Ο αθλητισμός πέρα από γήπεδα, ρινγκ και αρένες, είναι μια αφήγηση. Μία αφήγηση που στηρίζεται στη σύγκρουση, στη δοκιμασία, στην υπέρβαση του ανθρώπου απέναντι στο ίδιο του το σώμα, αλλά και απέναντι στην ψυχή του. Όταν το σινεμά καταπιάνεται με τα σπορ, η πρόκληση είναι να αποδοθεί ρεαλιστικά και να μεταφερθεί το πάθος, η κόπωση, η προσμονή της νίκης ή η τραγικότητα της ήττας. Σε αυτό το πλαίσιο πέντε μεγάλες ερμηνείες ξεχωρίζουν τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς οι ηθοποιοί τους κατάφεραν να δώσουν όχι απλώς έναν ρόλο, αλλά την αίσθηση ότι ζούσαν πραγματικά τον αθλητή που υποδύονταν.
1. Χίλαρι Σουάνκ – Million Dollar Baby
Η Σουάνκ με την καθοδήγηση του Κλιντ Ίστγουντ έγραψε κινηματογραφική ιστορία με την ερμηνεία της ως Μάγκι, μιας νεαρής πυγμάχου που παλεύει να ξεφύγει από το παρελθόν της και να αποδείξει την αξία της στο ρινγκ. Για τις ανάγκες του ρόλου εκπαιδεύτηκε σκληρά, μαθαίνοντας τεχνικές και καλλιεργώντας την πειθαρχία που απαιτεί η πυγμαχία. Αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην κίνησή της, στο βάδισμά της, στην έκρηξη των χτυπημάτων. Το σώμα της έμοιαζε να κουβαλά όλη την ένταση του αθλήματος, ενώ το βλέμμα της απέπνεε την αθωότητα ενός ανθρώπου που ζητούσε απλώς μια δεύτερη ευκαιρία. Η ερμηνεία της χάρισε το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου. Η Σουάνκ δεν έπαιξε απλώς μια μποξέρ, έγινε η φωνή όλων όσων αγωνίζονται ενάντια στις πιθανότητες.
2. Κέβιν Κόστνερ – Bull Durham και For the Love of the Game
Αν υπάρχει ένας ηθοποιός που έπεισε τους θεατές ότι γεννήθηκε για να κρατά μπαστούνι και να φορά γάντι αυτός είναι ο Κέβιν Κόστνερ. Στο Bull Durham υποδύεται τον βετεράνο παίκτη που δεν έφτασε ποτέ στο μεγάλο πρωτάθλημα, αλλά διδάσκει τον νεότερο και πιο άπειρο. Η κούραση στο κορμί του, το αίσθημα της ματαίωσης αλλά και η κρυφή περηφάνια του αποτυπώνονται σε κάθε του σκηνή. Στο For the Love of the Game ως γηραιός pitcher που κυνηγά το τέλειο παιχνίδι λίγο πριν τη δύση της καριέρας του, ο Κόστνερ γεφυρώνει τον αθλητισμό με τον στοχασμό: ο αγώνας γίνεται μια εσωτερική κατάθεση ζωής. Ο ρεαλισμός του στα πλάνα, η φυσικότητα των κινήσεων, αλλά και η συναισθηματική του φόρτιση τον καθιέρωσαν ίσως ως τον πιο πειστικό “κινηματογραφικό αθλητή” των τελευταίων δεκαετιών.
3. Μάικλ Μπ. Τζόρνταν – Creed
Η αναβίωση της θρυλικής σειράς Rocky θα μπορούσε να αποδειχθεί μια άχαρη άσκηση νοσταλγίας. Αντίθετα, ο Μάικλ Μπ. Τζόρνταν κατάφερε να δώσει νέο παλμό στην ιστορία, υποδυόμενος τον Άδωνις Κριντ, γιο του Απόλλωνα Κριντ. Η φυσική του παρουσία, η αθλητική του κατάρτιση και η προθυμία να μπει πραγματικά στο ρινγκ τον καθιστούν απόλυτα πειστικό. Οι σκηνές μάχης στις ταινίες Creed δεν είναι απλώς καλομονταρισμένες. Βασίζονται στην αλήθεια του κορμιού του Τζόρνταν, στη δύναμη των χεριών του, στη στάση του σώματός του. Παράλληλα δίνει στον χαρακτήρα μια δραματική διάσταση: ο Κριντ δεν αγωνίζεται μόνο για τη νίκη, αλλά για να βρει τη θέση του στον κόσμο, να κατακτήσει μια ταυτότητα. Έτσι ο Τζόρνταν δεν αναπαράγει απλώς το μύθο του Ρόκι, τον επαναπροσδιορίζει.
