Το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πέρασε την μέση του και σιγά σιγά μπαίνουμε στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωσή του. Με τον καιρό να συνηγορεί σε αυτή τη γιορτή πλήθος κόσμου επιλέγει να γίνει κομμάτι του και να παρακολουθήσει μία τουλάχιστον προβολή στις σκοτεινές αίθουσες (Ολύμπιον, Π.Ζάννας, Στ.Τορνές, Μακεδονικόν, Τζ.Κασσαβέτης, Φρ.Λιάππα και Τ.Μαρκετάκη). Στη σημερινή μας ανταπόκριση κάνουμε μια βόλτα στα Βαλκάνια και τη Ρουμανία, μεταφερόμαστε στο Ιράν και καταλήγουμε στην Ιορδανία μέσω Καννών. Δρόμοι γεμάτοι εμπόδια και δυσκολίες. Βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε σκηνοθέτη πως θα παρουσιάσει τα γεγονότα.
Ο πάντα ανατρεπτικός Ράντου Ζούντε (Χρυσή Άρκτο για το “Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό”) πραγματοποιεί μία δυναμική επιστροφή με το “Μην περιμένετε πολλά από το τέλος του Κόσμου”. Δημιουργεί μία ταινία – φάρσα θα λέγαμε. Έχει ως στόχο να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα μέσα από μία ιδιότυπη σάτιρα και χιούμορ. Από το παρελθόν που στοιχειώνει ακόμα τους κατοίκους της Ρουμανίας, μέχρι τη σημερινή εποχή του TikTok. Xρωματίζει το παρελθόν και αφήνει ασπρόμαυρο το παρόν. Αναζητεί διεξόδους εκτόνωσης και επικοινωνίας μαζί με τους πρωταγωνιστές του και προσπαθεί μέσα από την Τέχνη του να αντιληφθεί κι ο ίδιος τις τεκτονικές αλλαγές που συντελούνται στην εποχή μας.
Αναδεικνύει κοινωνικά ζητήματα όπως ο φυλετικός ρατσισμός, η επισφάλεια στην εργασία, τα εξαντλητικά ωράρια κι οι άθλιες συντάξεις. Επικρίνει πολιτικές που υιοθετούνται στην Ευρώπη κι αγγίζει τον Όρμπαν. Δεν μένει όμως στην επιφάνεια. Το ρολόι δίχως δείκτες σηματοδοτεί την πλήρη αποδιοργάνωση και παράλληλα την άνιση μάχη με τον χρόνο. Μέσω αυτής ο άνθρωπος μοιάζει να παραδίνεται. Να σηκώνει τα χέρια ψηλά μετά από μία αέναη μάχη που δεν κατάφερε να κερδίσει. Η κα Σόλομον παραγωγός της νέας προσπάθειας του Ζούντε βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και εν μέρει επιβεβαίωσε όλα τα παραπάνω.
Από τη γειτονιά μας μεταφερόμαστε στο Ιράν. Η “Κρίσιμη Ζώνη” του Άλι Αχμαντζαντέχ κέρδισε τη Χρυσή Λεοπάρδαλη στο Λοκάρνο. Μπορεί τα δημιουργήματά του να έχουν απαγορευτεί στην ίδια του τη χώρα, ωστόσο ο ίδιο δεν το βάζει κάτω, αψηφά τον κίνδυνο και με ανορθόδοξα μέσα κάνει σινεμά. Στην Τεχεράνη τα ναρκωτικά μοιάζουν με αντίδοτο στη συστημική καταπίεση. Άνθρωποι πληγωμένοι, με το παράπονο. Ένα σύμπαν που έχει αναποδογυρίσει και τους έχει παρασύρει. Η πεντάλεπτη σιωπή της αφετηρίας επιτείνει την αγωνία. Ακούγεται μόνο ο ήχος της σειρήνας. Ακολουθεί μία σειρά στιχομυθιών που αρκετές φορές παίρνει μεταφυσικό χρώμα.
Διαρκής ακροβασία. «Μας πήραν την γαλήνη μας». Εξάντληση και φόβος. Η κάμερα μας εγκλωβίζει σε αντίθεση με το Τaxi του Παναχί. Είμαστε στο αυτοκίνητο, αλλά είναι συνεχώς στραμμένη προς τα μέσα και ένα παλιακό GPS ακούγεται από το «υπερπέραν». Ανέκφραστοι πρωταγωνιστές, στην πλειοψηφία τους ερασιτέχνες ηθοποιοί. Συναισθηματικά ευνουχισμένοι κι η μουσική σε κάθε σημείο να δημιουργεί γέφυρες αλληλουχίας των μεταβάσεων. Συνεχής αναφορά σε έναν κίνδυνο που βρίσκεται μπροστά. Διαρκές αίσθημα απειλής. Πώς μπορεί να γλιτώσει κάποιος από μία τέτοια συνθήκη;
Για πρώτη φορά φέτος ταινία από την Ιορδανία φιλοξενήθηκε στις Κάννες. Ο λόγος για “Aγόρι δόξα τω Θεώ” του Αμτζάντ Αλ Ρασίντ. Ο θάνατος του συζύγου αφήνει εκτεθειμένες μάνα και κόρη. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει διάδοχος χάνουν την περιουσία τους και αυτή μεταβιβάζεται στον αδελφό του αποθανόντος. Ο μόνος τρόπος σωτηρίας είναι να γεννηθεί ένα αγόρι. Μία ζοφερή πραγματικότητα που αν θέλουμε να κάνουμε παραλληλισμούς με τον δυτικό Πολιτισμό μας γυρνάει χρόνια πίσω. Ο σκηνοθέτης τολμάει να ταξιδέψει από Φεστιβάλ σε Φεστιβάλ τα βιώματα των γυναικών του τόπου του. Οι εικόνες είναι σκληρές κι ο αγώνας μεγάλος. Ένα δράμα που έρχεται να συμπληρώσει μία κωμωδία (Ζούντε) και ένα θρίλερ με στοιχεία περιπέτειας (Αχμαντζαντέχ). Ραντεβού στην επόμενη μας ανταπόκριση με Κεν Λόουτς και τα παραλειπόμενα της επίσκεψης της Μόνικα Μπελούτσι στην πόλη.
