Η κοινή χρήση τοποθεσίας, όπως αποδεικνύεται δεν είναι πια απλά ένα εργαλείο για λόγους ασφάλειας ή λειτουργικότητας, αλλά έχει εξελιχθεί σε μια κοινωνική ανάγκη, ιδιαίτερα για τη Gen Ζ. Από το 2017 με την άνοδο των εφαρμογών εντοπισμού τοποθεσίας, η κοινή χρήση τοποθεσίας έχει γίνει κάτι το καθημερινό για τους νέους και μάλιστα ένα εργαλείο που συνδέεται άμεσα με την κοινωνική τους ζωή και τις σχέσεις τους.
Αρχικά η κοινή χρήση τοποθεσίας ήταν μία φόρμουλα ελέγχου και ασφάλειας. Οι γονείς ένιωθαν την ανάγκη να παρακολουθούν τις κινήσεις των παιδιών τους, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά αρχίζουν να αποκτούν κινητό τηλέφωνο και να βγαίνουν έξω. Εφαρμογές όπως το Life360, που επικεντρώνονται στην ασφάλεια της οικογένειας, επιτρέπουν στους γονείς να παρακολουθούν την τοποθεσία των παιδιών τους σε πραγματικό χρόνο. Όμως όσο περνούσαν τα χρόνια και η τεχνολογία προχωρούσε, η κοινή χρήση τοποθεσίας δεν έμεινε απλώς ένα εργαλείο ασφαλείας. Αντίθετα έγινε κομμάτι της καθημερινής κοινωνικής δυναμικής των νέων.
Η εφαρμογή Snap Map της Snapchat υπήρξε η πραγματική τομή στην εξέλιξη της κοινής χρήσης τοποθεσίας. Ξεκίνησε ως εργαλείο για την κοινωνική ανακάλυψη, κάνοντάς την διασκεδαστική. Σύντομα απέκτησε την δυνατότητα να ενσωματώνεται με τα κοινωνικά δίκτυα. Σήμερα, η κοινή χρήση τοποθεσίας δεν έχει να κάνει μόνο με την ασφάλεια. Το βασικό κίνητρο πλέον είναι η κοινωνική σύνδεση.
Οι νέοιχρησιμοποιούν την κοινή χρήση τοποθεσίας όχι μόνο για να ξέρουν που είναι οι φίλοι τους, αλλά και για να νιώθουν ότι ανήκουν σε έναν κύκλο. Όπως λέει η Dr. Rakhi Khanna, νεφρολόγος στο Rush University Medical Center στο Σικάγο, η δίψα για συναισθηματική σύνδεση είναι έντονη στην ηλικία αυτή. Η αίσθηση ότι οι φίλοι τους είναι κοντά, έστω και ψηφιακά τους προσφέρει ζεστασιά και ασφάλεια. Οι εφαρμογές όπως το Life360 αναφέρουν ότι το 95% των εφήβων πιστεύουν ότι η κοινή χρήση τοποθεσίας ενισχύει τη ζωή τους. Το να βλέπουν τον φίλο τους να μετακινείται σε έναν χάρτη τους δίνει αίσθηση εγγύτητας, ακόμα κι αν οι ίδιοι βρίσκονται μακριά.
Παρ’ όλα αυτά η κοινή χρήση τοποθεσίας δεν είναι πάντα μια θετική εμπειρία. Μπορεί να προκαλέσει πίεση. Όταν όλοι οι φίλοι σου μοιράζονται την τοποθεσία τους, το να μη μοιραστείς τη δική σου μπορεί να θεωρηθεί μυστικοπάθεια, αποφυγή ή έλλειψη εμπιστοσύνης. Αυτό δημιουργεί κοινωνική πίεση, κυρίως στους νέους που νιώθουν ότι πρέπει να ανταποκριθούν στις προσδοκίες του κύκλου τους. Αν κάποιος αποφασίσει να απενεργοποιήσει την κοινή χρήση τοποθεσίας μπορεί να βρει τον εαυτό του απομονωμένο ή να δημιουργηθεί ένταση με τους φίλους του.
