Το 2025 προμηνύεται μια χρονιά όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) δε θα αναλάβει απλώς να σου παραγγέλνει πίτσα ή να σου διορθώνει την ορθογραφία στο chat, αλλά θα προσπαθήσει και να σε πείσει πως καταλαβαίνει βαθύτερα την ανθρώπινη ύπαρξη από σένα. Αλήθεια τώρα, γιατί να κοπιάζεις να αναλύεις τη ζωή σου όταν ένα παντοδύναμο σύστημα αλγορίθμων μπορεί να σου πει τι σκέφτεσαι πριν το σκεφτείς;
Από τη μεριά της Silicon Valley, το μέλλον της ΤΝ δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια πανδαισία αυτοματισμού, όπου οι άνθρωποι θα γίνουμε τα “pets” των δημιουργημάτων μας. Το ChatGPT 4.5 θα σου γράφει καλύτερες εκθέσεις από τους ακαδημαϊκούς, το Midjourney θα δημιουργεί αριστουργήματα τέχνης από μία ατάκα του τύπου «πέμπτο διαστημικό κύμα στον Σουρεαλισμό», και όλοι θα είμαστε πολύ πιο κουλ μέσα στα VR headset μας.
Και τα θαύματα; Φυσικά, τα θαύματα θα είναι ατελείωτα. Τον επόμενο χρόνο, η ΤΝ θα πετάξει τον κώλο μας πιο βαθιά στην “πραγματική ζωή” από ποτέ, αλλά θα είναι μια πραγματικότητα που θα ορίζεται από τα δεδομένα και τα AI-generated memes. Αναμένεται λοιπόν να δούμε AI που δε γράφει μόνο άρθρα αλλά νουβέλες, που δεν σου κάνει μόνο μουσική από απλές προτάσεις κειμένου αλλά θα σου γράφει και τραγούδια για να βγαίνεις στα social media και να λες ότι είσαι ανίκανος να το κάνεις μόνος σου, αλλά ό,τι κάνεις στη ζωή σου είναι ένα προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Και θα είναι, φυσικά, τόσο ενοχλητικά καλοκουρδισμένα όλα, που θα νομίζεις πως δεν έχεις ποτέ σου νιώσει κάτι τόσο “αληθινό”. Χα!
Φυσικά, όλοι αυτοί οι μεγάλοι φουτουριστές που σχεδιάζουν το μέλλον μας θα σου πουν πως θα είμαστε στα πρόθυρα μιας “μετα-ανθρώπινης” εποχής. Ότι η ΤΝ θα φέρει το τέλος της ανθρώπινης άγνοιας και θα μας οδηγήσει σε έναν κόσμο όπου τα λάθη ανήκουν στο παρελθόν. Εγώ λέω πως αν το 2024 ήταν το έτος που η ΤΝ κατάλαβε ότι μας τρέχει όλους σαν ρομπότ, το 2025 θα είναι η χρονιά που θα ξεχάσουμε ότι κάποτε ήμασταν ποτέ άνθρωποι.
Τελικά, το μέλλον της ΤΝ φαίνεται πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια γιγαντιαία ειρωνεία: προσπαθεί να μας φέρει την τελειότητα, κι εμείς θα την αποδεχτούμε, αλλά χωρίς να καταλάβουμε ότι αυτό που χάνουμε στην πορεία είναι ό,τι μας έκανε ατελείς — και ίσως και λίγο ζωντανούς.
Γιατί; Διότι, όλα αυτά τα μοντέλα απέχουν ακόμη πολύ από το να κυκλοφορήσουν για μαζική χρήση από το ευρύ κοινό. Εξακολουθούν να έχουν ορισμένα σημαντικά προβλήματα, όπως η ικανότητα να παράγουν βίαιο, σεξιστικό, ρατσιστικό ή περιεχόμενο που παραβιάζει τους κανόνες μιας κοινότητας, λόγω της φύσης των δεδομένων εκπαίδευσης, τα οποία ως επί το πλείστον είναι απλά αποσπασματικά από το διαδίκτυο. Όλα αυτά που ζούμε σήμερα είναι μοντέλα που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Η επόμενη επανάσταση θα έρθει πιθανότατα από τα πολυτροπικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία είναι εξοπλισμένα με πολλαπλές αισθήσεις, όπως η ικανότητα να χρησιμοποιούν την όραση του υπολογιστή και τον ήχο για να ερμηνεύουν τα πράγματα. Βέβαια, το επόμενο μεγάλο πράγμα (και πρόβλημα) θα είναι να καταλάβουμε πώς να ενσωματώσουμε νέα γλωσσικά μοντέλα σε ήδη υπάρχοντα (και εκπαιδευμένα) μοντέλα ΤΝ, καθώς αυτά έχουν ήδη στο μυαλό τους μια αντίληψη για τον κόσμο. Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να βοηθήσει τα ρομπότ να κατανοήσουν το περιβάλλον τους μέσω οπτικών και γλωσσικών ενδείξεων και φωνητικών εντολών.
