεξαρτήτως πλατφόρμας ή διακομιστή. Όμως, στο Bluesky, οι νέοι λογαριασμοί αποθηκεύονται αυτόματα σε διακομιστές του Bluesky και η μετακίνηση απαιτεί τεχνικές γνώσεις και πληρωμή για χώρο στον διακομιστή που δυσκολεύει την αλλαγή. Παρόλο που θεωρητικά το σύστημα είναι πιο ανοιχτό από το X, στην πράξη οι χρήστες εξαρτώνται από τη “μαζική μετακίνηση”, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει την επικοινωνία και τις κοινότητες.

Το Bluesky σχεδίασε ένα αποκεντρωμένο για να επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν τι είδους περιεχόμενο θέλουν να βλέπουν. Ορισμένες καινοτομίες περιλαμβάνουν:

1. Επισήμανση περιεχομένου (stacked moderation): Οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν να βλέπουν ή να κρύβουν περιεχόμενο που έχει επισημανθεί ως «αγενές», «παραπληροφόρηση», κ.λπ.

2. Αγορά αλγορίθμων: Οι χρήστες μπορούν να δημιουργούν και να επιλέγουν δικούς τους αλγορίθμους για τη ροή περιεχομένου.

3. Λίστες αποκλεισμού: Δημιουργούνται λίστες χρηστών που οι άλλοι μπορούν να επιλέξουν να μην βλέπουν.

Παρότι αυτές οι επιλογές δίνουν στους χρήστες μεγάλο έλεγχο, η εξουσία εξακολουθεί να συγκεντρώνεται σε ορισμένα άτομα που διαχειρίζονται τις λίστες και τους αλγορίθμους.

Το Bluesky έχει χτιστεί για να προσφέρει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στον κεντρικό έλεγχο από πλατφόρμες όπως το X, αλλά η σκληρή πραγματικότητα δείχνει ότι η εξουσία συγκεντρώνεται ξανά σε ορισμένους χρήστες και διαχειριστές. Αυτό το κάνει περισσότερο «αποκεντρωμένο» από το X, αλλά όχι εντελώς ελεύθερο από κινδύνους συγκέντρωσης εξουσίας.

Όσον αφορά τις κοινωνικές δυναμικές που δημιουργούνται το Bluesky διαφέρει ξεκάθαρα από το X σε διάφορους τομείς, ειδικά στον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες αντιμετωπίζουν όσους παραβιάζουν τους κοινωνικούς τους κανόνες. Στο X, μια κουλτούρα «call-out» (που συχνά χαρακτηρίζεται υποτιμητικά ως «κουλτούρα ακύρωσης») αναπτύχθηκε εν μέρει λόγω της αρχιτεκτονικής της πλατφόρμας.

Άνθρωποι έρχονται συνεχώς σε επαφή με άλλους που έχουν διαφορετικούς κοινωνικούς κανόνες, γεγονός που συχνά οδηγεί σε συγκρούσεις και ενδεχομένως δημόσιες επιπλήξεις, ή «call-outs». Αυτά συχνά συνοδεύονται από αυτό που η ερευνήτρια Alice Marwick περιγράφει ως «δικαιικά υποκινούμενη δικτυωμένη παρενόχληση», έναν τρόπο φίμωσης ανθρώπων μέσω της κινητοποίησης ομάδων που επιβάλλουν την αντίληψή τους για τους «σωστούς κανόνες».

Η εναλλακτική που προτείνει το Bluesky είναι να κάνει τους ανθρώπους με τους οποίους κάποιος συγκρούεται αόρατους για τον ίδιο και ενδεχομένως για άλλους στο δίκτυό του. Αυτή η προσέγγιση ενσαρκώνει το «η ελευθερία του λόγου δεν εγγυάται την ελευθερία της απήχησης».

Άτομα που αντιμετωπίζουν μεγάλο όγκο περιστατικών παρενόχλησης στο διαδίκτυο μπορεί να προστατευτούν καλύτερα στο Bluesky. Ταυτόχρονα, η εξατομικευμένη διαχείριση του περιεχομένου μπορεί να απομονώσει εκείνους που θέλουν να διεξάγουν δύσκολες αλλά αναγκαίες συζητήσεις, όπως για τον ρατσισμό ή τη γενοκτονία στη Γάζα (θέματα που προς το παρόν όπως έδειξαν έρευνες δεν υποβαθμίζονται στο Bluesky, δεδομένου ότι η πλατφόρμα έχει κυρίως κεντροαριστερό πληθυσμό).

Οι πολωτικές φωνές μπορεί να γίνουν αόρατες σε μια δημόσια σφαίρα που προτιμά να μην έρχεται αντιμέτωπη με αυτές, ακόμα κι αν η πολιτική πόλωση είναι μερικές φορές αναγκαία για να επιτευχθούν αλλαγές. Όπως γράφει η Diana Mutz για τα δημοκρατικά συστήματα είναι σημαντικό να υπάρχουν ευκαιρίες για διάλογο πέρα από τις διαφορές. Η πολιτική θεωρητικός Chantal Mouffe οραματίζεται ένα μοντέλο δημόσιου διαλόγου που είναι «αγωνιστικό» (agonistic) αντί «ανταγωνιστικό» (antagonistic), όπου οι πολίτες μπορούν να έρχονται σε πολιτικές αντιπαραθέσεις ώστε να φτάνουν σε μία «συγκρουσιακή συναίνεση» για την κοινωνία.

Αναρωτιόμαστε αν μεγάλες ανοιχτές πλατφόρμες όπως το X και το Bluesky είναι οι κατάλληλοι χώροι για αυτό. Είναι όμως σίγουρο ότι η αποκέντρωση του Bluesky δεν αφορά μόνο την τεχνολογία, αλλά επεκτείνεται και στις κοινότητες. Όπως έχει παρατηρήσει η ακαδημαϊκός Christina Dunbar-Hester σε αποκεντρωμένα δίκτυα όπως το Mastodon υπάρχει μια απώλεια της «συλλογικής συζήτησης».

Το Bluesky θεωρείται πιο ανθεκτικό σε “εχθρικές” εξαγορές σε σχέση με τις σημερινές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών. Υπάρχει, όπως λέει η Christine Lemmer-Webber (συνιδρυτής του ActivityPub), μια «αξιόπιστη έξοδος» μέσα στην Ατμόσφαιρα αν αλλάξει η ηγεσία, ωστόσο η εξουσία εξακολουθεί να συγκεντρώνεται στο Bluesky τόσο στην εταιρεία όσο και σε συγκεκριμένους χρήστες. Μόνο ο χρόνος θα δείξει πόσο αποτελεσματικές είναι οι «εξόδοι κινδύνου» και πώς θα εξελιχθεί το Bluesky ως η νέα «κεντρική πλατεία» του Διαδικτύου.

*Με στοιχεία από το Tech Policy. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.