Το 2024 ήταν μια μεγάλη χρονιά για την υπολογιστική του «χώρου», με αποκορύφωμα την κυκλοφορία δύο σημαντικών συσκευών εικονικής πραγματικότητας: του ισχυρού αλλά πανάκριβου Apple Vision Pro και του πιο οικονομικού Meta Quest 3S. Αυτές οι συσκευές μεταφέρουν τους χρήστες τους σε απέραντους, παράξενους ψηφιακούς κόσμους.

Εδώ μπαίνουν στο παιχνίδι τα πιο ελαφριά και πιο εύκολα στη χρήση: τα έξυπνα γυαλιά. Αποδεικνύεται ότι πολλοί άνθρωποι προτιμούν μια συσκευή που μπορούν να βγάλουν από το σπίτι και να τη χρησιμοποιήσουν με άνεση στον δρόμο. Υπάρχει μια απίστευτη ευκολία στο να αλληλεπιδράς ψηφιακά με τον πραγματικό κόσμο την ίδια στιγμή που τον κοιτάς χωρίς να σου αποσπάται η προσοχή από την οθόνη ενός τηλεφώνου.

Αυτοί οι πιο προσιτοί «υπολογιστές προσώπου» έχουν προχωρήσει πολύ από την εποχή του “Glasshole”. Τα έξυπνα γυαλιά—τα οποία ορίζονται ως συνδεδεμένα στο Διαδίκτυο γυαλιά με ενσωματωμένες εφαρμογές—έχουν περάσει από την εποχή των αδέξιων, μη ελκυστικών wearables όπως το Google Glass σε πραγματικά χρήσιμες συσκευές που μπορεί να μη ντρέπεσαι πια να φοράς δημόσια.

Τα Ray-Ban Meta μοιάζουν να είναι ο «μεγάλος παίκτης» στα έξυπνα γυαλιά. Η Meta, μια εταιρεία της οποίας η φήμη έχει επηρεαστεί αρνητικά από τη συχνά προβληματική «αντι-κουλ» εικόνα της κατάφερε να αξιοποιήσει τον καθιερωμένο παράγοντα στιλ του brand Ray-Ban για να δημιουργήσει μια σειρά από έξυπνα γυαλιά που βρίσκουν ανταπόκριση στην αγορά. Φαίνονται όμορφα και έχουν πραγματική λειτουργικότητα που πολλοί μπορούν εύκολα να κατανοήσουν και που οι υποστηρικτές τους θεωρούν εξαιρετικά χρήσιμη. Μπορούν να τραβούν φωτογραφίες και βίντεο, να λειτουργούν ως ακουστικά για μουσική και κλήσεις, και να χρησιμοποιούν λειτουργίες φωνής με τη βοήθεια του Meta AI για να στέλνουν μηνύματα ή να απαντούν σε ερωτήσεις. Νέα χαρακτηριστικά που προστέθηκαν αυτόν τον μήνα δίνουν στα γυαλιά τη δυνατότητα να κάνουν πράγματα όπως να θυμούνται πού έχεις παρκάρει το αυτοκίνητό σου και να χρησιμοποιούν το Shazam για να αναγνωρίζουν ποιο τραγούδι παίζει κοντά σου. Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς ενσωματωμένη οθόνη, που σημαίνει ότι μπορείς να έχεις τα μάτια σου στραμμένα στην πραγματική ζωή.

Η επιτυχία των γυαλιών Ray-Ban Meta έχει δείξει ότι υπάρχει αγορά για έξυπνα γυαλιά χωρίς οθόνη, τα οποία δεν λειτουργούν απλώς ως «ελαφριά εκδοχή της VR». Μικρότερες εταιρείες και startups έχουν προχωρήσει με κάθε είδους έξυπνους φακούς που μπορείς να φανταστείς. Κάπως έτσι εχουμε δει νέα έξυπνα γυαλιά ή τεχνολογία για την υποστήριξή τους από εταιρείες όπως η Oppo Glasses, η Swave και η Emteq. Κάποια ήταν θα λέγαμε απογοητευτικά, όπως τα Frames της Brilliant Labs που κυκλοφόρησαν τον Μάιο. Άλλα δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, όπως τα γυαλιά της Looktech που λειτουργούν με διάφορα chatbots και διαφημίζονται ως οι πιθανοί ανταγωνιστές των Ray-Ban της Meta, αφού το project ξεπέρασε κατά πολύ τον στόχο χρηματοδότησής του στο Kickstarter.