4. Άνταμ Σάντλερ – Happy Gilmore
Η κωμωδία έχει τους δικούς της κανόνες και απαιτεί έναν διαφορετικό χειρισμό της σχέσης με το άθλημα. Ο Σάντλερ μέσα από τον ρόλο του Χάπι Γκίλμορ, ενός αποτυχημένου χόκεϊστα που βρίσκει τυχαία τον δρόμο του στο γκολφ, παραδίδει ένα μάθημα για το πως το σπορ μπορεί να μετατραπεί σε κωμική υπερβολή. Το παράδοξο του χαρακτήρα (το γκολφ να αντιμετωπίζεται με την ένταση του χόκεϊ) γεννά μια σειρά από σκηνές που έμειναν αξέχαστες. Αν και κανένας επαγγελματίας δεν θα σκεφτόταν να χτυπήσει την μπάλα με τέτοιον τρόπο, ο Σάντλερ κάνει το απίθανο πιστευτό, χαρίζοντας στον κινηματογράφο έναν ήρωα που λειτουργεί ως παρωδία, αλλά και ως φόρος τιμής στην τρέλα της αγάπης για το παιχνίδι.
5. Ζεντάγια, Τζος Ο΄Κόνορ και Μάικ Φάιστ – Challengers
Ο Λούκα Γκουαντανίνο, με την ταινία Challengers δεν ενδιαφέρθηκε απλώς να καταγράψει το τένις, το μετέτρεψε σε σκηνικό ερωτικού και ψυχολογικού τριγώνου. Η Ζεντάγια, ο Τζος Ο’Κόνορ και ο Μάικ Φάιστ προπονήθηκαν στο γήπεδο, ωστόσο μεγάλο μέρος της ταινίας στηρίζεται στην ατμόσφαιρα και όχι στην αυθεντική τεχνική. Το ενδιαφέρον εδώ είναι πώς οι τρεις ηθοποιοί, ακόμα κι αν δεν χτυπούν πάντα την μπάλα καταφέρνουν να αποδώσουν την ένταση του αγώνα και τη φυσική εξάντληση. Οι σκηνές τους ισορροπούν ανάμεσα στον αθλητισμό και στο ερωτικό δράμα, αποδεικνύοντας ότι το σπορ στον κινηματογράφο δεν είναι ποτέ μόνο σπορ. Είναι ένας καθρέφτης των σχέσεων, της εξουσίας, της επιθυμίας.
Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν πόσο δύσκολο είναι να αποδώσεις τον αθλητισμό με αλήθεια στη μεγάλη οθόνη. Δεν αρκεί να ξέρεις τις κινήσεις. Πρέπει να κουβαλάς το πάθος, τον πόνο, τη χαρά και την ήττα. Από τη δραματική δύναμη της Σουάνκ έως την αθλητική αληθοφάνεια του Κόστνερ και την εκρηκτική ενέργεια του Τζόρνταν, μέχρι την κωμική ιδιοφυΐα του Σάντλερ και την ερωτική ένταση του τενιστικού τριγώνου στη Ζεντάγια κάθε παράδειγμα φωτίζει έναν διαφορετικό τρόπο με τον οποίο τα σπορ γίνονται κινηματογράφος. Ο αθλητισμός, όπως και ο κινηματογράφος είναι μια τελετουργία αφήγησης. Μια ιστορία για το πως ο άνθρωπος προσπαθεί να ξεπεράσει τα όριά του, να νικήσει, να αγαπήσει, να χαθεί ή να σωθεί κι οι ηθοποιοί όταν αγκαλιάζουν αυτή την αλήθεια μας χαρίζουν ερμηνείες που ξεπερνούν τα σπορ και γίνονται μύθος.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
