Ο γιγάντιος σεληνιακός πύραυλος της NASA, το Space Launch System (SLS) ενδέχεται να βρίσκεται σε κίνδυνο, καθώς ανταγωνιστικοί εκτοξευτές, όπως το Starship της SpaceX κερδίζουν έδαφος. Αρκετοί αναρωτιούνται εάν η αμερικανική εθνική διαστημική υπηρεσία χρειάζεται πραγματικά τον δικό της γιγαντιαίο πύραυλο, κάτι που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μία μεγάλη αλλαγή της επερχόμενης κυβέρνησης Τραμπ, στην οποία ο διευθύνων σύμβουλος της SpaceX, Έλον Μασκαναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο.

«Φυσικά είναι προς το συμφέρον του Μασκ να πείσει την κυβέρνηση να ακυρώσει το SLS», λέει η Λόρα Φόρτσικ από την αμερικανική συμβουλευτική εταιρεία διαστήματος Astralytical. «Ευτυχώς όμως δεν εξαρτάται από εκείνον». Το SLS βρίσκεται υπό ανάπτυξη για περισσότερα από δέκα χρόνια. Ο πύραυλος είναι τεράστιος, με ύψος 98 μέτρα και περίπου 15% πιο ισχυρός από τον πύραυλο Saturn V που μετέφερε τους αστροναύτες του Apollo στη Σελήνη τη δεκαετία του 1960 και του 1970. Είναι επίσης ιδιαίτερα ακριβός, με εκτιμώμενο κόστος εκτόξευσης 4,1 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σχεδιάστηκε με έναν ξεκάθαρο σκοπό: Την επιστροφή αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης. Κατασκευασμένος για την εκτόξευση του διαστημικού σκάφους Orion της NASA ο πύραυλος αποτελεί βασικό μέρος του προγράμματος Artemis της υπηρεσίας που ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ το 2019.Ο πύραυλος έχει ήδη εκτοξευθεί μία φορά στην αποστολή Artemis I το 2022, μια δοκιμαστική πτήση που έστειλε το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Orion γύρω από τη Σελήνη. Η επόμενη πτήση του, η Artemis II είναι προγραμματισμένη για τον Σεπτέμβριο του 2025.

Το SLS θα μπορούσε επίσης να εκτοξεύσει αποστολές σε άλλους προορισμούς. Σε κάποια φάση η NASA σχεδίαζε να εκτοξεύσει το διαστημικό σκάφος Europa Clipper προς τον δορυφόρο του Δία, την Ευρώπη χρησιμοποιώντας το SLS. Το υψηλό κόστος και οι καθυστερήσεις οδήγησαν την αποστολή να εκτοξευθεί αντ’ αυτού με έναν πύραυλο Falcon Heavy της SpaceX τον Οκτώβριο φέτος.

Το σχέδιο της NASA για την επιστροφή στη Σελήνη περιλαμβάνει τη χρήση του SLS για την εκτόξευση αστροναυτών σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη με το Orion, όπου θα συναντηθούν με ένα ξεχωριστό σκάφος προσεδάφισης για να κατέβουν στην επιφάνεια. Το σκάφος προσεδάφισης όλα δείχνουν πως θα είναι το Starship της SpaceX, ένα τεράστιο επαναχρησιμοποιήσιμο όχημα σχεδιασμένο να εκτοξεύεται και να προσγειώνεται πολλές φορές. Ο Έλον Μασκ σκοπεύει αυτός ο πύραυλος να μεταφέρει ανθρώπους στον Άρη κάποια μέρα.

Το Starship βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε φάση δοκιμών. Τον περασμένο μήνα ολοκλήρωσε μια εντυπωσιακή πτήση. Ο πύραυλος είναι τελικά πιο ισχυρός από το SLS και σχεδιασμένος να είναι πλήρως επαναχρησιμοποιήσιμος, ενώ ο πύραυλος της NASA καταλήγει στον ωκεανό μετά από κάθε εκτόξευση. Η επιτυχία του Starship και η ανάπτυξη άλλων μεγάλων εμπορικών πυραύλων, όπως ο πύραυλος New Glenn της εταιρείας Blue Origin που ανήκει στον Τζεφ Μπέζος έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αναγκαιότητα του SLS.

