Στο “Mission: Impossible III”, την τρίτη ταινία του καλύτερου franchise δράσης όλων των εποχών, ο Τομ Κρουζ λέει στη φανταστική του σύζυγο ότι πρέπει να τον σκοτώσει πριν πεθάνει. Πρόκειται για ένα θεμελιώδες δίλημμα: ένας κακός του έχει εμφυτεύσει μια εκρηκτική συσκευή στο κεφάλι και για να την απενεργοποιήσει, η σύζυγός του πρέπει να χρησιμοποιήσει έναν αυτοσχέδιο απινιδωτή που θα σταματήσει μεν τη βόμβα, αλλά και την καρδιά του. Ευτυχώς, η σύζυγος, την οποία υποδύεται η Μισέλ Μόναγκαν, είναι νοσοκόμα.Με θάρρος, τον ηλεκτροδοτεί μέχρι θανάτου, κάνει ένα σύντομο διάλειμμα για να εξοντώσει τους κακούς στο δωμάτιο και στη συνέχεια του κάνει ΚΑΡΠΑ. Ο Κρουζ επανέρχεται ξαφνικά στη ζωή και ενστικτωδώς πιάνει το όπλο του, έτοιμος να ξαναμπεί στη μάχη. 

Όπως έχουμε δει όλα αυτά τα χρόνια, ο Τομ Κρουζ μπορεί να κάνει σχεδόν τα πάντα—να πετάξει σε ελικόπτερο, να σκαρφαλώσει απόκρημνα βράχια, ακόμα και να τραγουδήσει και να παίξει κιθάρα. Σπάνια αποτυγχάνει. Όμως το “Mission: Impossible III” που κυκλοφόρησε το 2006, έφερε λιγότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως—ποσό όχι ιδιαίτερα εντυπωσιακό για τη διανομέα, την Paramount. Ο Σάμνερ Ρέντστοουν, τότε πρόεδρος της Viacom που κατείχε την Paramount απέδωσε την απογοητευτική εισπρακτική πορεία στην προσωπική συμπεριφορά του Κρουζ. Λίγο πριν την πρεμιέρα της ταινίας, ο ηθοποιός είχε μιλήσει για την επαφή του με τη Σαϊεντολογία. Ο Ρέντστοουν υπολόγισε ότι οι «ακρότητες» του Κρουζ κόστισαν στην ταινία έως και 150 εκατομμύρια δολάρια σε χαμένες εισπράξεις, και αργότερα μέσα στη χρονιά, η Paramount ανακοίνωσε τη λήξη της μακροχρόνιας συνεργασίας της με τον σταρ. «Δεν θεωρούμε ότι κάποιος που κάνει δημιουργική αυτοκτονία και κοστίζει έσοδα στην εταιρεία πρέπει να βρίσκεται στο στούντιο» είπε τότε ο Ρέντστοουν στη Wall Street Journal. 

Μέχρι τότε ο Τομ Κρουζ θεωρούνταν εγγύηση στο box office. Το 1996, έγινε το πρώτο άτομο που πρωταγωνίστησε σε πέντε διαδοχικές ταινίες που απέφεραν τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ. Θεωρούνταν επίσης ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του, έχοντας συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως οι Φράνσις Φορντ Κόπολα, Μάρτιν Σκορσέζε, Στάνλεϊ Κιούμπρικ και Πολ Τόμας Άντερσον. Ο Κάμερον Κρόου, σκηνοθέτης της ρομαντικής κομεντί “Jerry Maguire”, έχει αναφέρει την μοναδική ικανότητα του Κρουζ να αποδίδει με ειλικρίνεια διαλόγους που θα ακούγονταν γελοίοι από άλλους.  

