Η ταχεία πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης την καθιστά ισχυρό εργαλείο από οικονομική, πολιτική και στρατιωτική σκοπιά. Ενσωματωμένη στην ψηφιακή επανάσταση, η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει στην χάραξη πολιτικής και στον καθορισμό της διεθνούς τάξης και των γεωπολιτικών τάσεων για τις επόμενες δεκαετίες, τονίζοντας και επιταχύνοντας τη δυναμική ενός παλιού κύκλου στον οποίο η τεχνολογία και η ισχύς αλληλοενισχύονται.

«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το μέλλον… Όποιος γίνει ο ηγέτης σε αυτή τη σφαίρα θα γίνει ο κυρίαρχος του κόσμου», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας ενώπιον μιας ομάδας Ρώσων φοιτητών και δημοσιογράφων τον Ιούνιο του 2017.  Λίγους μήνες αργότερα, ο Έλον Μασκ, Ο ιδρυτής της SpaceX και της Tesla, προχώρησε ακόμη παραπέρα εκφράζονταw σε μία ανάρτηση στο twitter: «Ο ανταγωνισμός για την υπεροχή της τεχνητής νοημοσύνης σε εθνικό επίπεδο πιθανότατα είναι η αιτία του του 3ου Παγκοσμίου Πολέμου [κατά τη γνώμη μου]».

Ενώ ορισμένοι ανησυχούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε τελικά να γίνει μία δύναμη που θα δημιουργήσει δεινά στην ανθρωπότητα, υπάρχει και η αντίληψη ότι οι μηχανισμοί της μπορούν να συμβάλλουν στον εξορθολογισμό της πολιτικής και την επίτευξη διαφάνειας σε κάθε πτυχή των κρατικών λειτουργιών και εξουσιών.

Τεχνητή Νοημοσύνη
Artwork: @artificial_vandalism

Το παράδειγμα της Αλβανίας

Η Αλβανία αποτελεί ένα παράδειγμα, καθώς θα είναι η πρώτη χώρα που θα αναπτύξει τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για να τη βοηθήσει στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ, και εάν είναι επιτυχής, αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διαδικασία για άλλες υποψήφιες χώρες και ίσως γενικά στον τρόπο που χαράσσεται η πολιτική από εδώ και πέρα. Τον Αύγουστο, η αλβανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να χρησιμοποιεί το ChatGPT για τη δημιουργία υπηρεσιών που θα συμπληρώνουν τη δημόσια διοίκηση μέσω της πλατφόρμας υπηρεσιών e-Albania κυβερνητικών υπηρεσιών.

Ο Πρωθυπουργός Edi Rama στο συνέδριο του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αποκάλυψε ένα πρωτοποριακό σχέδιο για την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στις κυβερνητικές διαδικασίες. Εντός της επόμενης θητείας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) στοχεύει να εισαγάγει ένα σύστημα προμηθειών που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, εγκαινιάζοντας μια νέα ψηφιακή εποχή. Περιγράφοντας τις υπάρχουσες διαδικασίες ως «αρχαϊκές» και που μαστίζονται από πάρα πολλούς αξιωματούχους προμηθειών και επιτρόπους, είπε στο πλαίσιο αυτής της εντολής «Θα εισαγάγουμε προμήθειες με τεχνητή νοημοσύνη…επειδή τα δεδομένα θα ληφθούν από την τεχνητή νοημοσύνη και όχι από ένα άτομο ή την εταιρεία, και αυτό θα έχει διαφάνεια σε όλους».

Από τον Ιανουάριο, η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της διαφυγής οικονομικών συναλλαγών σε όλα τα επίπεδα. Το τρέχον φορολογικό σύστημα των επιχειρήσεων απαιτεί αυστηρή παρακολούθηση, καθώς ορισμένες συναλλαγές περνούν κάτω από τα ραντάρ του συστήματος. Ωστόσο, με την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης, η οικονομική διαφάνεια δεν θα αποτελεί πλέον πρόκληση. Η τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, με την ικανότητά της να επεξεργάζεται μεγάλες ποσότητες δεδομένων με ακρίβεια και ταχύτητα, θα διασφαλίσει ότι καμία συναλλαγή δεν θα είναι άγνωστη.
Σε μία προσπάθεια να ενσωματώσει ακόμα πιο πολύ την ΤΝ στην κυβερνητική διαδικασία, ο Πρωθυπουργός Rama έχει ξεκινήσει μία συνεργασία με τη Διευθύνουσα Σύμβουλο της OpenAI Mira Murati και στοχεύει να παρουσιάσει καινοτόμους τρόπους για τον εξορθολογισμό των νομικών διαδικασιών και την ταχεία ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ.

Η Αλβανία, που προσδοκά με ανυπομονησία την ένταξη στην ΕΕ για πάνω από δέκα χρόνια, στοχεύει να χρησιμοποιήσει το ChatGPT για να επισπεύσει τη διαδικασία ένταξης. Ο πρωθυπουργός Edi Rama πρότεινε τη χρήση του ChatGPT για την ερμηνεία και την αξιολόγηση νομικών μέτρων της ΕΕ και τον εντοπισμό των απαραίτητων τοπικών νομοθετικών προσαρμογών για συμμόρφωση. Θα χρησιμοποιήσει το ChatGPT λοιπόν για να μεταφράσει χιλιάδες σελίδες νομικών μέτρων και διατάξεων της ΕΕ στην αλβανική γλώσσα και στη συνέχεια να τις ενσωματώσει στις υπάρχουσες νομικές δομές. Αυτή η εφευρετική μέθοδος στοχεύει να παρακάμψει το ακριβό κόστος μετάφρασης και νομικών εμπειρογνωμόνων επιταχύνοντας παράλληλα την ετοιμότητα της Αλβανίας για την ΕΕ.

