Υπάρχουν ηθοποιοί που αφήνουν το αποτύπωμά τους με την παρουσία τους και άλλοι που το αφήνουν με τη μεταμόρφωσή τους. Ο Σον Πεν ανήκει σε εκείνους που κάθε φορά μοιάζουν να ξαναγεννιούνται από την αρχή. Σπάνια μένει ίδιος, σπάνια επιτρέπει στον εαυτό του να ακουμπήσει πάνω στην ασφάλεια της επανάληψης. Η καριέρα του είναι μια αλληλουχία ρίσκων, μια περιπλάνηση στα σκοτεινά σοκάκια της ψυχής, μια συνεχής πάλη ανάμεσα στον ρεαλισμό και την υπερβολή. Αν έπρεπε κανείς να ξεχωρίσει πέντε από τις κορυφαίες ερμηνείες του, αυτές θα ήταν οι σταθμοί που συνοψίζουν το εύρος και την τόλμη ενός καλλιτέχνη που δεν σταμάτησε ποτέ να δοκιμάζεται. 

1. DeadMan Walking (1995) 
Η ερμηνεία που τον καθιέρωσε στο πάνθεον της Έβδομης Τέχνης. Ως θανατοποινίτης Μάθιου Πόνσελετ, ο Πεν δημιούργησε έναν χαρακτήρα που ισορροπεί ανάμεσα στην απανθρωπιά και την ευαλωτότητα. Στην αρχή προκαλεί αποστροφή, σταδιακά όμως μέσα από τη σχέση του με τη Σούζαν Σαράντον, ο θεατής βλέπει τις ρωγμές, τον τρόμο και την ενοχή. Ο Πεν δεν επιδιώκει να δικαιολογήσει τον χαρακτήρα, αλλά να τον αποκαλύψει. Το βλέμμα του, άλλοτε σκληρό κι άλλοτε θρυμματισμένο αποτυπώνει τη βασανιστική διαδρομή ενός ανθρώπου που βαδίζει προς το τέλος. Ήταν η στιγμή που το Χόλιγουντ κατάλαβε πως είχε απέναντί του κάτι περισσότερο από έναν ταλαντούχο ηθοποιό: έναν καλλιτέχνη με συνείδηση.

2. Mystic River (2003) 
Σε σκηνοθεσία του Κλιντ Ίστγουντ, ο Πεν υποδύεται τον Τζίμι Μάρκαμ, έναν πατέρα που βλέπει τη ζωή του να γκρεμίζεται όταν η κόρη του δολοφονείται. Η οργή, ο πόνος και η δίψα για εκδίκηση μετατρέπονται σε μια από τις πιο σπαρακτικές ερμηνείες της καριέρας του. Η σκηνή στο δρόμο όταν πληροφορείται τον θάνατο της κόρης του, παραμένει ένα από τα πιο δυνατά κινηματογραφικά στιγμιότυπα των τελευταίων δεκαετιών. Ο Πεν βραβεύτηκε με το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου, δικαίωση για μια ερμηνεία που συνδύαζε ωμό συναίσθημα και θεατρική ένταση.

3. Milk (2008) 
Εδώ ο Πεν αφήνει στην άκρη τη σκοτεινή, καταστροφική του πλευρά και αγκαλιάζει το φως, την ελπίδα, την πολιτική τόλμη. Στον ρόλο του Χάρβεϊ Μιλκ, του πρώτου ανοιχτά ομοφυλόφιλου εκλεγμένου αξιωματούχου στην Καλιφόρνια δε μιμείται απλώς τον ιστορικό ήρωα, τον ενσαρκώνει με τρόπο που αναβιώνει την εποχή, το πάθος και την αγωνία ενός κινήματος. Η ευαισθησία με την οποία αποδίδει τις προσωπικές στιγμές, σε συνδυασμό με τη φλόγα στις πολιτικές ομιλίες έδωσαν σάρκα και οστά σε μια προσωπικότητα που έγινε σύμβολο. Ο δεύτερος Όσκαρικός του θρίαμβος αποδεικνύει ότι ο Πεν μπορούσε να κινηθεί με την ίδια δεξιοτεχνία από το σκοτάδι στο φως.

4. 21 Grams (2003) 
Ο Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου έστησε μια ταινία-παζλ για την ενοχή, την απώλεια και τη μοίρα. Στο κέντρο της ο Σον Πεν ως Πολ, ένας άντρας που ζει με δανεική καρδιά και ψάχνει το νόημα της ύπαρξης. Η ερμηνεία του είναι σιωπηλή, σχεδόν εσωτερική, με στιγμές εκρηκτικές αλλά και σπαρακτικά γυμνές. Ο Πεν εδώ δεν χρειάζεται εντυπωσιακές κινήσεις. Αρκεί η αίσθηση ότι κάθε λέξη, κάθε βλέμμα ζυγίζει τόνους. Είναι μια ερμηνεία που δείχνει το βάθος του ρεπερτορίου του, τη δυνατότητα να μετατραπεί σε φάντασμα που περιφέρεται ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο.

5. Carlito’s Way (1993) 
Πριν τα Όσκαρ, πριν την καταξίωση, υπήρχε ο δικηγόρος Ντέιβιντ Κλέινφελντ. Στο πλευρό του Αλ Πατσίνο, ο Πεν παραδίδει μια ερμηνεία γεμάτη ενέργεια, κυνισμό και παρακμή. Με το μόνιμο χαμόγελο ενός ανθρώπου που ξέρει ότι χάνει το παιχνίδι, αλλά παίζει μέχρι τέλους δημιουργεί έναν χαρακτήρα που κλέβει την παράσταση. Η φυσική του μεταμόρφωση τα γυαλιά, τα μαλλιά, η στάση του σώματος σε συνδυασμό με την ψυχολογική διολίσθηση έδειξαν από νωρίς πως ο Πεν ήταν ικανός να εξαφανίζεται μέσα στους ρόλους του. Ο Κλέινφελντ είναι ο εμβληματικός του αντί-ήρωας, μια προαναγγελία της τόλμης που θα ακολουθούσε.

Ο Σον Πεν παραμένει μια αντιφατική φιγούρα του Χόλιγουντ. Πολιτικοποιημένος, συχνά αιχμηρός στις δηλώσεις του, με μια καριέρα που ισορροπεί ανάμεσα σε εμπορικές αποτυχίες και καλλιτεχνικές κορυφώσεις δεν άφησε ποτέ τον εαυτό του να βολευτεί. Κάθε του ερμηνεία μοιάζει με προσωπικό στοίχημα, με μια μάχη απέναντι στα όρια της τέχνης του. 

Από τον θανατοποινίτη του Dead Man Walking μέχρι τον πολιτικό οραματιστή του Milk, κι από τον σπαρακτικό πατέρα του Mystic River στον αυτοκαταστροφικό δικηγόρο του Carlito’s Way, ο Πεν αποδεικνύει ξανά και ξανά ότι ο αληθινός ηθοποιός δεν μετριέται μόνο με τα βραβεία, αλλά με τις πληγές που αφήνει στον θεατή και σε αυτή τη διαδρομή, ο Σον Πεν έχει χαράξει ανεξίτηλα το όνομά του. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.