Απίστευτο αλλά η Αντζελίνα Τζολί το είχε προβλέψει – έστω κι άθελά της. Μεταφερόμαστε στο 1995. Φανταστείτε την Τζολί, χωρίς πολλά μαλλιά και χωρίς μεγάλη εμπειρία στο παιχνίδι της υποκριτικής, ως μια έφηβη χάκερ στην ταινία Hackers. Δεν την είδαν πολλοί αυτή την ταινία. Και ακόμα λιγότεροι εκτίμησαν τη σημασία της. Χαρακτηρίστηκε μάλιστα ως «ενοχλητική» όπως είχε σχολιάσει τότε το Entertainment Weekly λόγω του τρόπου με τον οποίο υιοθετούσε «το μυστήριο του υπολογιστή-παιδιού». Τριάντα χρόνια αργότερα, το Entertainment Weekly δεν εκδίδει πλέον περιοδικό και η Hackers κατατάσσεται ανάμεσα στα θεμελιώδη έργα της ψηφιακής εποχής.
Αλλά αυτό δεν είναι το απίστευτο. Το απίστευτο είναι ότι η Τζολί το είχε προβλέψει. Στη μέση της ταινίας παρακολουθεί τον έρωτά της (τον παίζει ο Jonny Lee Miller, τον οποίο αργότερα παντρεύτηκε στην πραγματική ζωή) να πληκτρολογεί με πάθος σε έναν φορητό υπολογιστή επόμενης γενιάς. Καθώς ξεδιπλώνεται μία στιχομυθία τους η Τζολί γέρνει μπροστά και με τη χαρακτηριστική της φωνή που την έκανε διάσημη παγκοσμίως λέει: «Η αρχιτεκτονική RISC θα αλλάξει τα πάντα».
Το απίστευτο δεν είναι μόνο ότι οι κινηματογραφιστές ήξεραν τι είναι η αρχιτεκτονική RISC. Ούτε ότι η Τζολί το πρόφερε σωστά («ρισκ»). Ούτε καν ότι ο χαρακτήρας της Τζολί είχε δίκιο. Το απίστευτο είναι ότι εξακολουθεί να έχει δίκιο—ίσως ακόμα περισσότερο σήμερα. Διότι η αρχιτεκτονική RISC είναι με κάποιο τρόπο ξανά αυτή που αλλάζει τα πάντα εδώ στον 21ο αιώνα. Ποιος φτιάχνει τι. Ποιος ελέγχει το μέλλον. Η ίδια η ψυχή της τεχνολογίας.
Η Redmond, CEO της RISC-V International τονίζει ότι κανείς δεν νοιάζεται για το τι είναι το RISC και κανείς δεν πρέπει να νοιάζεται. Οι άνθρωποι δεν αγοράζουν «αυτό ή εκείνο το εργαλείο» εξαιτίας του τι έχει μέσα. Το μόνο που θέλουν να ξέρουν είναι: Δουλεύει η συσκευή και μπορώ να την υποστηρίξω οικονομικά; Ο εσωτερικός τρόπος λειτουργίας ενός υπολογιστή λέει ο David Patterson (θρυλικός εφευρέτης του ίδιου του RISC) πρέπει να παραμένει απλός. Η βασική λειτουργία ενός υπολογιστή εξηγεί είναι η απλούστερη από όλες: ADD (πρόσθεση). Από εκεί, μπορείς να καταλήξεις σε SUBTRACT (αφαίρεση). Με LOAD και STORE, συν 30 ή τόσες άλλες βασικές λειτουργίες, έχεις τη βάση για τον ψηφιακό υπολογισμό. Οι αρχιτέκτονες υπολογιστών ονομάζουν αυτό τη “δομή του συνόλου εντολών”, ή ISA. Ας μην μπούμε όμως σε άλλες τεχνικές λεπτομέρειες που θα κουράσουν.
