Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που διεξάγεται από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου 2024, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στους σινεφίλ να ανακαλύψουν συναρπαστικές ταινίες. Για όσους δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το φεστιβάλ από κοντά, η ηλεκτρονική πλατφόρμα του φεστιβάλ παρέχει πρόσβαση σε πέντε σημαντικές ταινίες που αξίζει να δουν. Η επιλογή αυτή προσφέρει μια γεύση από την πλούσια κινηματογραφική παραγωγή του φεστιβάλ και δίνει τη δυνατότητα σε όλους να συμμετάσχουν στη γιορτή του κινηματογράφου, ανεξάρτητα από την τοποθεσία τους.
“H ιστορία του Σουλεϊμάν”, του Μπορίς Λοζκίν
Η ιστορία του Σουλεϊμάν μοιάζει εκ πρώτης όψεως με μια ιστορία σαν όλες τις άλλες. Την ιστορία τόσων και τόσων εκτοπισμένων μεταναστών που πασχίζουν να επιβιώσουν σε μητροπόλεις της Δύσης, κάνοντας δουλειές του ποδαριού ενώ περιμένουν τη σειρά τους για να κάνουν αίτηση για άσυλο, ανώνυμοι μεταξύ ανωνύμων, χωρίς γλώσσα και χωρίς φωνή. Όμως το κινηματογραφικό πορτρέτο του Σουλεϊμάν, ενός νεαρού άνδρα από τη Γουινέα που βγάζει τα προς το ζην παραδίδοντας φαστ φουντ με το ποδήλατό του, δεν είναι μια ταινία σαν όλες τις άλλες. Επιστρατεύοντας μη επαγγελματίες ηθοποιούς (συμπεριλαμβανομένου του συγκλονιστικού πρωταγωνιστή, μετανάστη πρώτης γενιάς)· συνεργαζόμενος με κοινωνικούς λειτουργούς και κυβερνητικές ενώσεις προστασίας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (όπως η γαλλική Ofpra, στην ηλεκτρισμένη σκηνή της συνέντευξης)· και κινηματογραφώντας την ίδια του την πόλη με τα μάτια του Άλλου, ο πολυβραβευμένος Παριζιάνος σκηνοθέτης παραδίδει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος μια περίτεχνα απλή ταινία-φόρο τιμής στο σινεμά των Αδερφών Νταρντέν.
“Anywhere anytime”, του Μιλάντ Τανγκσίρ
Ο Ίσα, ένας νεαρός μετανάστης από τη Σενεγάλη χωρίς χαρτιά, αγωνίζεται να επιβιώσει στους δρόμους του Τορίνο. Όταν ο εργοδότης του τον απολύει για να αποφύγει τυχόν πρόστιμα από την αστυνομία, ένας φίλος τού προτείνει να γίνει διανομέας φαγητού για την εταιρεία Anywhere Anytime (που σημαίνει «οπουδήποτε οποτεδήποτε»). Το καινούργιο αυτό επάγγελμα του δίνει μια αίσθηση ελευθερίας, καθώς περιπλανιέται με το ποδήλατό του στην πόλη, νιώθοντας για πρώτη φορά ότι έχει τον έλεγχο της ζωής του. Όμως, αυτή η ισορροπία διαλύεται όταν, κατά τη διάρκεια μιας διανομής, του κλέβουν το ποδήλατο που είχε μόλις αγοράσει με τις τελευταίες του οικονομίες. Ο Ίσα ξεκινά μια απεγνωσμένη αναζήτηση στους δρόμους του Τορίνο, αποφασισμένος να βρει το ποδήλατό του και να ανακτήσει την αίσθηση ελευθερίας και ελέγχου που πίστευε πως είχε κατακτήσει. Ένας Κλέφτης ποδηλάτων για τον 21ο αιώνα.