Ναι, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη θα γίνεται όλο και καλύτερη, καθώς θα έχουμε καλύτερους τρόπους να προσδιορίσουμε τι θέλουμε από αυτήν. Επί του παρόντος, όμως, τα μοντέλα αντιδρούν σε προτροπές, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή, είναι πολύ δύσκολο να ελέγξουμε τι θα δώσει πίσω ένα σύστημα παραγωγής εικόνας ή ήχου. Στο μέλλον (ελπίζουν οι επιστήμονες και οι τεχνολογικοί γίγαντες), ότι θα υπάρξουν τρόποι να αλλάξουμε λίγο την αρχιτεκτονική, ώστε να υπάρχει κάποιο επίπεδο σχεδιασμού που να είναι ακόμη πιο στοχευμένο και προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις μας.
Τον περασμένο Ιούλιο, η Google ανακοίνωσε μια σειρά από προόδους στο Generative AI, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος που συνδυάζει τα δύο μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης από κείμενο σε βίντεο, το Phenaki και το Imagen. Το Phenaki επιτρέπει στο σύστημα να παράγει βίντεο με μια σειρά από προτροπές κειμένου που λειτουργεί ως ένα είδος σεναρίου, ενώ το Imagen αυξάνει την ποιότητα αυτών των βίντεο, κάνοντας τα υψηλότερης ανάλυσης.
Οπότε φαντάσου έναν κόσμο όπου η γενετική τεχνητή νοημοσύνη δεν σταματά να σε εκπλήσσει. Όχι με την απλή διάκριση εικόνας από pixel, αλλά επειδή έχει πλέον καταλάβει τι στο καλό θέλεις, ακόμη και πριν το θέλεις. Ναι, όσο πιο γρήγορα μαθαίνουμε να καθορίζουμε τα αιτήματά μας, τόσο καλύτερη θα γίνεται. Σκέψου το εξής: αν η AI μπορεί ήδη να γράφει αριστουργήματα ή να παράγει επιστημονικά θαύματα μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, τότε δεν είναι πολύ μακριά η στιγμή που θα καταλάβει τα φετίχ σου, τα κρυφά όνειρα ή ακόμη και το πιο καλά κρυμμένο τικ στο μάτι σου.
Το κόλπο εδώ είναι ότι αυτή η πανίσχυρη μηχανή αρχίζει σιγά-σιγά να λύνει το μεγαλύτερο μυστήριο: τον εσωτερικό σου κόσμο. Όσο καλύτερα μαθαίνουμε να περιγράφουμε τις ανάγκες μας – συναισθηματικές, φιλοσοφικές, και γιατί όχι, να πάρει η ευχή, και πρακτικές – τόσο πιο πολύ θα καβαλάμε το κύμα της εξέλιξης της AI. Ίσως μια μέρα η τεχνητή νοημοσύνη να μη σε βοηθάει απλώς να διαλέξεις ρούχα ή να σχεδιάσεις ένα διαμέρισμα, αλλά να λύνει και τα πιο περίπλοκα υπαρξιακά σου ζητήματα, με την ίδια χαλαρότητα που κλείνεις μια online παραγγελία.