Φαινόταν αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή στην καριέρα του, ο Τομ Κρουζ θα κέρδιζε Όσκαρ. Το 1990 ήταν υποψήφιος για την ερμηνεία του στην ταινία του Όλιβερ Στόουν «Γεννημένος την Τετάρτη Ιουλίου» και στη συνέχεια έλαβε υποψηφιότητες για τις ταινίες “Jerry Maguire” και “Magnolia” του Πολ Τόμας Άντερσον. Κέρδισε Χρυσές Σφαίρες και για τις τρεις ερμηνείες, αλλά αγνοήθηκε από την Ακαδημία. Μετά τη ρήξη του με την Paramount το 2006, ο Κρουζ άρχισε να παίρνει πιο δημιουργικά ρίσκα. Στην ταινία του 2007 “Lions for Lambs”, υποδύθηκε έναν νεοσυντηρητικό γερουσιαστή που ήταν αποφασισμένος να κερδίσει τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Το 2008 πρωταγωνίστησε στο “Valkyrie” ως ο Γερμανός συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ, που αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον Αδόλφο Χίτλερ. Το “Valkyrie” ήταν μια αντιναζιστική βιογραφία που κυκλοφόρησε ανήμερα των Χριστουγέννων, με άλλα λόγια, ήταν «δόλωμα» για Όσκαρ. Παρ’ όλα αυτά δεν έλαβε καμία υποψηφιότητα. 

Το 2011 η Paramount επανενώθηκε με τον Κρουζ για μια τέταρτη “Επικίνδυνη Αποστολή”. Ο διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας, Ρόμπερτ Έλσγουιτ,δήλωσε πως η αρχική εντολή ήταν να αποσυρθεί ο χαρακτήρας του Κρουζ στο τέλος της ταινίας και να τον αντικαταστήσει κάποιος άλλος ηθοποιός, όπως ο Τζέρεμι Ρένερ. Όμως ο Κρουζ έφερε τον Μακουόρι στο πλατό στα μισά των γυρισμάτων και εκείνος βοήθησε να ξαναγραφτεί το σενάριο, εστιάζοντας στον Κρουζ και αλλάζοντας το φινάλε. Η ταινία απέφερε σχεδόν 700 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, ανανεώνοντας το franchise. 

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του Rotten Tomatoes, όσο περισσότερο τρέχει ο Κρουζ σε μια ταινία, τόσο καλύτερα τα πάει στο box office. Στο Instagram του γράφει πως «τρέχει σε ταινίες από το 1981». Αυτό αναφέρεται στον πρώτο του ρόλο στο σινεμά, στην ταινία Endless Love”, όπου εμφανίζεται ως έφηβος με τζιν σορτσάκι να τρέχει σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου. Έκτοτε συνεργάστηκε με επαγγελματίες για να τελειοποιήσει το χαρακτηριστικό του στυλ στο τρέξιμο: χέρια που κόβουν τον αέρα, ψηλά γόνατα, στήθος έξω, χαλαρό κεφάλι και ελάχιστη πλευρική κίνηση. Πρώην Ολυμπιονίκες έχουν επαινέσει τις ικανότητές του — πρώην συντονιστής κασκαντέρ των “Mission: Impossible” έχει δηλώσει πως ο Κρουζ μπορεί να τρέξει με 28 χλμ/ώρα, πάνω από το διπλάσιο της ταχύτητας ενός μέσου ανθρώπου. 

Με τον καιρό ο Κρουζ άρχισε να τρέχει όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις στην κάμερα. Στην πρώτη «Επικίνδυνη Αποστολή» έτρεξε περίπου 220 μέτρα, κάποια στιγμή φεύγοντας τρέχοντας από έναν εχθρό αφού ανατίναξε ένα ενυδρείο. Σε πιο πρόσφατες ταινίες έχει τρέξει από 600 μέχρι 1.200 μέτρα, μεταξύ άλλων πάνω σε ένα αεροδρόμιο στο Άμπου Ντάμπι, αλλά το τρέξιμο είναι ίσως το λιγότερο εντυπωσιακό πράγμα που κάνει στις ταινίες. Στο “Mission: Impossible—Rogue Nation”, κρεμάστηκε από το πλάι ενός αεροπλάνου Airbus A400M κατά την απογείωση. Στο “Fallout”, έκανε το πρώτο HALO jump (άλμα από μεγάλο ύψος με οξυγόνο), μια τεχνική που συνήθως χρησιμοποιούν μόνο ειδικές στρατιωτικές δυνάμεις. Το έκανε πάνω από εκατό φορές — και με σπασμένο αστράγαλο. Στην έβδομη ταινία, “Dead Reckoning Part One” εκτέλεσε αυτό που η Paramount αποκάλεσε «το μεγαλύτερο κασκαντέρ στην ιστορία του κινηματογράφου»: οδηγεί μια μηχανή από έναν γκρεμό 1.200 μέτρων, αφήνει τη μηχανή στον αέρα και πέφτει με αλεξίπτωτο σε μια κοιλάδα