Παρόλα αυτά, τα γυαλιά AR με ενσωματωμένη οθόνη παραμένουν στο παιχνίδι. Εξάλλου, μια συσκευή που προσφέρει στον χρήστη ενεργή προβολή heads-up θεωρείται εδώ και καιρό το ιερό δισκοπότηρο της υπολογιστικής του χώρου. Η Meta κυνηγάει αυτόν τον στόχο με τα γυαλιά Orion—μια φιλόδοξη τεχνολογία AR που αν και βρίσκεται ακόμα σε πρώιμη φάση ανάπτυξης στοχεύει να κάνει σχεδόν ό,τι μπορεί να κάνει το smartphone σου, αλλά στο πρόσωπό σου. Στο παιχνίδι βρίσκεται και η Snap, με τα cyberpunk γυαλιά Spectacles που διαθέτουν εφαρμογές που επικεντρώνονται σε κοινωνικές αλληλεπιδράσεις για τους νεότερους, πιο παιχνιδιάρικους χρήστες της.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Google ανακοίνωσε την κυκλοφορία της πλατφόρμας λογισμικού Android XR που περιλαμβάνει ένα επερχόμενο ζευγάρι έξυπνων γυαλιών με ενσωματωμένη οθόνη στους φακούς. Οι προσπάθειες της Google βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη, αλλά η εταιρεία έχει ένα πλεονέκτημα λόγω του τεράστιου αριθμού συνεργατών-προγραμματιστών που ήδη δουλεύουν στις πολλές πλατφόρμες του Android. Τα γυαλιά της Google τρέχουν εφαρμογές Android, ουσιαστικά μεταφέροντας πολλές λειτουργίες που σήμερα υπάρχουν σε ένα smartphone—όπως χάρτες, αποστολή μηνυμάτων, ροές ειδήσεων—απευθείας μπροστά στα μάτια σου.

Από την άλλη πλευρά κάποιοι κάνουν ένα βήμα πίσω. Τον Οκτώβριο, η Microsoft διέκοψε το HoloLens, το VR headset της, μια συσκευή που είχε τοποθετηθεί ως μια επιλογή που προσέφερε όλη τη δύναμη ενός επιτραπέζιου υπολογιστή στο πρόσωπό σου. Η Magic Leap επίσης πρόσφατα διέκοψε την υποστήριξη για το πρώτο της headset και απέλυσε τις ομάδες πωλήσεων και μάρκετινγκ της σε μια προσπάθεια αναδιάρθρωσης.

Οι κυρίαρχοι τιτάνες του XR—Meta, Google, Apple, Samsung και Snap—δεν κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ακόμα. Αλλά ούτε και είναι έτοιμοι να προσφέρουν την επαναστατική τεχνολογία που συνεχίζουν να υπόσχονται.

Αυτή η ανακατεύθυνση μπορεί να ανοίξει χώρο για μικρότερες, πιο εξειδικευμένες χρήσεις των έξυπνων γυαλιών. Εταιρείες όπως η Form που κατασκευάζει έξυπνα γυαλιά κολύμβησης που εμφανίζουν τα στατιστικά της κολύμβησης του χρήστη απευθείας στην οθόνη. Ή η XReal που επικεντρώνεται στο να μιμηθεί μια οθόνη μεγάλου μεγέθους απευθείας στους φακούς, επιτρέποντας στους χρήστες να αισθάνονται ότι παρακολουθούν μέσα σε μια μεγάλη οθόνη. Εταιρείες όπως η Emteq επικεντρώνονται σε ιατρικούς ή πιο ολιστικούς τομείς όπως η ψυχοθεραπεία και η διατροφή, προσπαθώντας να ανιχνεύσουν συναισθήματα και να παρακολουθήσουν τι τρως. Δίχως πάντως τα μοντέλα να έχουν τελειοποιηθεί.

Τα γυαλιά ίσως να μην καταλήξουν να είναι η απόλυτη συσκευή που θα φορά κανείς κάθε μέρα, δηλαδή το κομμάτι τεχνολογίας που θέλουμε να έχουμε μαζί μας συνεχώς, αλλά το μέλλον φαίνεται όλο και περισσότερο ότι θα στηρίζεται στα πρόσωπά μας. Οι εταιρείες θα συνεχίσουν να παράγουν νέα γυαλιά με πρωτότυπα χαρακτηριστικά. Οπότε κρατήστε το καθαριστικό φακών σας έτοιμο. Τα έξυπνα γυαλιά θα είναι μπροστά σας—αν όχι πάνω σας—όλο το χρόνο.

*Mε στοιχεία από το Wired.