Αλλά φυσικά, το πραγματικό ερώτημα είναι αν τελικά θα καταφέρει να μας σώσει ή να μας καταστρέψει. Μήπως η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει ένας αόρατος ψυχολόγος που θα ρυθμίζει την ψυχική σου υγεία; Ή μήπως, όπως κάθε άλλη τεχνολογία, θα γίνει ο μεγαλύτερος εκμεταλλευτής των κρυφών μας αδυναμιών;
Την απάντηση ίσως την έχουμε όταν σταματήσουμε να είμαστε τόσο άθλια απλοϊκοί στις απαιτήσεις μας. Ίσως…
Το 2025 προμηνύεται μια χρονιά όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) δε θα αναλάβει απλώς να σου παραγγέλνει πίτσα ή να σου διορθώνει την ορθογραφία στο chat, αλλά θα προσπαθήσει και να σε πείσει πως καταλαβαίνει βαθύτερα την ανθρώπινη ύπαρξη από σένα. Αλήθεια τώρα, γιατί να κοπιάζεις να αναλύεις τη ζωή σου όταν ένα παντοδύναμο σύστημα αλγορίθμων μπορεί να σου πει τι σκέφτεσαι πριν το σκεφτείς;
Από τη μεριά της Silicon Valley, το μέλλον της ΤΝ δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια πανδαισία αυτοματισμού, όπου οι άνθρωποι θα γίνουμε τα “pets” των δημιουργημάτων μας. Το ChatGPT 4.5 θα σου γράφει καλύτερες εκθέσεις από τους ακαδημαϊκούς, το Midjourney θα δημιουργεί αριστουργήματα τέχνης από μία ατάκα του τύπου «πέμπτο διαστημικό κύμα στον Σουρεαλισμό», και όλοι θα είμαστε πολύ πιο κουλ μέσα στα VR headset μας.
Και τα θαύματα; Φυσικά, τα θαύματα θα είναι ατελείωτα. Τον επόμενο χρόνο, η ΤΝ θα πετάξει τον κώλο μας πιο βαθιά στην “πραγματική ζωή” από ποτέ, αλλά θα είναι μια πραγματικότητα που θα ορίζεται από τα δεδομένα και τα AI-generated memes. Αναμένεται λοιπόν να δούμε AI που δε γράφει μόνο άρθρα αλλά νουβέλες, που δεν σου κάνει μόνο μουσική από απλές προτάσεις κειμένου αλλά θα σου γράφει και τραγούδια για να βγαίνεις στα social media και να λες ότι είσαι ανίκανος να το κάνεις μόνος σου, αλλά ό,τι κάνεις στη ζωή σου είναι ένα προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Και θα είναι, φυσικά, τόσο ενοχλητικά καλοκουρδισμένα όλα, που θα νομίζεις πως δεν έχεις ποτέ σου νιώσει κάτι τόσο “αληθινό”. Χα!
Φυσικά, όλοι αυτοί οι μεγάλοι φουτουριστές που σχεδιάζουν το μέλλον μας θα σου πουν πως θα είμαστε στα πρόθυρα μιας “μετα-ανθρώπινης” εποχής. Ότι η ΤΝ θα φέρει το τέλος της ανθρώπινης άγνοιας και θα μας οδηγήσει σε έναν κόσμο όπου τα λάθη ανήκουν στο παρελθόν. Εγώ λέω πως αν το 2024 ήταν το έτος που η ΤΝ κατάλαβε ότι μας τρέχει όλους σαν ρομπότ, το 2025 θα είναι η χρονιά που θα ξεχάσουμε ότι κάποτε ήμασταν ποτέ άνθρωποι.
Τελικά, το μέλλον της ΤΝ φαίνεται πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια γιγαντιαία ειρωνεία: προσπαθεί να μας φέρει την τελειότητα, κι εμείς θα την αποδεχτούμε, αλλά χωρίς να καταλάβουμε ότι αυτό που χάνουμε στην πορεία είναι ό,τι μας έκανε ατελείς — και ίσως και λίγο ζωντανούς.
Γιατί; Διότι, όλα αυτά τα μοντέλα απέχουν ακόμη πολύ από το να κυκλοφορήσουν για μαζική χρήση από το ευρύ κοινό. Εξακολουθούν να έχουν ορισμένα σημαντικά προβλήματα, όπως η ικανότητα να παράγουν βίαιο, σεξιστικό, ρατσιστικό ή περιεχόμενο που παραβιάζει τους κανόνες μιας κοινότητας, λόγω της φύσης των δεδομένων εκπαίδευσης, τα οποία ως επί το πλείστον είναι απλά αποσπασματικά από το διαδίκτυο. Όλα αυτά που ζούμε σήμερα είναι μοντέλα που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Η επόμενη επανάσταση θα έρθει πιθανότατα από τα πολυτροπικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία είναι εξοπλισμένα με πολλαπλές αισθήσεις, όπως η ικανότητα να χρησιμοποιούν την όραση του υπολογιστή και τον ήχο για να ερμηνεύουν τα πράγματα. Βέβαια, το επόμενο μεγάλο πράγμα (και πρόβλημα) θα είναι να καταλάβουμε πώς να ενσωματώσουμε νέα γλωσσικά μοντέλα σε ήδη υπάρχοντα (και εκπαιδευμένα) μοντέλα ΤΝ, καθώς αυτά έχουν ήδη στο μυαλό τους μια αντίληψη για τον κόσμο. Αυτό θα μπορούσε, για παράδειγμα, να βοηθήσει τα ρομπότ να κατανοήσουν το περιβάλλον τους μέσω οπτικών και γλωσσικών ενδείξεων και φωνητικών εντολών.