Οι αρχιτεκτονικές υπολογιστών ονομάζονται έτσι, επειδή ακριβώς αυτό είναι — αρχιτεκτονικές όχι από τούβλα, αλλά από bits. Οι άνθρωποι που δημιούργησαν την ταινία Hackers το κατάλαβαν ξεκάθαρα αυτό. Σε ακολουθίες από εντυπωσιακά εφέ, πετάμε μέσα από μελλοντικές γειτονιές, κοιτάμε ψηλά σε μελλοντικά κτήρια μόνο για να συνειδητοποιήσουμε: Αυτό δεν είναι μια πόλη. Αυτό είναι ένα μικροτσίπ. Ακόμα και μέσα σε ένα τσιπ, υπάρχουν υπο-αρχιτεκτονικές. Πρώτα έρχονται τα ίδια τα άτομα του πυριτίου, και πάνω σε αυτά τοποθετούνται τα κυκλώματα και οι πύλες, οι μικροεπεξεργαστές, και ούτω καθεξής.
Το μακρινό 1980 ο Patterson τότε έκανε αυτό που κάνουν οι φιλόδοξοι ακαδημαϊκοί: Έγραψε ένα “καυτό” άρθρο. Ονομάζεται “The Case for the Reduced Instruction Set Computer” προκαλώντας έντονη συζήτηση. “Το ερώτημα τότε” όπως είπε αργότερα ο Patterson σε έναν λόγο αποδοχής για ένα μεγάλο βραβείο, “ήταν αν το RISC ή το CISC ήταν πιο γρήγορο.” Το CISC (προφέρεται “σισκ”) ήταν το όνομα που έδωσε ο Patterson στο αντίπαλο στρατόπεδο: Complex Instruction Set Computer. Οι “RISCίτες” κέρδισαν. Με προσεκτικές δοκιμές απέδειξαν ότι οι μηχανές τους ήταν από τρεις έως τέσσερις φορές πιο γρήγορες από τα αντίστοιχα CISC. Τα τσιπ RISC έπρεπε να εκτελούν περισσότερες λειτουργίες ανά δευτερόλεπτο. Στο τέλος, οι CISCίτες απέσυραν τους ισχυρισμούς τους για υπεροχή και οι Intel στράφηκαν στο RISC για τις αρχιτεκτονικές ανάγκες τους.
Όταν βγήκε η ταινία Hackers το 1995 ο Patterson έμεινε άφωνος ακούγοντας το έργο της ζωής του που ήταν ήδη 15 ετών τότε να αναφέρεται τόσο γοητευτικά από μια Χολιγουντιανή σταρ. Οι υπολογιστές ήταν ακόμα σε πρώιμο στάδιο για να ενδιαφέρουν το κοινό. Πέρασαν πάνω από 15 χρόνια και οι μαθητές του δασκάλου συνέχισαν να δουλεύουν και να εξελίσσουν το RISC.
Το 2011 οι Waterman, Krste Asanović και Yunsup Lee κυκλοφορούν το RISC-V στο ευρύ κοινό. Για να ανακεφαλαιώσουμε: Ο Patterson επινόησε το RISC το 1980 και πήγε σε μάχη με τα καθιερωμένα ISAs. Κέρδισε. Τριάντα χρόνια αργότερα οι μαθητές του επανεφεύρουν το RISC για μια νέα εποχή και αυτός και αυτοί αρχίζουν να μάχονται με την ίδια εταιρεία που εξασφάλισε την κληρονομιά του RISC εξαρχής: την Arm. Σήμερα το RISC-V συνεχίζει να δίνει τη μάχη του για να “επιβιώσει” και η φράση της Αντζελίνα Τζολί γίνεται επίκαιρη, “Η αρχιτεκτονική RISC θα αλλάξει τα πάντα”. Παράξενα τα παιχνίδια της μοίρας. Η Τέχνη συνντάει την Επιστήμη σε μία εποχή έντονων αμφιταλαντεύσεων και μας δίνει ίσως την πυξίδα για το μέλλον.
*Με στοιχεία από το Wired.
