Το IDEAL είναι, αν μη τι άλλο, ένας από τους παλαιότερους και πλέον δημοφιλείς κινηματογράφους της Αθήνα που έχει γράψει μεγάλη ιστορία στον χώρο του θεάματος.

Όλη αφρόκρεμα της Αθήνας έτρεχε να παρακολουθήσει τις ταινίες που προβάλλονταν στην μεγαλύτερη οθόνη που είχε έρθει ποτέ στην Ελλάδα, με τον πρωτόγνωρο, τότε, για τη χώρα ήχο Dolby Stereo, στα αναπαυτικά, επίσης νεόφερτα, καθίσματα γαλλικού τύπου.

Τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζει διάφορα προβήματα. Πριν μερικούς μήνες, κατά την διάρκεια δημοσιογραφικής προβολής, οι δημοσιογράφοι άκουσαν έναν εκκωφαντικό θόρυβο για να διαπιστώσουν ότι είναι καταρρεύσει ένα τμήμα της οροφής. Η ζημιά αυτή αποδόθηκε σε κατάρρευση μέρους του διπλανού εγκαταλελειμμένου κτιρίου, το οποίο στο παρελθόν το Ελληνικό Ωδείο, και κανείς δεν κινδύνευσε, ευτυχώς.

Ο κινηματογράφος IDEAL ή Ιντεάλ αποτελεί ιδιοκτησία του ΕΦΚΑ ενώ τη διαχείρισή του έχει αναλάβει, εδώ και δεκαετίες, η εταιρεία του Αλέξανδρου Σπέντζου, γιου του πασίγνωστου σκηνοθέτη, παραγωγού και διανομέα ταινιών που ίδρυσε την Spentzos Film, Χρήστου Σπέντζου. 

Λίγη ιστορία

Το γνωστό σινεμά (του όνομά του σημαίνει «ιδεώδες») άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του το 1921, ως κινηματοθέατρο με ονομασία «Σαλόν Ιντεάλ», στο εμβληματικό κτίριο της οδού Πανεπιστημίου που οικοδομήθηκε την δεκαετία του 1880 και ανήκε στο σύμπλεγμα των τεσσάρων κατοικιών που ανήγειρε ο Ερρίκος Σλήμαν και σχεδιάστηκε από τον σπουδαίο Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ. Μετά τον θάνατο του Σλήμαν το ακίνητο περιήλθε στην ιδιοκτησία της κόρης του και το 1939 μεταβιβάστηκε στο Ταμείο Συντάξεων Προσωπικού της Εθνικής Κτηματικής και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Το «Ιντεάλ» είχε αρχικά 2.000 θέσεις, μοιρασμένες στην πλατεία και τον μεγάλο του εξώστη. 

Το 1933, ο κινηματογράφος είχε έρθει αντιμέτωπος με την πρώτη καταστροφική πυρκαγιά της πολυτάραχης ιστορίας του. Τότε μάλιστα κινδύνευσαν να καούν ζωντανές οι οικογένειες του μηχανικού και του επιστάτη που βρίσκονταν εκεί. Κατάφερε, όμως, κυριολεκτικά να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του και μέσα στις επόμενες δεκαετίες μεταμορφώθηκε σε ένα από τα πλέον όμορφα αλλά και υπερσύγχρονα σινεμά της Αθήνας το οποίο, γειτνίαζε με το επίσης ιστορικό «ΡΕΧ» και συγκατοικούσε με το ομώνυμο εστιατόριο που έκλεισε οριστικά το 2014.

Ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης υπερψήφισε πριν μερικούς μήνες ένα ψήφισμα που κατέβασε η δημοτική παράταξη «Αθήνα Ψηλά» σε σχέση με το ότι το Ιντεάλ όφειλε να κηρυχθεί διατηρητέο κτίριο. Μάλιστα, το ψήφισμα αφορούσε και άλλα ιστορικά σινεμά.

 Είχε δηλώσει τότε ο δήμαρχος: 

«Οφείλουμε όλοι να διασφαλίσουμε και να διαφυλάξουμε τον χαρακτήρα των κινηματογράφων των Αθηνών. Ο κινηματογράφος Αελλώ είναι διατηρητέο μνημείο, ιστορικός τόπος βάσει ΦΕΚ του 95. Η χρήση της ταράτσας είναι επίσης διατηρητέα, ως θερινός κινηματογράφος βάσει ΦΕΚ του 97. Ο κινηματογράφος ‘Αστωρ δεν είναι διατηρητέος ως προς τη χρήση, βρίσκεται όμως εντός διατηρητέου κτιρίου, συνεπώς όποια αλλαγή είναι υπό την αίρεση του υπουργείου Πολιτισμού. Το Ιντεάλ είναι διατηρητέο μόνο ως προς το εστιατόριο και όχι ως προς τον κινηματογράφο… Ας κρατήσουμε το θετικό, ότι τουλάχιστον σε αυτό το θέμα όλοι μας βαδίζουμε στον ίδιο δρόμο» ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. 

