Μαζί με το “Brutalist” αποτελούν τις δύο πιο αναμενόμενες ταινίες μέχρι τα Όσκαρ. Το “Flow” έκανε πρεμιέρα στο Ένα Κάποιο Βλέμμα των Καννών και στην πορεία του κέρδισε Χρυσή Σφαίρα κινουμένων σχεδίων, τη Χρυσή Αθήνα και το βραβείο Κοινού στις Νύχτες Πρεμιέρας, δεκάδες βραβεία σε Φεστιβάλ και διεκδικεί τα Όσκαρ κινουμένων σχεδίων και διεθνούς ταινίας. Παράλληλα είναι το ακλόνητο φαβορί και για το LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκεί στην τελικά πεντάδα συναντάμε και το ελληνικό “Animal”. Απαραίτητη σε μία εποχή που η κλιματική αλλαγή κι οι συνέπειες αμφισβητούνται στα υψηλότερα κλιμάκια όσον παίρνουν αποφάσεις και μας επηρεάζουν.
Οι γάτες όπως όλοι γνωρίζουμε δεν είναι οι καλύτερες φίλες του νερού, για την ακρίβεια το απεχθάνονται. Αυτό το στοιχείο είναι όμως ζωτικής σημασίας για όλους τους οργανισμούς πάνω στη γη. Εξαίρεση αποτελεί η δική μας πρωταγωνίστρια που μετά από μία καταστροφική πλημμύρα βρίσκεται σε ένα καταφύγιο και καλείται να συνεργαστεί με τα υπόλοιπα μέλη του ζωικού βασιλείου για να επιβιώσουν, σαν μία σύγχρονη Κιβωτός του Νώε που προστατεύει τους αδυνάτους από την ασυδοσία του Homo Deus. Ένα ηχηρό οικολογικό μήνυμα σε μία εποχή διαδοχικών ανατροπών.
Για τον ίδιο τον δημιουργό, τον Γκιντς Ζιλμπαλόντις πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα έργο ζωής. Η αφετηρία της ιδέας βρίσκεται πολύ μακριά, στο 2012 τότε έκανε μία μικρού μήκους ταινία για το νερό. Αυτήν την ιδέα εξελίσσει και τη φέρνει στο παρόν. Πάλεψε με πενιχρά μέσα, του πήρε κοντά στα έξι χρόνια και παραδίδει ένα έργο κινουμένων σχεδίων που ελλείψει και των στιχομυθιών μου θύμισε σε μεγάλο βαθμό την “Κόκκινη Χελώνα”. H ευαισθησία του αντικατοπτρίζεται σε κάθε πλάνο. Φτιάχνει όπως τονίζει κι ο ίδιος μία οικολογική αλληγορία με πολλαπλές αναγνώσεις.
Για ένα παιδί μπορεί να είναι περιπέτεια που θα το κάνει να ψυχαγωγηθεί και θα γελάσει, για τα “μεγαλύτερα παιδιά”, τους ενήλικες είναι ζήτημα ανάγνωσης που σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από τα βιώματα του καθενός. Το παιχνίδι με τη θύμηση (τη μνήμη) και τη λήθη είναι ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα που κινητοποιούν τις κεραίες του θεατή χωρίς να το καταλάβει. Τα χρώματα έρχονται να ενεργοποιήσουν τις αισθήσεις κι η μαγεία της εικόνας οδηγεί στα δεύτερα μηνύματα που απαιτούν επεξεργασία και καλύπτουν το κενό των λέξεων.
Κατά μία άλλη έννοια μπορούμε να πούμε πως ο σκηνοθέτης κάνει μία προβολή του ανθρώπινου κόσμου σε αυτόν των ζώων. Η γάτα τα πάει καλά με κάποια από τα μέρη του συνόλου, με κάποια άλλα όχι, όπως δηλαδή κι οι ανθρώπινες σχέσεις. Χρειάζεται όμως προσπάθεια, κατανόηση, σεβασμός, υπομονή και επιμονή. Αυτός είναι ο κόσμος στον οποίο οφείλουμε να συνυπάρξουμε, καθώς είμαστε φιλοξενούμενοι στη γη για ένα διάστημα κι αυτό δε θα πρέπει να το ξεχνάμε. Αν μπορούμε να αφήσουμε ένα θετικό στίγμα έχει καλώς, αν όχι όμως τότε ας μην κάνουμε τουλάχιστον κακό.
“Flow” κι “Ατίθασο Ρομπότ” αποτελούν δύο ταινίες σταθμό τη φετινή κινηματογραφική χρόνια ανάμεσα σε αρκετά ακόμα animation. Πόσο έχει απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τη φύση του, αλλά κι από τη φύση γενικότερα; Αργεί η ώρα που αυτή θα τον εκδικηθεί; Mήπως τελικά η ευτυχία κρύβεται στα απλά, τα καθημερινά κι εμείς την αγνοούμε επιδεικτικά; Μιλάμε ξεκάθαρα για μία παραβολή από τους πρωτόπλαστους μέχρι και τη σημερινή εποχή. Η ποιητική χροιά, ο λυρισμός, το μεταφυσικό στοιχείο κι ο ρεαλισμός συμπλέκονται κι αλληλεπιδρούν τόσο αρμονικά, κινητοποιώντας απόλυτα τα συναισθήματα του θεατή που παρακολουθεί αποσβολωμένος το μεγαλείο.
Με αφηγηματική οικονομία (διάρκεια μόλις 85΄) έχουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα σε επίπεδο ουσίας. Ένα συγκλονιστικό θέαμα που μας κάνει αποχωρώντας από την αίθουσα να δυσκολευόμαστε κι εμείς να αρθρώσουμε λέξεις, να τις βάλουμε στη σωστή σειρά και να κάνουμε προτάσεις. Χρειάζεται να μας χτυπήσει ο αέρας, να περπατήσουμε, να σκεφτούμε και μετά από αρκετή ώρα να συνέλθουμε.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
