Ο Έντουαρντ Νόρτον είναι ένας χαμαιλέοντας της οθόνης, o ορισμός της λέξης ηθοποιός. Κάθε φορά που εμφανίζεται δεν βλέπεις “τον Νόρτον”, αλλά τον χαρακτήρα με όλες τις αποχρώσεις, τις αντιφάσεις και τις μυστικές του σκιές. Από την πρώτη του εμφάνιση στα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι και σήμερα έχει επιλέξει ρόλους που δεν είναι απλώς απαιτητικοί, αλλά συχνά επικίνδυνοι για την εικόνα του. Ρόλους που δοκιμάζουν και τον ίδιο και τον θεατή. 

Ακολουθούν πέντε ερμηνείες που δείχνουν γιατί ο Νόρτον παραμένει μια από τις πιο επιδραστικές και αινιγματικές παρουσίες στο σύγχρονο σινεμά.

1. Primal Fear (1996) – Η εκρηκτική είσοδος
Πρώτη ταινία, πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ. Στο Primal Fear ο Νόρτον παίζει έναν νεαρό κατηγορούμενο για τον φόνο ενός αρχιεπισκόπου, απέναντι στον Ρίτσαρντ Γκιρ. Η ερμηνεία του είναι μάθημα στη σταδιακή αποκάλυψη ενός χαρακτήρα: ξεκινά ως ένα φοβισμένο, εύθραυστο αγόρι και μετατρέπεται μπροστά στα μάτια μας σε κάτι εντελώς διαφορετικό, κάτι που δεν θα αποκαλύψουμε εδώ για όσους δεν έχουν δει την ταινία. Ο Νόρτον παίζει με την αλήθεια και το ψέμα σαν να είναι ένα και το αυτό. Με αυτόν τον τρόπο κερδίζει από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον του θεατή. Είναι ο ορισμός του “από το πουθενά στην κορυφή”.

2. American History X (1998) – Το πρόσωπο του μίσους και της λύτρωσης
Στον ρόλο του Ντέρεκ, ενός νεοναζί που προσπαθεί να ξεφύγει από το παρελθόν του ο Νόρτον παραδίδει μια από τις πιο δυνατές ερμηνείες της δεκαετίας του ’90. Με το ξυρισμένο κεφάλι, το τατουάζ-σβάστικα και το βλέμμα που καίει γίνεται προσωποποίηση της βίας, αλλά και του πόνου που κρύβεται πίσω της. Η μεταμόρφωση του χαρακτήρα κι η “μετάπτωση” από το μίσος στη συνειδητοποίηση δεν είναι απλώς πειστική, είναι συγκλονιστική. Ο Νόρτον καταφέρνει να δείξει τον άνθρωπο μέσα στο τέρας και να κάνει τον θεατή να καταλάβει, αν όχι να συγχωρήσει.

3.Fight Club (1999) – Η διπλή ζωή του αφηγητή
Ο “αφηγητής” του Fight Club είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς ρόλους του Νόρτον και ένας από τους πιο πολυσυζητημένους χαρακτήρες του μοντέρνου σινεμά. Με φόντο την αποξένωση και την καταναλωτική παράνοια των ’90s, ο Νόρτον παίζει έναν άνδρα που βλέπει τη ζωή του να διαλύεται μέχρι που γνωρίζει τον Τάιλερ Ντέρντεν (Μπραντ Πιτ) και μπαίνει σε έναν κόσμο βίας και αναρχίας

Η ερμηνεία του είναι γεμάτη ειρωνεία και κυνισμό, καθώς η ταινία αποκαλύπτει την αλήθειά της, ο Νόρτον χειρίζεται την ψυχολογική πτώση του ήρωα με τέτοια λεπτότητα που όταν όλα συνδέονται ο θεατής θέλει να ξαναδεί κάθε σκηνή από την αρχή.

4. 25th Hour (2002) – Η τελευταία μέρα ελευθερίας
Σε σκηνοθεσία Σπάικ Λι, ο Νόρτον υποδύεται τον Μόντι, έναν έμπορο ναρκωτικών που περνάει τις τελευταίες 24 ώρες ελευθερίας του πριν μπει στη φυλακή. Είναι μια ταινία για τις επιλογές που σε καθορίζουν και για την αίσθηση ότι η ζωή σου γλιστράει από τα χέρια. Ο πρωταγωνιστής παίζει σαν έναν άνθρωπο που έχει συνειδητοποιήσει πολύ αργά το κόστος των πράξεών του. Η περίφημη «f*ck you» σκηνή στον καθρέφτη είναι από τα πιο δυνατά κινηματογραφικά ξεσπάσματα, ένα μανιφέστο θυμού και αυτογνωσίας ταυτόχρονα.

5. Birdman (2014) – Η σάτιρα του ίδιου του ηθοποιού
Στο Birdman του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου, ο Νόρτον υποδύεται τον Μάικ, έναν χαρισματικό αλλά απρόβλεπτο ηθοποιό του θεάτρου που προκαλεί χάος στις πρόβες μιας παράστασης. Ο ρόλος είναι σχεδόν μετα-σχόλιο πάνω στην εικόνα του Νόρτον στον χώρο του Χόλιγουντ: ιδιοφυής αλλά δύσκολος συνεργάτης. Η ερμηνεία του είναι εκρηκτική, γεμάτη αυτοσαρκασμό και αίσθηση του κινδύνου. Παίζει με τα όρια ανάμεσα στον ρόλο και τον εαυτό του, αφήνοντας τον θεατή να αναρωτιέται πόσο από τον Μάικ είναι ο ίδιος ο Νόρτον. 

 

Αν κάτι χαρακτηρίζει όλες αυτές τις ερμηνείες είναι η ικανότητα του Νόρτον να μεταμορφώνεται πλήρως χωρίς να χάνει ποτέ την εσωτερική αλήθεια του χαρακτήρα. Είτε παίζει έναν νεαρό κατηγορούμενο που κρύβει τρομακτικά μυστικά, είτε έναν πρώην νεοναζί που αναζητά λύτρωση, είτε έναν άνδρα που χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, η δέσμευσή του σε κάθε ρόλο είναι απόλυτη.

Ο Νόρτον δεν “υποδύεται” απλώς, κάνει κομμάτι του εαυτού του τον ρόλο, τον ζει, τον αφήνει να τον αλλάξει. Γι’ αυτό και κάθε φορά που εμφανίζεται, το βλέμμα μας καρφώνεται πάνω του, γιατί ξέρουμε ότι όσο κι αν αλλάξει, όσο κι αν χαθεί μέσα στον ρόλο πάντα θα μας δώσει κάτι που δεν περιμέναμε. Κάθε του ερμηνεία είναι κομμάτι ενός μωσαϊκού που δείχνει τι μπορεί να κάνει ένας ηθοποιός όταν δεν φοβάται να βουτήξει στα πιο επικίνδυνα νερά της ανθρώπινης εμπειρίας και ο Έντουαρντ Νόρτον εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες το κάνει ξανά και ξανά με μεγάλη επιτυχία.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.