Το ψήφισμα που κατέθεσε η «Ανοιχτή Πόλη», ανέφερε:

«Το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας, θεωρεί κρίσιμη για τον χαρακτήρα, την μνήμη και τον πολιτιστικό πλούτο της πόλης, τη συνέχιση της λειτουργίας των 3 ιστορικών κινηματογραφικών αιθουσών του κέντρου, Ideal, Αστορ και και Αελλώ.

Η άρρηκτη σχέση των κινηματογραφικών αιθουσών με τον πολιτισμό και την ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας, αναγνωρίζεται από την νομολογία του ΣτΕ και το ισχύον Σύνταγμα της χώρας. Επιβάλλει στο κράτος την ενίσχυση της κινηματογραφικής τέχνης.

Για το λόγο αυτό, καλούμε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και κάθε άλλη αρμόδια Αρχή, να ενεργήσουν για την κήρυξη ως διατηρητέας, της χρήσης των ιστορικών κινηματογραφικών αιθουσών της Αθήνας, καθώς και να μεριμνήσουν για τη θεσμική προστασία τους ως χώρων πολιτισμού, στα πρότυπα της προστασίας που έχει εξασφαλιστεί με υπουργική απόφαση του 1997 για τους θερινούς κινηματογράφους της πόλης».

Ο e-ΕΦΚΑ, όμως, με δελτίο Τύπου απάντησε στις έντονες διαμαρτυρίες για την προοπτική αλλαγής χρήσης ή/και κατεδάφισης τριών εμβληματικών αθηναϊκών κινηματογράφων, του Αστορ, του Ιντεάλ και του Αελλώ.

Η απειλή του κλεισίματος των τριών κινηματογράφων έχει κινητοποιήσει τα ΜΜΕ, απλούς ανθρώπους που αγαπούν τα σινεμά, εκτός από πολιτικές δυνάμεις και φορείς.

Επερώτηση στη Βουλή είχαν υποβάλει η Ολγα Κεφαλογιάννη από τη Ν.Δ., αλλά και το ΚΚΕ, ενώ ανοιχτές επιστολές και ανακοινώσεις προς τον Πρωθυπουργό και πάσα υπεύθυνο έστειλαν, ανάμεσα σε άλλους, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, από κοινού ο ΣΑΠΟΕ, η ΕΣΠΕΚ και η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ και άλλοι που μπορείτε να διαβάσετε αυτούσιες στο τέλος του κειμένου.

Την Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2022, ο e-ΕΦΚΑ εξέδωσε μια ανακοίνωση, δηλώνοντας ότι η χρήση των κινηματογράφων προτίθεται να διατηρηθεί. Πιο ρητά για το Αελλώ, λιγότερο για το Αστορ και ακόμη λιγότερο για το Ιντεάλ. Μπορείτε να τη διαβάστε αυτούσια παρακάτω, καθώς και το σχολιασμό των Σπύρου Σπέντζου από το Ιντεάλ και του Μπάμπη Κονταράκη από το Αστορ για το θέμα γενικότερα και την ανακοίνωση ειδικά.

Διαβάστε εδώ την ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ:

«Σχετικά με δημοσιεύματα που αφορούν στο μέλλον των κινηματογράφων Αελλώ, Αστορ και Ιντεάλ που ανήκουν στον e-ΕΦΚΑ τονίζονται τα εξής:

Σχετικά με τον κινηματογράφο Αελλώ, δεν υφίσταται κανένα θέμα αλλαγής χρήσης του. Στόχος είναι η σύμβαση μίσθωσης να ανανεωθεί και η χρήση του ακινήτου να μην αλλάξει. Αναφορικά με τον κινηματογράφο Αστορ, ήδη υλοποιείται ο σχεδιασμός του Φορέα προκειμένου η αίθουσα κινηματογράφου να μην αλλάξει χρήση, το υπόλοιπο κτήριο να αξιοποιηθεί από επενδυτή και να λειτουργήσει και ένα κατάστημα στο ισόγειο. Οι πρώτες μελέτες που ήδη έχουν υλοποιήσει οι αρμόδιες διευθύνσεις του e-ΕΦΚΑ δείχνουν πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Τέλος, αναφορικά με τον κινηματογράφο Ιντεάλ, εντοπίστηκαν στατικά προβλήματα σε ολόκληρο το κτηριακό συγκρότημα επί της Οδού Πανεπιστημίου 46. Την κατάσταση του κτηρίου επιδείνωσε η πρόσφατη πτώση τοίχου στην πίσω πλευρά του κινηματογράφου όπου γειτνιάζει με το κτήριο του Ελληνικού Ωδείου επί της Οδού Φειδίου η οποία ανέδειξε και μια σειρά από κτηριακές επεμβάσεις που έχουν γίνει και οι οποίες χρήζουν αντιμετώπισης. Τόσο για την συνολική αποκατάσταση του κτιριακού συγκροτήματος όσο και για την εκμετάλλευσή του, βρίσκεται ανοικτή διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή. 

