Κάθε Δεκέμβρη επαναλαμβάνεται το ίδιο τελετουργικό: λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα, ψάχνουμε κάτι γνώριμο. Όχι απαραίτητα χαρούμενο, ούτε εντυπωσιακό. Κάτι που να αντέχει στη φθορά της επανάληψης. Οι πραγματικά διαχρονικές χριστουγεννιάτικες ταινίες δεν είναι αυτές που μας θυμίζουν πώς θα έπρεπε να είναι οι γιορτές, αλλά εκείνες που αντέχουν ακόμη κι όταν δεν είναι. Πέντε τέτοιες ταινίες επιστρέφουν κάθε χρόνο χωρίς να μοιάζουν ξεπερασμένες.
1. It’s a Wonderful Life (1946)
Καμία άλλη χριστουγεννιάτικη ταινία δεν μιλά τόσο ανοιχτά για την απελπισία. Ο Τζορτζ Μπέιλι δεν είναι χαρούμενος, ούτε επιτυχημένος με τον συμβατικό τρόπο. Είναι εξαντλημένος και ακριβώς γι’ αυτό η ταινία αντέχει. Μιλά για το βάρος της ευθύνης, για τα όνειρα που δεν έγιναν, για την αξία μιας ζωής που δεν γράφτηκε ποτέ σε πρωτοσέλιδα. Κάθε φορά που τη βλέπεις μεγαλύτερος, αλλάζει και αυτό είναι το σημάδι της διαχρονικότητας και της αδιαμφισβήτης αξίας της.
2. A Christmas Story (1983)
Μια ταινία χωρίς μεγάλες κορυφώσεις, χωρίς θαύματα, χωρίς σωτηρία. Μόνο παιδικές εμμονές, οικογενειακή αμηχανία και μικρές καθημερινές ήττες. Το A Christmas Story αντέχει γιατί καταγράφει κάτι πολύ συγκεκριμένο: το πώως θυμόμαστε τα Χριστούγεννα, όχι όπως ήταν, αλλά όπως τα ζήσαμε. Είναι νοσταλγία χωρίς εξιδανίκευση και γι’ αυτό επιστρέφει και το μήνυμά της περνάει από γενιά σε γενιά.
3. Die Hard (1988)
Η πιο αμφιλεγόμενη επιλογή και ίσως η πιο ειλικρινής. Το Die Hard δεν είναι χριστουγεννιάτικο επειδή έχει δέντρο ή κάλαντα, αλλά επειδή μιλά για επανασύνδεση μέσα στο χάος. Ο Τζον ΜακΚλέιν δε σώζει τον κόσμο, προσπαθεί να σώσει έναν γάμο. Η ταινία αντέχει γιατί δεν προσποιείται ότι οι γιορτές είναι ήρεμες. Τις αντιμετωπίζει όπως είναι για πολλούς: έντονες, αγχωτικές, γεμάτες συγκρούσεις.
4. Home Alone (1990)
Εύκολα παρεξηγημένη ως παιδική φάρσα, στην πραγματικότητα είναι μια ταινία για την αυτονομία. Ο Κέβιν δεν τιμωρείται απλώς επειδή μένει μόνος. Μαθαίνει τι σημαίνει ευθύνη, φόβος, επιβίωση. Το Home Alone αντέχει επειδή ισορροπεί ανάμεσα στο slapstick και στη μελαγχολία της μοναξιάς.
5. The Muppet Christmas Carol (1992)
Ίσως η πιο πιστή κινηματογραφική μεταφορά του Ντίκενς ακριβώς επειδή είναι Muppets χωρίς ειρωνεία, χωρίς κυνισμό. Μιλά για μετάνοια, για χρόνο που χάνεται, για τη δυνατότητα αλλαγής. Αντέχει γιατί δεν φοβάται το συναίσθημα και γιατί θυμίζει ότι το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν είναι επιβεβαίωση, αλλά δεύτερη ευκαιρία.
Οι ταινίες που αντέχουν στον χρόνο δεν είναι αυτές που βλέπεις μία φορά. Είναι εκείνες που επιστρέφεις όταν αλλάζεις. Τα Χριστούγεννα όσο κι αν τα φορτώνουμε με προσδοκίες, είναι απλώς ένα σημείο παύσης και αυτές οι πέντε ταινίες λειτουργούν ακριβώς έτσι. Όχι για να μας πουν ότι όλα θα πάνε καλά, αλλά ότι δεν είμαστε οι μόνοι που προσπαθούμε.