Αυτό το φαινόμενο εκδηλώνεται και στις ερωτικές σχέσεις μεταξύ των νέων. Η κοινή χρήση τοποθεσίας είναι συχνά σημάδι εμπιστοσύνης, αλλά και κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Ορισμένοι αναφέρουν ότι η κοινή χρήση τοποθεσίας είναι αναγκαία σε στενές φιλικές ή ρομαντικές σχέσεις, ωστόσο η πίεση να μοιράζεσαι τη τοποθεσία σου μπορεί να οδηγήσει σε άγχη και συγκρούσεις, ειδικά όταν οι νέοι δεν είναι έτοιμοι να δώσουν συνεχώς πρόσβαση στην προσωπική τους ζωή.
Όπως συμβαίνει με κάθε κοινωνική δραστηριότητα, η κοινή χρήση τοποθεσίας μπορεί να δημιουργήσει τον λεγόμενο φόβο της απώλειας (FOMO). Οι νέοι που βρίσκονται σε μια ηλικία έντονης κοινωνικής αναζήτησης και αναγνώρισης της ταυτότητας τους συχνά συγκρίνουν τη ζωή τους με αυτή των φίλων τους, βλέποντας τι κάνουν οι άλλοι και που βρίσκονται. Η κοινή χρήση τοποθεσίας μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα απογοήτευσης ή ακόμα και αποκλεισμού, όταν κάποιος βλέπει ότι οι φίλοι του διασκεδάζουν χωρίς αυτόν ή είναι κάπου που δεν μπορεί να πάει.
Επιπλέον, η κοινή χρήση τοποθεσίας δεν παρέχει μόνο την τοποθεσία των φίλων, αλλά και μια αίσθηση της καθημερινότητάς τους. Αυτό ανοίγει νέες δυνατότητες για κοινωνική σύγκριση, η οποία μπορεί να ενισχύσει τα συναισθήματα ανασφάλειας ή ακόμα και κατωτερότητας στους εφήβους. Η συνεχής παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των άλλων εντείνει την ανάγκη να φαίνονται πάντα “εντυπωσιακοί” και “απασχολημένοι”, ακόμα κι αν αυτό δεν είναι αληθινό.
Η κοινή χρήση τοποθεσίας έχει αδιαμφισβήτητα συνδεθεί με την έννοια της κοινωνικής σύνδεσης, αλλά έχει επίσης προκύψει ως μορφή κοινωνικής πίεσης και έλλειψης ιδιωτικότητας. Το διαρκές μοίρασμα τοποθεσίας, ενώ προσφέρει συναισθηματική ασφάλεια μπορεί να οδηγήσει σε ερωτήματα γύρω από την έννοια της ιδιωτικότητας και της συγκατάθεσης. Πολλοί νέοι αναγνωρίζουν ότι η κοινή χρήση τοποθεσίας τους προσφέρει τη δυνατότητα να αισθάνονται συνδεδεμένοι με τους φίλους τους, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί μια ανησυχία για τον τρόπο με τον οποίο αυτή η πληροφορία χρησιμοποιείται και πώς επηρεάζει τη ζωή τους.
Η κοινή χρήση τοποθεσίας μπορεί να φανεί ως ένα υπέροχο εργαλείο για να νιώθεις συνδεδεμένος με τους φίλους σου, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι και επικίνδυνο όταν γίνεται μέσο κοινωνικής σύγκρισης ή όταν επιβάλλεται από την πίεση του περιβάλλοντος. Η ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στην ιδιωτικότητα και την κοινωνική πίεση είναι ένα ζήτημα που απαιτεί προσοχή καθώς οι νέοι συνεχίζουν να περιηγούνται στον κόσμο των ψηφιακών μέσων και της κοινωνικής δικτύωσης.
Εν κατακλείδι, η κοινή χρήση τοποθεσίας μπορεί να είναι μια ισχυρή και θετική μορφή καινοτομίας την τελευταία δεκαετία, αλλά οι νέοι πρέπει να είναι σε θέση να κατανοούν τα όρια, να θέτουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την προσωπική τους ιδιωτικότητα και να μπορούν να κάνουν τις επιλογές που τους εξυπηρετούν καλύτερα χωρίς να αφήνονται να επηρεάζονται από τις πιέσεις των άλλων.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.