Οι συνολικοί υπολογισμοί δεν είναι απλή υπόθεση. Σημειώνεται ότι παρά την τεράστια πρόοδο SpaceX με το Starship υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμη να γίνουν. Ο πύραυλος θα χρειαστεί πιθανώς έως και 18 εκτοξεύσεις για να μεταφέρει καύσιμο σε ένα μόνο σεληνιακό Starship σε τροχιά γύρω από τη Γη, το οποίο στη συνέχεια θα κάνει το ταξίδι στη Σελήνη. Η πρώτη δοκιμή αυτής της μεταφοράς καυσίμου αναμένεται το επόμενο έτος. Αντίθετα, το SLS μπορεί να στείλει το Orion στη Σελήνη με μία μόνο εκτόξευση. Αυτό σημαίνει ότι το επιχείρημα για το SLS μειώνεται «μόνο αν το κόστος 18 εκτοξεύσεων του Starship είναι μικρότερο από το κόστος μιας εκτόξευσης του». Η SpaceX έλαβε 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια από τη NASA το 2021 για την πρώτη αποστολή του Starship στη Σελήνη στην Artemis III, αλλά το ακριβές κόστος ανά εκτόξευση παραμένει άγνωστο.

«Το SLS μπορεί να μεταφέρει περισσότερο φορτίο στη Σελήνη, με μία μόνο εκτόξευση, από οποιονδήποτε άλλο πύραυλο», δήλωσε η NASA. «Ο πύραυλος είναι απαραίτητος και σχεδιασμένος να καλύπτει τις απαιτήσεις της υπηρεσίας για μεταφορά στη Σελήνη».

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δώσει στον Μασκ ρόλο στη νέα του κυβέρνηση με στόχο τη μείωση των δημοσίων δαπανών μέσω του νεοσύστατου Υπουργείου Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης. Παρόλο που το ακριβές αντικείμενο αυτής της πρωτοβουλίας δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, έργα όπως το SLS θα μπορούσαν να τεθούν υπό έλεγχο και αμφισβήτηση. Η ακύρωση του SLS θα απαιτεί τη στήριξη του Κογκρέσου, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι θα έχουν μόλις μια ισχνή πλειοψηφία. «Το SLS έχει διακομματική στήριξη και είναι πολύ δημοφιλές».

Φαίνεται πιθανό ότι ο πύραυλος τουλάχιστον θα εκτοξεύσει την Artemis II τον επόμενο Σεπτέμβριο. «Η πιο λογική πορεία δράσης κατά τη γνώμη μου είναι να ακυρωθεί το SLS μετά την Artemis III», λένε αρκετοί επιστήμονες που γνωρίζουν πρόσωπα και τη διαμορφωθείσα πραγματικότητα.

Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στη NASA που θα ξεπερνούν το SLS. Η ακύρωση του πυραύλου θα μπορούσε να ανοίξει συζητήσεις σχετικά με τον συνολικό προϋπολογισμό της NASA, ο οποίος είναι αυτή τη στιγμή στα 25,4 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την τη διαστημική υπηρεσία με τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση παγκοσμίως. Αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνται για μια ποικιλία ερευνών, συμπεριλαμβανομένων της αστροφυσικής, της αστρονομίας, των κλιματικών μελετών και της εξερεύνησης του ηλιακού συστήματος. Ο καιρός γαρ εγγύς. Για να δούμε τι μας ξημερώνει.

*Με στοιχεία από το Technology Review.

 

 Ακολουθήστε το OLAFAQ στο FacebookBluesky και Instagram.