Κάποτε η Γαλλία ήταν το σκηνικό της ρομαντικής φαντασίωσης. Ένα Παρίσι βρεγμένο, φωτισμένο από παλιά φανάρια και γεμάτο βλέμματα που υπόσχονταν κάτι περισσότερο απ’ ό,τι έλεγαν. Σήμερα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο: ένα ανοιχτό κινηματογραφικό εργαστήριο, ένας τόπος που δεν φιλοξενεί απλώς ιστορίες, αλλά τις γεννά. Από την “Emily in Paris” του Netflix μέχρι το νέο “Father Mother Sister Brother” του Τζιμ Τζάρμους η χώρα του σινεμά και της haute couture εξελίχθηκε σε κάτι που οι Γάλλοι ξέρουν να κάνουν καλύτερα από όλους να μετατρέπουν την αισθητική σε βιομηχανία. 

Το Παρίσι ήταν πάντα ένας μύθος, αλλά πλέον πίσω από τον μύθο υπάρχει μια στρατηγική. Όταν το 2019 η “Emily in Paris” κατέφτασε στα δρομάκια του Marais κανείς δε φανταζόταν πως αυτό το ελαφρύ, πολύχρωμο σύμπαν θα γινόταν το προοίμιο μιας οικονομικής και πολιτιστικής επανάστασης. Έξι χρόνια αργότερα τα δεδομένα είναι εντυπωσιακά: οι διεθνείς παραγωγές στη Γαλλία έχουν υπερδιπλασιαστεί με προϋπολογισμούς που ξεπερνούν τα 175 εκατομμύρια δολάρια ανά τρίμηνο και το πιο ενδιαφέρον δεν είναι οι αριθμοί, αλλά το πως η Γαλλία κατάφερε να ενώσει παράδοση και καινοτομία, κρατική στήριξη και κινηματογραφική φαντασία. 

Το κλειδί βρίσκεται σε μια λέξη που δεν ακούγεται συχνά στις συζητήσεις για τον κινηματογράφο: ευελιξία. Όπως λέει η επικεφαλής της Film France, Ντάφνι Λορά «η δύναμή μας είναι η ευελιξία» και το εννοεί κυριολεκτικά. Η Film France μπορεί να συντονίσει μέσα σε λίγες ώρες υπηρεσίες που σε άλλες χώρες θα χρειάζονταν μήνες. Θες άδεια για γυρίσματα σε στρατιωτική βάση; Θες να μπεις σε ένα μουσείο που είναι κλειστό για το κοινό; Θες να συνεργαστείς με έναν οίκο μόδας για να ντύσεις την ηρωίδα σου; Η απάντηση είναι “ναι” κι έρχεται με ταχύτητα γαλλικής πρεσβείας. Ακόμα και οι βίζες για συνεργεία εκδίδονται μέσα σε 48 ώρες. Δεν είναι απόλυτα κινηματογραφικό, αλλά είναι καθοριστικό. 

Αυτή η ευελιξία στηρίζεται σε ένα πλέγμα δημόσιων πολιτικών που βλέπουν τη βιομηχανία του θεάματος όχι ως πολυτέλεια, αλλά ως στρατηγικό πυλώνα ανάπτυξης. Το φορολογικό κίνητρο TRIP, η περίφημη επιστροφή 30% των δαπανών για διεθνείς παραγωγές εμπλουτίστηκε με μπόνους 10% για έργα που επενδύουν σε γαλλικά στούντιο VFX και post-production. Έτσι η χώρα όχι μόνο φιλοξενεί παραγωγές, αλλά ενισχύει τις δικές της εταιρείες τεχνολογίας και δημιουργίας. Το αποτέλεσμα; Πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια το πρώτο τρίμηνο του 2025 επενδύθηκαν σε γαλλικό έδαφος από τις κωμωδίες του Netflix μέχρι τα arthouse πρότζεκτ του Sundance. 