Ναι, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη θα γίνεται όλο και καλύτερη, καθώς θα έχουμε καλύτερους τρόπους να προσδιορίσουμε τι θέλουμε από αυτήν. Επί του παρόντος, όμως, τα μοντέλα αντιδρούν σε προτροπές, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή, είναι πολύ δύσκολο να ελέγξουμε τι θα δώσει πίσω ένα σύστημα παραγωγής εικόνας ή ήχου. Στο μέλλον (ελπίζουν οι επιστήμονες και οι τεχνολογικοί γίγαντες), ότι θα υπάρξουν τρόποι να αλλάξουμε λίγο την αρχιτεκτονική, ώστε να υπάρχει κάποιο επίπεδο σχεδιασμού που να είναι ακόμη πιο στοχευμένο και προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις μας.
Τον περασμένο Ιούλιο, η Google ανακοίνωσε μια σειρά από προόδους στο Generative AI, συμπεριλαμβανομένου ενός συστήματος που συνδυάζει τα δύο μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης από κείμενο σε βίντεο, το Phenaki και το Imagen. Το Phenaki επιτρέπει στο σύστημα να παράγει βίντεο με μια σειρά από προτροπές κειμένου που λειτουργεί ως ένα είδος σεναρίου, ενώ το Imagen αυξάνει την ποιότητα αυτών των βίντεο, κάνοντας τα υψηλότερης ανάλυσης.
Οπότε φαντάσου έναν κόσμο όπου η γενετική τεχνητή νοημοσύνη δεν σταματά να σε εκπλήσσει. Όχι με την απλή διάκριση εικόνας από pixel, αλλά επειδή έχει πλέον καταλάβει τι στο καλό θέλεις, ακόμη και πριν το θέλεις. Ναι, όσο πιο γρήγορα μαθαίνουμε να καθορίζουμε τα αιτήματά μας, τόσο καλύτερη θα γίνεται. Σκέψου το εξής: αν η AI μπορεί ήδη να γράφει αριστουργήματα ή να παράγει επιστημονικά θαύματα μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, τότε δεν είναι πολύ μακριά η στιγμή που θα καταλάβει τα φετίχ σου, τα κρυφά όνειρα ή ακόμη και το πιο καλά κρυμμένο τικ στο μάτι σου.
Το κόλπο εδώ είναι ότι αυτή η πανίσχυρη μηχανή αρχίζει σιγά-σιγά να λύνει το μεγαλύτερο μυστήριο: τον εσωτερικό σου κόσμο. Όσο καλύτερα μαθαίνουμε να περιγράφουμε τις ανάγκες μας – συναισθηματικές, φιλοσοφικές, και γιατί όχι, να πάρει η ευχή, και πρακτικές – τόσο πιο πολύ θα καβαλάμε το κύμα της εξέλιξης της AI. Ίσως μια μέρα η τεχνητή νοημοσύνη να μη σε βοηθάει απλώς να διαλέξεις ρούχα ή να σχεδιάσεις ένα διαμέρισμα, αλλά να λύνει και τα πιο περίπλοκα υπαρξιακά σου ζητήματα, με την ίδια χαλαρότητα που κλείνεις μια online παραγγελία.
Αλλά φυσικά, το πραγματικό ερώτημα είναι αν τελικά θα καταφέρει να μας σώσει ή να μας καταστρέψει. Μήπως η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει ένας αόρατος ψυχολόγος που θα ρυθμίζει την ψυχική σου υγεία; Ή μήπως, όπως κάθε άλλη τεχνολογία, θα γίνει ο μεγαλύτερος εκμεταλλευτής των κρυφών μας αδυναμιών;
Την απάντηση ίσως την έχουμε όταν σταματήσουμε να είμαστε τόσο άθλια απλοϊκοί στις απαιτήσεις μας. Ίσως…