Με το να ρισκάρει συνεχώς τη ζωή του, ο Κρουζ έσωσε την καριέρα του. Τα κασκαντέρ έχουν γίνει τόσο κρίσιμα για το franchise, που ο Κρουζ και ο Μακουόρι ξεκινούν να σχεδιάζουν πρώτα τα ακροβατικά και μετά βρίσκουν την πλοκή. «Ξεκινάμε κάθε ταινία με την ερώτηση, ‘Τι θέλεις να κάνεις αυτή τη φορά;’», είπε ο Μακουόρι στην πρεμιέρα του “The Final Reckoning” στις Κάννες. «Εγώ ήξερα ότι ήθελα μια σκηνή με υποβρύχιο και ο Τομ ήθελε να κάνει μια σκηνή περπατήματος στα φτερά αεροπλάνου».  

Σήμερα, ο Τομ Κρουζ είναι ένας κινηματογραφικός σταρ με τέτοια διαχρονική απήχηση που μερικές φορές φαίνεται παρωχημένος. Μια πρόσφατη μελέτη τον κατονόμασε ως τον ηθοποιό που προσελκύει τους περισσότερους θεατές στους κινηματογράφους. Το “Top Gun: Maverick” του 2022 έφερε εισπράξεις περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως και πιστώνεται ότι αναβίωσε μόνο του μια βιομηχανία κινηματογράφου πληγωμένη από την πανδημία, κάτι παρόμοιο με το να είχε ο Μάικλ Τζάκσον σήμερα ένα άλμπουμ στην κορυφή των charts. Οι νεότεροι ηθοποιοί μπορεί να κερδίζουν αναγνώριση από την κριτική, αλλά η άνοδος των κινηματογραφικών franchise όπως το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel έχει κάνει πολλούς από αυτούς να φαίνονται αναλώσιμοι.  

Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που η διασημότητα του Κρουζ μοιάζει να ανήκει σε άλλη εποχή: πολλοί θαυμαστές επιλέγουν να αγνοούν την προσωπική του ζωή όταν ασχολούνται με τη δουλειά του. Είναι με κάποιο τρόπο «παραδοσιακά αποδεκτός» στο σύγχρονο Χόλιγουντ. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι τα σκάνδαλα συνέβησαν κυρίως πριν την εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή επειδή πλέον ο Κρουζ μιλάει σχεδόν αποκλειστικά για τη δουλειά του. Ή ίσως οι ταινίες του είναι τόσο αγαπητές και αποφέρουν τόσα πολλά χρήματα που οι πεποιθήσεις του φαίνονται άνευ σημασίας.

Η αφοσίωση του Cruise στο να κάνει ο ίδιος τα ακροβατικά του καθιστά δύσκολο να διακρίνει κανείς πού τελειώνει ο Ίθαν Χαντ και πού αρχίζει ο Τομ Κρουζ. Ίσως η βασική διαφορά ανάμεσά τους είναι ότι ο Ίθαν Χαντ έχει πεθάνει, τρεις φορές: μία φορά από ηλεκτροπληξία και δύο φορές από πνιγμό. Κάθε φορά αναζωογονείται γρήγορα, ωστόσο το κοινό μένει με την εντύπωση ότι ο Κρουζ, που επιβίωσε από το ακροβατικό στην πραγματική ζωή, ίσως είναι πιο ικανός ακόμα και από τον χαρακτήρα του. 

Ο Τομ Κρουζ φοβάται—ή έτσι ισχυρίζεται. «Δεν είναι ότι δεν φοβάμαι όταν κάνω αυτά τα πράγματα», είπε πρόσφατα, όταν ρωτήθηκε για τα ακροβατικά του. «Απλώς δεν με πειράζει να φοβάμαι». Η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά του Κρουζ καθοδηγείται από την τελειομανία του. Αυτό είναι το νήμα που διατρέχει όλες τις ταινίες του. Ακόμα και τα μικρότερα ακροβατικά εκτελούνται με απίστευτη ακρίβεια κι αυτή είναι η διαφορά με κάθε άλλο ηθοποιό που θα ήθελε να είναι σαν τον Τομ Κρουζ, αλλά τελικά δεν είναι.

*Με στοιχεία από το New Yorker. 

 

 Ακολουθήστε το OLAFAQ στο FacebookBluesky και Instagram.