Μια νέα μέθοδος για την αξιολόγηση της ποιότητας των οργάνων προς δωρεά πρόκειται να φέρει επανάσταση στο σύστημα μεταμοσχεύσεων – και θα μπορεί δυνητικά να σώσει πολλές ζωές.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας Υγείας και Φροντίδας (NIHR) του Ηνωμένου Βασιλείου χρηματοδοτεί με πάνω από 1 εκατομμύριο λίρες ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της νέας τεχνολογίας, η οποία βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και είναι γνωστή ως Αξιολόγηση Ποιότητας Οργάνων (OrQA). Μέχρι τώρα, οι χειρούργοι εξετάζουν τα όργανα που έχουν δοθεί προς μεταμόσχευση οπτικά και χρησιμοποιούν τη δική τους εμπειρία και κρίση σχετικά με την καταλληλόλητά και την ποιότητά τους. Η νέα μέθοδος χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη και τη «μνήμη» της από δεκάδες χιλιάδες εικόνες οργάνων δωρητών και υπόσχεται να εντοπίζει εκείνα που προσφέρουν τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας της μεταμόσχευσης.

Ο καθηγητής Hassan Ugail, διευθυντής του Κέντρου Οπτικής Υπολογιστικής στο Πανεπιστήμιο του Bradford, η ομάδα του οποίου εργάζεται στην ανάλυση εικόνας, δήλωσε: «Προς το παρόν, όταν ένα όργανο είναι διαθέσιμο, αξιολογείται από μια χειρουργική ομάδα οπτικά. Αναπτύσσουμε έναν αλγόριθμο βαθιάς μηχανικής μάθησης, ο οποίος θα εκπαιδευτεί χρησιμοποιώντας χιλιάδες εικόνες ανθρώπινων οργάνων για την αξιολόγηση των μοσχευμάτων πιο αποτελεσματικά από αυτό που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι. Αυτό θα σημαίνει τελικά ότι ένας χειρουργός θα μπορούσε να τραβήξει μια φωτογραφία του μοσχεύματος, να το ανεβάσει στο OrQA και να λάβει μια άμεση απάντηση σχετικά με τον καλύτερο τρόπο χρήσης του. » Ένα βασικό μέρος της αξιολόγησης OrQA θα είναι η αναζήτηση βλάβης, ή κάποιας προυπάρχουσας πάθησης και το πόσο καλά έχει ξεπλυθεί το αίμα από το όργανο.

Ο Colin Wilson, χειρουργός μεταμοσχεύσεων στο Newcastle upon Tyne Hospitals NHS Foundation Trust και συνεπικεφαλής του έργου, δήλωσε: «Η μεταμόσχευση είναι η καλύτερη θεραπεία για ασθενείς με ανεπάρκεια οργάνων, αλλά δυστυχώς ορισμένα όργανα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν λόγω ανησυχιών ότι δε θα λειτουργήσουν σωστά μετά την επέμβαση. Το λογισμικό που έχουμε αναπτύξει «βαθμολογεί» την ποιότητα του οργάνου και στοχεύει να υποστηρίξει τους χειρουργούς να εκτιμήσουν εάν το όργανο είναι αρκετά υγιές για να μεταμοσχευθεί. Η τελική μας ελπίδα είναι ότι το OrQA θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότεροι ασθενείς να λαμβάνουν σωτήρια μοσχεύματα και να τους εξασφαλίζεται μεγαλύτερη διάρκεια ζωής».

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σχεδόν 7.000 ασθενείς που περιμένουν μεταμόσχευση οργάνων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα όργανο μπορεί να επιβιώσει έξω από το σώμα μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι δυνατή μόνο μία διαδρομή από το νοσοκομείο δότη στο νοσοκομείο λήπτη. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να ληφθεί γρήγορα η σωστή απόφαση.

Ο καθηγητής Derek Manas, ιατρικός διευθυντής του Κέντρου Δωρεάς και Μεταμόσχευσης Οργάνων του εθνικού συστήματος υγείας (NHSBT) του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε: «Πρόκειται για μια συναρπαστική εξέλιξη στην τεχνολογική υποδομή που, μόλις επικυρωθεί, θα επιτρέψει στους χειρουργούς και στους κλινικούς ιατρούς μεταμοσχεύσεων να λάβουν πιο εμπεριστατωμένες αποφάσεις σχετικά με τη χρήση οργάνων. Εμείς στο NHSBT είμαστε εξαιρετικά αφοσιωμένοι στο να κάνουμε αυτό το συναρπαστικό εγχείρημα επιτυχία».

Ο υπουργός Υγείας Neil O’Brien δήλωσε: «Η τεχνολογία έχει την ικανότητα να φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο φροντίζουμε τους ανθρώπους και αυτή η τεχνολογία αιχμής θα βελτιώσει τις υπηρεσίες μεταμόσχευσης οργάνων. Αυτή η πρωτοποριακή νέα μέθοδος που αναπτύχθηκε εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να σώσει εκατοντάδες ζωές και να εξασφαλίσει την καλύτερη χρήση των μοσχευμάτων».

Το λογισμικό OrQA έχει ήδη χρησιμοποιηθεί και ελεγχθεί σε μεταμόσχεύσεις ήπατος, νεφρού και παγκρέατος και εκτιμάται ότι η αδειοδότησή του θα έχει ολοκληρωθεί στα επόμενα δύο χρόνια με την προοπτική να διατεθεί και σε νοσοκομεία παγκοσμίως.

Με πληροφορίες από: Artificial Intelligence, Sky News