Οι τουρίστες που επισκέπτονται την Οντένσε της Δανίας έρχονται για την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό της: είναι η πόλη όπου δολοφονήθηκε ο τελευταίος βασιλιάς των Βίκινγκ της Δανίας, ο Βασιλιάς Κνούτο τον 11ο αιώνα και όπου γεννήθηκε ο διάσημος συγγραφέας παραμυθιών Χανς Κρίστιαν Άντερσεν περίπου 700 χρόνια αργότερα. 

Σήμερα όμως η Οντένσε (με πληθυσμό λίγο πάνω από 210.000 κατοίκους) φιλοξενεί περισσότερες από 150 εταιρείες ρομποτικής, αυτοματισμού και drone. Είναι ιδιαίτερα γνωστή πλέον για τα ρομπότ (cobots)— που έχουν σχεδιαστεί για να εργάζονται δίπλα στους ανθρώπους κυρίως σε βιομηχανικές εφαρμογές. Η ρομποτική θεωρείται ένας “αγαπημένος κλάδος” για την πόλη, όπως λέει ο δήμαρχος Peter Rahbæk Juel και είναι ο τομέας για τον οποίο οι κάτοικοί της είναι περήφανοι. 

Η επιτυχία της Οντένσε στη ρομποτική ξεκινά από τη ναυπηγική βιομηχανία. Τη δεκαετία του 1980 τα ναυπηγεία Lindø που ανήκαν στον Όμιλο Mærsk αντιμετώπιζαν αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Ασία και απευθύνθηκαν στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας για βοήθεια στην ανάπτυξη ρομπότ συγκόλλησης που θα βελτίωναν την αποδοτικότητα της ναυπηγικής διαδικασίας. 

Ο Niels Jul Jacobsen, τότε φοιτητής θυμάται πως άρπαξε την ευκαιρία να συμμετάσχει στο έργο, καθώς ήθελε να ασχοληθεί με τα ρομπότ από τότε που είδε το Star Wars ως έφηβος. Αυτό άρχισε να αλλάζει με τη συνεργασία μεταξύ του ναυπηγείου και του πανεπιστημίου. Τη δεκαετία του ’90 αυτή η σχέση έλαβε σημαντική ώθηση όταν το ίδρυμα πίσω από την ναυτιλιακή εταιρεία Mærsk χρηματοδότησε τη δημιουργία του Ινστιτούτου Mærsk Mc-Kinney Møller (MMMI), ενός κέντρου αφιερωμένου στη μελέτη αυτόνομων συστημάτων. 

Το ναυπηγείο Lindø τελικά εγκατέλειψε το πρόγραμμα ρομποτικής, αλλά η έρευνα συνεχίστηκε στο MMMI. Φοιτητές άρχισαν να συρρέουν στο ινστιτούτο για να σπουδάσουν ρομποτική. Και εκεί τρεις ερευνητές είχαν την ιδέα για έναν ελαφρύτερο, πιο ευέλικτο και εύκολο στη χρήση βιομηχανικό ρομποτικό βραχίονα. Αυτή η ιδέα οδήγησε στη δημιουργία μιας startup, της Universal Robots που έγινε η πρώτη μεγάλη επιτυχία της ρομποτικής στην Οντένσε. 

Το 2015 η αμερικανική εταιρεία ημιαγωγών Teradyne εξαγόρασε την Universal Robots έναντι 285 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή ήταν μια σημαντική καμπή για τη ρομποτική στη πόλη. Ήταν απόδειξη, όπως λέει ο συνιδρυτής Kristian Kassow, ότι μια εταιρεία ρομποτικής στην Οντένσε μπορούσε να πετύχει χωρίς να εξαρτάται από ένα συγκεκριμένο έργο όπως η προηγούμενη συνεργασία με το ναυπηγείο. 

Ο Kim Povlsen, πρόεδρος και CEO της Universal Robots τονίζει ότι ήταν κομβικό το γεγονός ότι η Teradyne διατήρησε την κύρια έδρα της εταιρείας στην Οντένσε και διατήρησε την δανική εργασιακή κουλτούρα, η οποία είναι μη ιεραρχική και βασίζεται στη συνεργασία. Αυτή η κουλτούρα επεκτείνεται και εκτός εταιρικών τοίχων με τους εργαζόμενους να μοιράζονται πρόθυμα την τεχνογνωσία τους με άλλους στον τοπικό κλάδο. 

Η Universal Robots δεν θεωρείται απλώς κατασκευαστική εταιρεία, αλλά μια πλατφόρμα που καλεί άλλες επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία της για να δημιουργήσουν ρομποτικές λύσεις σε διάφορους τομείς. Τα ρομπότ αυτού του τύπου χρησιμοποιούνται σε εργοστάσια κατασκευής αυτοκινήτων, εργοτάξια, φαρμακευτικά εργαστήρια και γραμμές εμφιάλωσης κρασιού. 