Η Γαλλία δεν στηρίζεται μόνο στα τοπία της, αλλά και στη φαντασία της. Στην περιφέρεια του Παρισιού έχει κατασκευαστεί ένα σκηνικό 15.000 τετραγωνικών μέτρων, ένα “αντίγραφο” της Πόλης του Φωτός που επιτρέπει στα συνεργεία να γυρίζουν χωρίς περιορισμούς, χωρίς να μπλοκάρουν τις λεωφόρους ή να εξαρτώνται από τον καιρό. Εκεί γυρίστηκαν σκηνές της “Emily in Paris”, αλλά και της αμερικανικής παραγωγής “Heads of State”, όπου το Παρίσι “παριστάνει” τη Μαδρίτη, τη Ρώμη ή τη Βαρσοβία. Ένα Παρίσι που δε χρειάζεται να είναι Παρίσι για να λειτουργεί. 

Το CNC (Centre National du Cinéma) και η Film France δεν σταματούν εκεί. Οργανώνουν “inspiration tours” για παραγωγούς, στέλνουν αποστολές στο Λος Άντζελες, συνεργάζονται με το American French Film Festival και φέρνουν κοντά τις δύο όχθες του Ατλαντικού. Το ζητούμενο δεν είναι απλώς να πειστούν οι ξένοι σκηνοθέτες να έρθουν για γυρίσματα, είναι να δημιουργηθούν μόνιμες, δημιουργικές σχέσεις, να γεννηθούν συνεργασίες που θα κρατήσουν χρόνια. 

Όπως λέει ο Αρνό Ρολάν του CNC: «Ο στόχος μας δεν είναι να προωθήσουμε τη Γαλλία ως προορισμό γυρισμάτων, αλλά να την ανεβάσουμε στο επίπεδο ενός παγκόσμιου δημιουργικού κόμβου. Θέλουμε η χώρα να θεωρείται εταίρος, όχι πάροχος. Ένας τόπος που μπορεί να παραδώσει και blockbusters και ταινίες που θα βραβευτούν στα φεστιβάλ, μέσα στην ίδια χρονιά». 

Πράγματι αυτό συμβαίνει. Η Γαλλία έχει γίνει το μέρος όπου μπορείς να στήσεις ένα ρομαντικό δράμα δίπλα σε έναν ποταμό της Νορμανδίας, μια ταινία δράσης στα προάστια του Παρισιού, ένα sci-fi στα στούντιο της Τουλούζης ή μια ταινία εποχής στις ακτές της Βρετάνης. Όλα αυτά σε συνθήκες επαγγελματισμού που συναγωνίζονται το Χόλιγουντ και με υποδομές που θυμίζουν… ελβετικό ρολόι με γαλλικό στιλ. 

Πίσω από τα νούμερα όμως υπάρχει κάτι πιο ουσιαστικό. Η κουλτούρα του σινεμά στη Γαλλία δεν είναι απλώς βιομηχανία είναι τρόπος ζωής. Από τα σχολεία κινηματογράφου μέχρι τα μικρά θερινά φεστιβάλ στα χωριά της Προβηγκίας, από τα μεγάλα στούντιο μέχρι τους καλλιτέχνες του δρόμου, η δημιουργία δεν είναι δουλειά, είναι πολιτισμός και αυτή η ενέργεια φαίνεται στην οθόνη. Ό,τι κι αν γυρίσεις στη Γαλλία, ένα κομμάτι της χώρας της αισθητικής, της γεύσης, της λεπτομέρειας θα μείνει μέσα στην εικόνα. 

Ίσως τελικά αυτή να είναι η γαλλική απάντηση στην παγκοσμιοποιημένη κινηματογραφική βιομηχανία: η αφοπλιστική συνείδηση ότι η τέχνη δεν χρειάζεται να φωνάζει για να πείσει και όπως λέει ο Ρολάν, «όταν η επόμενη μεγάλη κινηματογραφική σειρά αποφασίσει να γυρίσει εδώ, δεν θα είναι θέμα τύχης. Θα είναι θέμα φυσικής συνέχειας». 

Στο κάτω κάτω σε μια χώρα όπου η κουλτούρα είναι εθνικό σπορ, το σινεμά δεν θα μπορούσε παρά να είναι το πιο κομψό της όπλο. 

*Με στοιχεία από το Variety 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.