Οι υποψηφιότητες της Ζιστίν Τριέ (σκηνοθεσία) και της ταινίας της που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες δείχνουν με εμφατικό τρόπο το “λάθος” των Γάλλων που στήριξαν το έργο του Τραν Αν Χουνγκ με πρωταγωνίστρια τη Ζιλιέτ Μπινός. Για την επιτροπή το γεγονός πως υπήρξαν αγγλικοί διάλογοι έπαιξε καταλυτικό ρόλο για να πάρει την τελική της απόφαση, ενώ παραφιλολογία θέλει διάφορα άλλα συμφέρονται να μπήκαν στην κούρσα. Παρ΄ όλα αυτά, πάνω από το 60% της είναι στα γαλλικά. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα το γεγονός πως το απαιτητικό γαλλικό κοινό αγάπησε την “Πτώση” και την εκτόξευσε στα εισιτήρια έναντι των άλλων επιλογών μεταξύ των οποίων και το “Στη Φωτιά”.

Στην ταινία του Βιετναμέζου σκηνοθέτη τα επτά μέλη της επιτροπής είδαν στοιχεία νοσταλγίας και μίας γέφυρα πολιτισμού με μία άλλη εποχή. Έκαναν μία βαθιά ανάγνωση του έργου κι αποφάσισαν πως αξίζει να εκπροσωπήσει τη χώρα αντί της “Πτώσης”. Ήδη με την ανακοίνωση της απόφασης αρκετοί αντέδρασαν, καθώς διέβλεπαν τη δυναμική που θα αποκτήσει μέσα από τη διαδρομή της η ταινία της Τριέ. Σήμερα νιώθουν δικαιωμένοι, είναι όμως ήδη αργά. Μία μεγάλη ευκαιρία έχει χαθεί, καθώς στην τελική πεντάδα έχουν επιλεγεί τα “Ιο Capitano” του Ματέο Γκαρόνε, “Στο Γραφείο των Καθηγητών” του Ιλκέρ Τσατάκ, το “Perfect days” του Βιμ Βέντερς, η “Ζώνη Ενδιαφέροντος” του Τζόναθαν Γκλέιζερ και η “Κοινωνία του Χιονιού” του Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα.

Η απογοήτευση είναι διάχυτη. Η δυναμική προσωπικότητα της Τριέ (φάνηκε ξεκάθαρα με τη δήλωση της όταν κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα) κι ίσως προβλημάτισε αυτούς που είχαν τον τελικό λόγο. Η Τέχνη είναι όμως Τέχνη κι η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου έχει Δημοκρατικό προσανατολισμό. Επικρότησε το έργο της και με αγωνία αναμένεται η 96η τελετή απονομής των Χρυσών Αγαλαματιδίων. Σχετικά με την κατηγορία της Διεθνούς ταινίας εντύπωση προκαλεί η απουσία των “Μοnster” του Χιροκάζου Κόρε-Έντα και “Γη της Επαγγελίας” του Νικολάι Αρσέλ.

Ανάλογες αστοχίες είχε η γαλλική επιτροπή και στο παρελθόν. Με το “Τitane” της Zουλιά Ντικουρνό αντί του “Happening”, αλλά και παλιότερα με το “Αmour” του Χάνεκε και το “Αrtist”. Για την ιστορία τα επτά μέλη που πήραν την απόφαση ήταν οι Patrick Wachberger, Charles Gillibert, o συνθέτης Alexandre Despat, οι σκηνοθέτες Olivier Assayas και Mounia Meddour και οι αντιπρόσωποι πωλήσεων Sabine Chemaly και Tanja Meissner. Αυτούς βαραίνει η απόφαση που θα μείνει στην ιστορία όπως οι παραπάνω. Χαρακτηριστικό είναι πως η τελευταία βράβευση για τη Γαλλία στο Όσκαρ Ξενόγλωσσης ήταν με την “Ινδοκίνα” του Ρεζί Βαρνιέ με την Κατρίν Ντενέβ.

Οι διεργασίες με φόντο το μέλλον είναι συνεχείς. Στη Γαλλία το CNC μελετάει τις προοπτικές βελτίωσης της διαδικασίας επιλογής. Εντός των επόμενων μηνών αναμένονται αλλαγές. Ο προβληματισμός είναι μεγάλος, καθώς χάθηκε μία πολύ μεγάλη ευκαιρία φέτος. Η “Ανατομίας μίας Πτώσης” ήταν φανερό πως είχε ρεύμα στον κινηματογραφικό κόσμο. Αντιθέτως το έργο του Τραν Αν Χουνγκ φάνηκε από την αρχή πως έχει ένα περιορισμένο ταβάνι, δίχως να αμφισβητείται η κινηματογραφική του αξία.

Η Ανατομία μίας Πτώσης

Η δημιουργός έχει την ικανότητα να διευρύνει το μήνυμά της και να το ανάγει στην κοινωνία. Καθ΄όλη τη διάρκεια της παρουσία στο δικαστήριο παίζει με τον φακό της και διαμορφώνει το κοινό σε πρωταγωνιστές. Σε μία εποχή που όλοι επιθυμούν να δικάζουν από το καφενείο, τα social media, τις κουβέντες στον δρόμο μέχρι τους χώρους που πραγματικά απονέμεται η Δικαιοσύνη η Τριέ χτυπάει στην καρδιά του προβλήματος. Δηλώνει μία δεύτερη «Πτώση», με τον δικό της εμφατικό τρόπο. Αυτήν της κοινωνίας, του κόσμου γύρω μας που καταρρέει κι εμείς αδύναμοι, παραιτημένοι πιθανώς δεχόμαστε μοιρολατρικά τα όσα συμβαίνουν ως φυσιολογικά.

Στη Φωτιά

Αναδεικνύεται η ανάγκη για συντροφικότητα μέσα από απλές καθημερινές πράξεις. Σε μία εποχή ανελέητου μάρκετινγκ γύρω από τις διατροφικές μας συνήθειες, σε αυτήν την περίπτωση κυριαρχεί ένας ρομαντισμός που τείνει να εκλείψει. Δεν είναι τυχαίο πως ο δημιουργός για να υπάρχει η μέγιστη αμεσότητα, παραστατικότητα και ζωντάνια επιλέγει σε όλες τις σκηνές να υπάρχουν στους πάγκο και το τραπέζι αληθινά εδέσματα. Παράλληλα γίνεται ένα έμμεσο κοινωνικό σχόλιο, ώστε άπαντες να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας με φόντο την κλιματική αλλαγή, τις συνέπειες και τους κινδύνους που βρίσκουμε ήδη μπροστά μας. Δεν είναι κάτι μακρινό είναι μία νέα πραγματικότητα.