“Άπνοια”, του Πάβελ Γκ. Βεσνάκοφ
Ο Κόκο, που ενσαρκώνει ο βούλγαρος ράπερ Ognyan Pavlov/ Fyre, μετά τον θάνατο του πατέρα του επιστρέφει στη γενέθλια πόλη του για να διευθετήσει την πώληση της οικογενειακής εστίας, την οποία εγκατέλειψε μαζί με τη μητέρα του. Έχοντας αποξενωθεί από τον πατέρα του και τον τόπο του, αντιμετωπίζει την επίσκεψή του ως μια τυπική υποχρέωση που πρέπει να διευθετήσει το συντομότερο. Σταδιακά όμως, η παρουσία του μετατρέπεται σ’ ένα υπαρξιακό ταξίδι αυτογνωσίας και συμφιλίωσης με το τραυματικό του παρελθόν. Στην Άπνοια, ο Βεσνάκοφ, ο σημαντικότερος ίσως βούλγαρος σκηνοθέτης της εποχής μας, μας παραδίδει έναν υπαρξιακό στοχασμό για τη φύση των οικογενειακών δεσμών και της προσωπικής ταυτότητας. Παράλληλα, σχολιάζει το τίμημα του εκσυγχρονισμού και της οικονομικής ανάπτυξης στη γειτονική χώρα, η οποία, μετατρέποντας τα νεκροταφεία σε γήπεδα του γκολφ, εξαλείφει την πολιτισμική της μνήμη. Ρεαλιστική και τρυφερή, η ταινία Άπνοια αναδεικνύει, μέσα από τα τετράγωνα κάδρα της, το στοιχείο της ενδοσκόπησης και διαποτίζει με ποιητικότητα την ζοφερή πραγματικότητα.
“Ευχαριστούμε για τη συναλλαγή σας”, της Λάιλα Άμπας
Υπάρχουν φορές που το γράμμα του νόμου δεν λαμβάνει υπόψη του το δίκαιο. Με μια τέτοια αδικία έρχονται αντιμέτωπες οι δυο αδελφές Νούρα και Μαριάμ, των οποίων ο πατέρας πεθαίνει πριν προλάβει να τους μεταβιβάσει το σημαντικό ποσό των χρημάτων που είχε στον λογαριασμό του. Σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο η περιουσία του θα μοιραστεί στα δύο, το ένα μισό σε εκείνες και το άλλο στον αποξενωμένο αδελφό τους – μόνο και μόνο επειδή είναι άντρας. Οι δυο γυναίκες θα αφήσουν στην άκρη τις διαφορές τους και τις προσωπικές τους ανασφάλειες προκειμένου να διεκδικήσουν αυτό που νιώθουν ότι τους ανήκει, ενάντια σε μια πατριαρχική κοινωνία. Ειπωμένη με χιούμορ και τρυφερότητα αλλά και με ξεκάθαρη πολιτική ματιά, η ιστορία του Ευχαριστούμε για τη συναλλαγή σας μεταμορφώνεται στα χέρια της Λάιλα Άμπας σε ένα γλυκόπικρο, γεμάτο ένταση, σπιρτάδα και οξύ κριτικό πνεύμα φιλμ για τη γυναικεία ενδυνάμωση και την ανάγκη για αλλαγή.
“Βιτόρια”, των Αλεσάντρο Κασίγκολι και Κέισι Κάουφμαν
Μια μητέρα τριών αγοριών, παντρεμένη με έναν άντρα που την αγαπάει, ιδιοκτήτρια ενός πετυχημένου κομμωτηρίου, στη γεμάτη βουητό και ιστορίες Νάπολη, βασανίζεται από μια έντονη, σχεδόν ακατανόητη επιθυμία που δεν την αφήνει ήσυχη: η σκέψη να αποκτήσει ένα κορίτσι είναι συνεχώς στο μυαλό της. Έρχεται στον ύπνο της σε όνειρα και καταδυναστεύει την καθημερινότητά της. Η επιθυμία της μοιάζει με εμμονή, τη φέρνει σε σύγκρουση σχεδόν με όλο το περιβάλλον της. Οι άνθρωποι γύρω της αδυνατούν να καταλάβουν τις αιτίες πίσω από τις πράξεις της, αλλά για εκείνη είναι κάτι που απλά πρέπει να γίνει. Πρόκειται για ένα καπρίτσιο ή για μια κοσμική δύναμη που της βάζει φωτιά και την οδηγεί; Βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία που ξεχειλίζει από αφτιασίδωτη αλήθεια και ακαταμάχητη τρυφερότητα, το Βιτόρια κινηματογραφεί αληθινούς ανθρώπους σε μια αναπαράσταση της ζωής τους, κάνοντάς τους «δικούς σου ανθρώπους» στην πορεία. Κανένα μάτι δεν θα μείνει στεγνό ως το τέλος ενός φιλμ που είναι τόσο απροσδόκητο και μοναδικό όσο οι απίστευτες ιστορίες που υφαίνει η ίδια η ζωή.