Το 2018 η Teradyne εξαγόρασε και μια δεύτερη startup ρομποτικής στην Οντένσε, την Mobile Industrial Robots που είχε ιδρυθεί από τον Niels Jul Jacobsen, τον λάτρη του Star Wars που είχε εργαστεί στα ρομπότ συγκόλλησης πλοίων στα φοιτητικά του χρόνια. Η εταιρεία κατασκευάζει ρομπότ για εσωτερικές μεταφορές—όπως ρομπότ που μεταφέρουν παλέτες ή ρυμουλκούν καρότσια σε αποθήκες. Η πώληση επέτρεψε στον Jacobsen να επενδύσει σε άλλα έργα ρομποτικής, συμπεριλαμβανομένης της Capra, μιας εταιρείας κατασκευής υπαίθριων κινητών ρομπότ που σήμερα είναι CEO. 

Η επιτυχία αυτών των δύο μεγάλων εταιρειών ρομποτικής που απασχολούν περίπου 800 άτομα στην Οντένσε δημιούργησε ένα φαινόμενο κύματος (ripple effect), προσελκύοντας χρηματοδότηση και επιχειρηματική τεχνογνωσία στο τοπικό οικοσύστημα ρομποτικής, σύμφωνα με τον Søren Elmer Kristensen, CEO του κρατικά χρηματοδοτούμενου οργανισμού Odense Robotics. Υπάρχουν προκλήσεις στο να εδρεύει κανείς σε μια πόλη που αν και είναι η τρίτη μεγαλύτερη στη Δανία παραμένει μικρή σε παγκόσμια κλίμακα. 

Ένα μείζον ζήτημα καθώς εξελίσσεται το όλο εγχείρημα είναι η προσέλκυση χρηματοδότησης. Το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων εξακολουθεί να προέρχεται από πηγές εντός των συνόρων της χώρας. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η εύρεση εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά για ιδιαίτερα καταρτισμένους τεχνολογικούς εργαζόμενους. 

Ο Kasper Hallenborg, διευθυντής του Ινστιτούτου Mærsk Mc-Kinney Møller (MMMI), αναφέρει ότι το ινστιτούτο αισθάνεται υποχρεωμένο να “παράγει” αρκετούς αποφοίτους ώστε να καλύψει τις ανάγκες της τοπικής βιομηχανίας. Παράλληλα επισημαίνει πως πολύ λίγες γυναίκες και κορίτσια επιλέγουν τους τομείς STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά). Για αυτόν τον λόγο το MMMI υποστηρίζει προγράμματα που στοχεύουν πλέον σε μαθητές δημοτικού, προσπαθώντας να ενισχύσει τη μελλοντική δεξαμενή επιστημόνων με ερεθίσματα από μία εξαιρετικά ευαίσθητη ηλικία. 

Φυσικά καθώς το cluster ρομποτικής της Οντένσε επεκτείνεται γίνεται πιο εύκολο να προσελκύσει διεθνείς επαγγελματίες προσφέροντας ικανοποιητικούς μισθούς σε συνδυασμό με την ποιότητα ζωής. Η επιλογή της πόλης δε θεωρείται πλέον μεγάλο ρίσκο, καθώς υπάρχουν πολλές εταιρείες που προσλαμβάνουν – πράγμα που σημαίνει ότι αν κάποιος δεν βρει τη θέση του σε μια εταιρεία, μπορεί να βρει εύκολα σε άλλη. 

Τα πλεονεκτήματα της Οντένσε  

Ο δήμαρχος Juel αναφέρει το παράδειγμα των εγκαταστάσεων δοκιμών drones στο κοντινό Αεροδρόμιο Hans Christian Andersen. Χάρη στη χαμηλή εναέρια κυκλοφορία, το αεροδρόμιο μπορεί να προσφέρει άφθονο χρόνο πτήσεων αποτελώντας ένα από τα λίγα στον κόσμο όπου τα drones επιτρέπεται να πετούν πέρα από την οπτική γραμμή θέασης (BVLOS – Beyond Visual Line of Sight). 

Το ναυπηγείο που κάποτε ήταν ο κύριος εργοδότης της πόλης έκλεισε οριστικά λίγο μετά την οικονομική κρίση του 2007–2008. Ωστόσο πρόσφατα μετατράπηκε σε βιομηχανικό πάρκο, προσανατολισμένο στην κατασκευή μεγάλων κατασκευών, όπως τεράστιες χαλύβδινες μονόπυλες (monopiles) για υπεράκτια αιολικά πάρκα. Το πανεπιστήμιο χτίζει αυτή τη στιγμή ένα κέντρο ανάπτυξης αυτοματισμών και ρομποτικής για χρήση σε τέτοιου είδους κατασκευές. 

Αν επισκεφθείτε την Οντένσε σήμερα δεν θα δείτε πλοία, αλλά γιγαντιαίες υπεράκτιες ανεμογεννήτριες—συναρμολογημένες, φυσικά με τη βοήθεια ρομπότ. Σκεφτείτε το! 

*Με στοιχεία από το Technology Review. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.