Οσοι υποψήφιοι επενδυτές ήρθαν σε επαφή με τον e-ΕΦΚΑ βλέπουν θετικά την διατήρηση της χρήσης της αίθουσας ως Κινηματογράφου με ταυτόχρονη αναβάθμιση αυτής μέσα από την αξιοποίησή της και για θεατρικές παραστάσεις ή άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι συζητήσεις βρίσκονται ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο καθώς απαιτούνται επιπλέον οικονομοτεχνικές μελέτες για να υπολογιστεί το ακριβές κόστος αποκατάστασης αλλά και απόσβεσης της επένδυσης.

Βασικό κριτήριο για τη λήψη της όποιας απόφασης από την Διοίκηση του ΕΦΚΑ παραμένει η άμεση αξιοποίηση του συνόλου της ακίνητης περιουσίας που διαχειρίζεται ο Φορέας και παράλληλα ο σεβασμός στην ιστορικότητα των κτηρίων και των χρήσεων αυτών. Καμία απόφαση δεν πρόκειται να ληφθεί χωρίς να λαμβάνει και τα δυο αυτά στοιχεία υπόψη. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Διοίκηση του ΕΦΚΑ βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για όσα κτήρια έχουν αρχιτεκτονικό, ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον συμπεριλαμβανομένων και των κινηματογράφων που βρίσκονται στη ιδιοκτησία του Φορέα, όπως εξάλλου συνέβη στην περίπτωση των κτηρίων του Ελληνικού Ωδείου και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, και τα δύο ιδιοκτησίας ΕΦΚΑ, όπου το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προχωρά με την αποκατάσταση και συντήρησή τους.»

Όμως, η τύχη, τουλάχιστον του σινεμά ΙΝΤΕΑΛ, φαίνεται πως αποφασίστηκε, από διαγωνισμό που προκηρύχθηκε Νοέμβριο του 2022, παρά τις ανακοινώσεις και τις κινητοποιήσεις.

Δείτε το έγγραφο που δημοσίευσε στον λογαριασμό του στα social, ο σκηνοθέτης Κυριάκος Αγγελάκος, Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων με την «Ανοιχτή Πόλη»

Το ακίνητο της οδού Πανεπιστημίου, λοιπόν, όπως ονομάζεται, πήρε η εταιρεία “Ξενοδοχεία Ελλάδος Mitsis Company AE” για να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο. 

 

Όπως τονίζει ο Κυριάκος Αγγελάκος στην ανάρτησή του:

«Η ειρωνεία είναι ότι το ομώνυμο εστιατόριο, με κατεβασμένα τα ρολά εδώ και 10 χρόνια, έχει κριθεί διατηρητέιο ως προς την χρήση και είναι εκτός λειτουργίας, ενώ ο κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ, ένας από τους ελάχιστους σε λειτουργία φάρους του κινηματογραφικού πολιτισμού θα κλείσει. Ο αναπληρωτής υπουργός πολιτισμού κ. Γιατρομανωλάκης κρύβεται, λες και το μείζον αυτό θέμα δεν τον αφορά, δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές του. Αλλά κάποτε ξεσήκωσε τον κόσμο όταν ”ανακάλυψε και έσωσε από βέβαιη καταστροφή” χαμένους θησαυρούς του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου που κινδύνευαν να χαθούν από διαρροή χημικών στα υπόγεια της Cinemagoc. Μέχρι που αυτός, ως άλλος Indiana Jones, επενέβη και τις έσωσε. Ακόμα γελάμε με το φιάσκο. 

Ο Γιατρομανωλάκης θα μπορούσε με τη Μενδώνη να χαρακτηρίσουν τους ελάχιστους εναπομείναντες ιστορικούς κινηματογράφους της Αθήνας διατηρητέους ως προς τη χρήση και να τους σώσουν από την μετατροπή τους σε ξενοδοχεία. Όπως έκανε η Μελίνα Μερκούρη με τους θερινούς κινηματογράφους και απέτρεψε από το να γίνουν γκαράζ ή πολυκατοικίες. Αλλά τι συγκρίνω; Τη Μελίνα με τη Μενδώνη και τον Γιατρομανωλάκη; Είναι μεγέθη απολύτως εκτός σύγκρισης.»