Η προσέγγιση της Αλβανίας με γνώμονα την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί όχι μόνο να επιταχύνει την ένταξη της στην ΕΕ, αλλά και να αποτελέσει παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η τεχνολογία μπορεί να αναδιαμορφώσει τους γραφειοκρατικούς κανόνες και να επηρεάσει δυνητικά τη μεγαλύτερη γεωπολιτική δυναμική. Αυτή η προσέγγιση δείχνει πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνολογία αιχμής για την αντιμετώπιση περίπλοκων κυβερνητικών προκλήσεων, θέτοντας ένα προηγούμενο για άλλα έθνη να εκσυγχρονίσουν τις διαδικασίες τους.

Η τεχνητή νοημοσύνη, όπως κάθε τεχνολογική επανάσταση, προσφέρει εξαιρετικές ευκαιρίες, αλλά και παρουσιάζει πολλούς κινδύνους.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του προγράμματος “AI and Global Governance”/Co-host” η χρήση του ChatGPT από τον Rama είναι ιδιαίτερα έξυπνη καθώς τον βοηθά να παραμένει στην κορυφή των νέων εξελίξεων στην ΤΝ, θα μπορούσε όμως και να γυρίσει μπούμερανγκ. Το ChatGPT είναι γνωστό ότι περιστασιακά παράγει ψευδείς πληροφορίες και είναι πιο πιθανό να παρατείνει ουσιαστικά τη διαδικασία ανάληψης, «καθώς οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι μπορεί να ακολουθούν τυφλά τις λάθος οδηγίες και πληροφορίες», έγραψε ο Medlir Mema στη θυγατρική του CNN της Αλβανίας. Εξέφρασε επίσης ανησυχίες για το απόρρητο των δεδομένων και αμφισβήτησε εάν η Αλβανία ακολουθεί μια τεχνολογική διαδρομή χωρίς να εστιάζει στο περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την ένταξη στο μπλοκ.

Ο Henry Kissinger εξέφρασε τις ανησυχίες του για την τεχνητή νοημοσύνη σε άρθρο του στο “The Atlantic”, τον Ιούνιο του 2018 εξηγώντας γιατί οι ανθρώπινες κοινωνίες δεν ήταν προετοιμασμένες για την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης και τον φόβο παραπληροφόρησης και χειραγώγησης. Καταγγέλλει τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στην αμερικανική προεκλογική εκστρατεία, μιλώντας για τη δύναμη στόχευσης μικρο-ομάδων, ιδιαίτερα μέσω των κοινωνικών δικτύων, και για την πιθανότητα να διαταραχθεί η κοινή αίσθηση των προτεραιοτήτων. «Εάν η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά δυνατή την επιρροή των ψηφοφόρων σε δημοκρατικές χώρες, σε αυταρχικά κράτη, μπορεί επίσης να ενισχύσει τον έλεγχο του πληθυσμού.»

Δεδομένου ότι η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να κάνει δραματικές αλλαγές στις κοινωνίες παγκοσμίως τις επόμενες δεκαετίες, υπερβαίνοντας οτιδήποτε είχε ονειρευτεί κατά τις προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις, ένα εύλογο μελλοντικό σενάριο θα ήταν οι άνθρωποι να κυβερνούν μαζί με τις μηχανές. Πώς θα έμοιαζε ένα τέτοιο μέλλον; Ένα από τα πιθανά σενάρια για το μέλλον της πολιτικής οι κυβερνήσεις να δημιουργήσουν συνθήκες που απαιτούν ισχυρή χρήση τεχνητής νοημοσύνης για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών αλλά και των διεθνών δρόντων, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των δημόσιων υπηρεσιών και εξασφαλίζοντας διαφάνεια σε κάθε διαδικασία, κάτι που φαντάζει πιο ουτοπικό από ποτέ αν σκεφτούμε την κατάσταση στη χώρα μας.

Φανταστείτε στην Ελλάδα να μην υπήρχε ανθρώπινος παράγοντας που αποφασίζει για τις αναλήψεις έργων στο δημόσιο, αλλά να βασίζονταν όλα σε συστήματα ΤΝ. Ή να υπήρχε ένα σύστημα ΤΝ που θα το τροφοδοτούσαμε με τα ζητήματα που επηρεάζουν τους ανθρώπους και τις προκλήσεις  που αντιμετωπίζουν προκειμένου να παράγει ιδέες χάραξης πολιτικής που στοχεύουν στη βελτίωση της ζωής των πολιτών και των ευάλωτων οπλιτικών ομάδων. Πόσο διαφορετικό θα ήταν το πολιτικό τοπίο και οι δυναμικές που αναπτύσσονται μεταξύ ιδιωτικού τομέα και δημοσίου;